Boris Emmerig 22 november 2016 35 reacties Print “Waarom steunt de Commissie Boot de modelovereenkomsten?”Fiscalist Boris Emmerig (Holla Advocaten) is een van de best ingevoerde juristen op het gebied van de Wet DBA. Zijn commentaar plus samenvatting van de brief van Wiebes en het rapport Boot in 26 overzichtelijke slides. Fiscalist Boris Emmerig (Holla Advocaten) is een van de best ingevoerde juristen op het gebied van de Wet DBA. Vanzelfsprekend ploos hij de brief van Staatssecretaris Wiebes over de Wet DBA van afgelopen vrijdag uit. Maar extra belangstelling heeft hij voor de uitkomsten van de Commissie Boot. De commissie die het stelsel van modelovereenkomsten analyseerde en toetste aan het arbeidsrecht, het hele fundament onder de Wet DBA. Die commissie is niet mild in zijn oordeel. Naast zijn commentaar op de brief en het rapport Boot, heeft Emmerig beiden samengevat in een serie overzichtelijke slides (zie onderaan artikel). Aanbevelingen Commissie Boot De Belastingdienst krijgt er van de Commissie Boot wel heel hard van langs. Zo zijn mensen volgens Boot op het verkeerde been gezet als ze een algemeen model hebben gebruikt. Bovendien is de Belastingdienst volgens de commissie niet consistent, de rechtsgelijkheid is niet gewaarborgd, men past het civiele toetsingskader niet goed toe, men is te streng, er is geen duidelijkheid over toetsing achteraf, geen eenduidig criterium voor toetsing overeenkomsten, de Wet DBA is ambivalent en voldoet niet aan de doelstellingen etc. etc. Met zulke conclusies (zie ook de slides) begrijp ik eigenlijk niet dat men dan toch adviseert om door te gaan met het systeem van modelovereenkomsten. Boot somt in het rapport ook de nodige criteria op om te bepalen of iemand nu wel of niet in dienstbetrekking werkt. Dit ook als reactie op het feit dat de commissie de huidige benadering van de Belastingdienst – door sec gebruik te maken van de termen ‘gezag’ of ‘vrije vervanging’ te eenzijdig vindt. Die opsomming is relevant, omdat het hanteren van dergelijke criteria richting kan geven aan de benodigde aanpassing van de huidige aanpak. Wiebes heeft aangegeven dat hij op zoek gaat een andere aanpak, maar of en welke aanbevelingen hij van de Commissie Boot nu precies overneemt, is nog onduidelijk. Nog veel vragen over de voortgangsrapportage De brief van Wiebes zelf bevat nog de nodige vragen. Zo is de precieze status van de verlenging van het implementatiejaar mij onduidelijk. Wiebes heeft het over een “educatieve controle” die niet leidt tot naheffingen en boetes, maar waarbij alleen maar wordt gezegd dat men de werkwijze en/of de overeenkomst dient aan te passen. Als dat zo is, dan is de “repressieve handhaving” vanaf 1 januari 2018 helemaal niet repressief en krijgen alle goedwillenden nog één keer een vrijkaartje. Ik vind de brief tegenstrijdig op dit punt. Ook is de route voor de ‘herijking’ van de criteria niet duidelijk. Stel nu eens dat de herijking van het begrip “gezagsverhouding” nog niet op 1 januari 2018 is afgerond, hoe liggen de kaarten dan? Allereerst lijkt mij dit bepaald geen ondenkbaar scenario. Na de verkiezingen in maart is een lange kabinetsformatie niet uitgesloten. Bovendien is een meer concrete of andere invulling van het begrip “gezagsverhouding” geen eenvoudige operatie. Betekent het laatste citaat van Wiebes nu dat aan de bovenkant van de arbeidsmarkt pas handhaving plaats gaat vinden zodra het begrip “gezagsverhouding” anders of concreter is ingevuld en niet al vanaf 1 januari 2018 als dat laatste moment eerder in de tijd ligt? Ook op dit punt vind ik de brief tegenstrijdig. Tot slot er is nog het begrip “kwaadwillenden”. Wiebes schort de handhaving van de Wet DBA in ieder geval tot 1 januari 2018 op. Maar niet voor de kwaadwillenden. Een deel van de definitie die hij geeft staat tussen haakjes: “Kwaadwillend is de opdrachtgever of opdrachtnemer die opzettelijk een situatie van evidente schijnzelfstandigheid laat ontstaan of voortbestaan, omdat hij weet – of had kunnen weten – dat er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking (en daarmee een oneigenlijk financieel voordeel behaalt en/of het speelveld op een oneerlijke manier aantast).” Hoe zit dat, is iemand pas kwaadwillend als er een oneigenlijk financieel voordeel wordt behaald en/of het speelveld op een oneerlijke manier wordt aantast of hoeft niet aan deze voorwaarden voldaan te zijn? Ten tweede, zijn dit cumulatieve voorwaarden of is het al voldoende als aan één van de voorwaarden is voldaan? Die onduidelijkheid wordt veroorzaakt door het gebruik van de en/of-formulering. De arbeidswetgeving is helemaal niet oud In de Tweede Voortgangsrapportage DBA van Wiebes wordt gesteld dat, nu de automatische vrijwaring van de VAR is verdwenen, de bestaande arbeidswetgeving – uit 1907 – complex blijkt te zijn. Voorts wordt gesteld dat vanwege de vrijwarende werking van de VAR veel opdrachtgevers en opdrachtnemers zich niet hebben verdiept in de arbeidswetgeving en de ontwikkelingen in de jurisprudentie op dat terrein. De hernieuwde kennismaking met het arbeidsrecht bevalt niet iedereen en dat leidt tot onvrede. Het kabinet stelt nu voor om de criteria “vrije vervanging” en “gezagsverhouding” te herijken en te onderzoeken hoe aan deze criteria een concretere of andere invulling moet worden gegeven. Deze invulling dient beter aan te sluiten bij het huidige maatschappelijke beeld van een arbeidsverhouding. Ik heb merk hierbij het volgende op. Het is een simplificatie van de werkelijkheid dat de bestaande arbeidswetgeving uit 1907 stamt. Dat geldt voor de definitie van de arbeidsovereenkomst zoals opgenomen in artikel 7:610 van het Burgerlijk Wetboek, maar er is sinds 1907 zeer veel veranderd in en toegevoegd aan de arbeidswetgeving en er is heel veel jurisprudentie gewezen die de criteria “vrije vervanging” en “gezagsverhouding” nader duiden. Dat de huidige kaders niet iedereen bevallen en dat dit tot onvrede leidt, is geen reden om wetgeving aan te passen en mag dat op zichzelf ook nooit zijn. Bovendien is het helemaal niet nodig om de wetgeving aan te passen, want uit de op basis daarvan gewezen jurisprudentie vloeien bruikbare criteria voort aan de hand waarvan een arbeidsverhouding gekwalificeerd kan worden. Het rapport van de commissie-Boot geeft een uitstekend overzicht hiervan. Ook is van belang dat het nagenoeg onmogelijk is om een definitie van met name het gezagscriterium in een wettelijke bepaling vast te leggen. De praktijk is daarvoor veel te divers en er is geen eenduidig maatschappelijk beeld van een arbeidsverhouding. Vakbonden zien dat bijvoorbeeld heel anders dan zzp’ers. Heeft Belastingdienst moeite met modern arbeidsrecht? Naar mijn mening is een belangrijke verbetering te boeken als de Belastingdienst zich in de uitvoering van de Wet DBA veel meer dan nu rekenschap gaat geven van het gemoderniseerde arbeidsrecht. De Commissie Boot schrijft niet voor niets dat het mogelijk is om binnen het bestaande wettelijk kader tot een zodanige aanpassing van de uitvoering van de Wet DBA te komen dat veel beter aan de doelstellingen daarvan wordt voldaan. De reden hiervoor is dat de Wet DBA feitelijk geen (nieuw) specifiek wettelijk kader kent. In mijn eigen woorden, zou niet ook eens de vraag mogen worden gesteld of de Belastingdienst niet uitgaat van een verouderde opvatting van het arbeidsrecht (arbeid + loon + gezag = arbeidsovereenkomst) en of het niet juist de Belastingdienst is die moeite heeft met de hernieuwde kennismaking met het arbeidsrecht? De Belastingdienst heeft immers de afgelopen tien jaar ook niets gedaan om het gebruik van de VAR dat frauduleus of te kwader trouw was, te bestrijden. Wiebes en zijn 2e voortgangsrapportage WET DBA plus rapport Boot from ZiPconomy Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties Print Over de auteur Over Boris Emmerig Boris Emmerig werkt sinds 1990 als belastingadviseur en sinds 1996 als advocaat. Hij heeft ruim dertien jaar ervaring als raadsheer-plaatsvervanger bij de Belastingkamer van het Gerechtshof te Amsterdam. Hij is als docent verbonden aan de Specialisatieopleiding Arbeidsrecht van het Leids Juridisch PAO, de beroepsopleiding van de Nederlandse Orde van Advocaten en LexLumen. Regelmatig verschijnen publicaties van zijn hand in de fiscale en juridische vakpers. Emmerig is een fiscalist pur sang. Zijn specialismen liggen op het terrein van de loonbelasting, vennootschapsbelasting en fiscale procedures. Hij is verbonden aan het kantoor Holla Advocaten. Bekijk alle berichten van Boris Emmerig
Dank voor mooie samenvatting en visie Boris. In aanvulling op je verhaal zou ik zelfs kunnen zeggen, dat de arbeidswetgeving juist zeer actueel is of in elk geval zou moeten zijn. De WWZ (Wet werk en zekerheid) heeft immers zeer recent het arbeidsrecht rigoureus aangepakt. De De kreet: vanaf 1907 bestaand zie ik als de truc van de goochelaar, die de aandacht (heel effectief) laat kijken naar iets anders en de werkelijkheid aan het oog onttrekt. Dat het begrip gezag of (persoonlijke) arbeid (sverrichting) niet in de wet is aangepast zegt niets over de ontwikkeling in de jurisprudentie, die wel degelijk veel meer kijkt naar de huidige werkelijkheid ten aanzien van de invulling van deze begrippen. Ook hier wordt iets gesuggereerd wat er niet is. De veroudering van de wetgeving zit niet in de tekst, maar in het hoofd van de wetgever (en misschien de handhaver). De kern van het probleem bij de inschakeling van freelancers, zit er in, dat er geen duidelijke afbakening is wanneer iemand niet (meer) kwalificeert als werknemer. Dit opnemen in het arbeidsrecht lijkt vreemd (want die richt zich nou juist op degenen die werknemer zijn), maar is naar mijn mening de enige methode om een duidelijke grens aan te geven. Een keuze gezamenlijk van opdrachtgever en opdrachtnemer om hun relatie wel tot arbeidsovereenkomst om te vormen of aan te laten merken (opting in), zie ik als een werkbaar alternatief ten opzichte van de fijnslijperij die nu plaatsvindt via allerlei constructies en/of (model)overeenkomsten.
Met dat opting-in hoop ik dan wel dat dit alleen diegenen betreft die dat ook echt willen. Ik ben al reacties tegengekomen waar ook ‘evidente zelfstandigen’ (?) hebben ingestemd met een tijdelijk contract om hun opdracht te kunnen behouden. Die worden dus tegen wil en dank werknemer gemaakt. In tijden dat er veel opdrachten zijn zal men dit niet zo gauw doen, maar in de huidige situatie zijn er ongetwijfeld velen die ‘dan maar instemmen’ met dit verzoek om in ieder geval brood op de plank te houden. De CBS-cijfers lijken ook te duiden op deze trend, grote aantallen zijn vanuit ZZP-schap naar werknemerschap gegaan, ik denk heus niet dat dit allemaal schijnzelfstandigen waren volgens de wet DBA…
We toetsen een ondernemer aan werknemerscriteria. Dat is gek. Op zijn minst zouden de ondernemerscriteria moeten meewegen. Stel dat we bij een toetsing het onderscheid willen maken tussen een voetballer en een hockeyer. En degene die zich voetballer noemt die toetsen we als hockeyer. * speelt u met een bal * speelt u op kunstgras * speelt u in een team Ja! U bent een hockeyer. Dat is wat nu gebeurt.
Bedankt voor deze uitleg! Wat ik zelf nu echter ondanks alle artikelen over de WDBA nog steeds niet zie, is wát nu eigenlijk het probleem is van een zelfstandig ondernemer die werk doet dat lijkt op werk dat een werknemer ook uitvoert, of voor lange tijd? Wanneer beide partijen vrijwillig een contract sluiten op basis van vraag en aanbod, waarom zou dat dan niet mogen? Het enige argument dat ik steeds hoor is het gegeven dat een zp-er fiscale voordelen heeft. Als dát het enige probleem is, dan hoort dit mijns inziens ook niet thuis in het arbeidsrecht, maar in het fiscaal recht, of zie ik dat verkeerd? Bovendien vallen die fiscale zaken redelijk eenvoudig onder te brengen in de sfeer van toeslagen. Ken het toe, en achteraf kan je op basis van criteria zoals contractduur, tarief etc bepalen of men wel of geen recht heeft op die toeslag. Daarin valt nog te kiezen of men alle voordelen op die manier wil reguleren of een deel ervan. Dus mijn vraag is waarom een ZP-er die op werknemer lijkt nu eigenlijk een probleem is los van het fiscale verhaal?
Tja, dan gaat iedere slimme gezonde werknemer natuurlijk zzp’er worden… Je inkomen gaat omhoog en je hebt geen baas meer. Maar ondertussen wordt dan wel het sociale stelsel (oa werkloosheid, pensioen en arbeidsongeschiktheid) uitgehold en steeds duurder. Ergens moet een grens liggen tussen werknemers en ondernemers. Ik vrees dat er altijd discussie zal blijven over de grensgevallen. Ook als die criteria gezag en vervanging herzien worden, dan nog gaan mensen vanzelf die grenzen weer opzoeken om aan de goede kant uit te komen.
Dan zouden zelfstandigen ook (een stukje) moeten bijdragen aan die aspecten van de verzorgingsstaat, corne. Liever dat dan dat ik word verplicht tot loondienst.
Nou dat denk ik niet. Als ondernemer heb je immers ook nergens meer recht op? Je moet alles zelf verzekeren. Bovendien gaan werkgevers heus niet alle taken uitbesteden aan zp-ers. Er moet wel een gezamenlijke grond voor samenwerking zijn. Er is ook nog zoiets als het gelijkheid beginsel. Iedere ondernemer moet dezelfde kansen hebben (bij aanbesteding) op een opdracht. Nu kan een ZP-er ivm de max duur van een opdracht niet op alles inschrijven. (Los van of hij/zij de opdracht dan krijgt of niet) Een werknemer van een detacheerder mag vervolgens deze zelfde klus wél doen als externe, voor zolang als gewenst. Dus is er rechtsongelijkheid gecreeërd door deze nieuwe regels waarvan niemand meer de spelregels kent.
Heel goede vragen Bjorn. Exact wat ik me afvraag. Praktisch gezien is er geen probleem. En het fiscale (mag jij wel die aftrek hebben) en het arbeidsrechtelijke (mag jij uberhaupt die klus wel doen) lopen door elkaar. Daardoor is de potentiele pijn ook zo groot. Een stukje aftrek mislopen of een klus van 50.000 euro mislopen. Dat is nogal een verschilletje! Bovendien vind ik dat je zelf zou moeten kunnen (s)hoppen. Ik ken iemand die jaren zzp is en nu even twee jaar bij klant in loondienst gaat omdat ie net vader is geworden en in wat rustiger vaarwater wil zitten. Als ie uit de luiers is, neemt ie daar ontslag en gaat ie weer verder als zzp’er. Prima toch? Wat mij betreft zou elk werk naar keuze zelfstandig of in loondienst gedaan kunnen worden. Waarbij degene die graag het comfort wil van een vaste baan ook die mogelijkheid krijgt. En misschien moeten daar wat barrieres voor weg (loondoorbetaling ziekte, ontslagrecht) om kans op vaste baan te vergroten. En iemand die die vaste baan niet wil, maar liever als zzp aan de slag, ook prima. Hoe ze het een en het ander fiscaal belasten daar moeten ze zelf maar uitkomen. Maar zoals je zegt moet er eerst een erkenning komen dat er mensen zijn die graag op deze manier werken en de opdrachtgever vindt het ook prima. Je neemt een hoop kennis mee van andere korte klussen vergeleken bij iemand die al 10 jaar in dienst is. Terwijl degenen met 10 jaar dienstverband juist weer het bedrijf goed kennen. Dat vult elkaar aan. Het ‘probleem’ zoals je vroeg heeft dus meer te maken met het wereldbeeld (vooral ter linkerzijde vd politiek) dat de wereld alleem bestaat uit werknemers en werkgevers. Die gewenste aparte status voor de zelfstandige (zoals zzp nederland wil) lost ook dat ‘cultuurprobleem’ op.
@emmerig Oprechte dank voor de heldere en leerzame beschouwingen. Maar óók wil ik mijn verbazing delen. U schrijft in de laatste zin… ‘De Belastingdienst heeft immers de afgelopen tien jaar ook niets gedaan ….’ Hoe komt u daar nu bij? Bent u zich als advocaat werkelijk niet bewust dat: 1) het Openbaar Ministerie én/of verdachte niet altijd de publiciteit zoekt bij een strafrechtelijke aanpak van VAR-fraude; 2) er ruim meer dan één procedure – kort geding & (hoger) beroepszaken – is gepubliceerd over VAR-beschikkingen, waar minimaal geconstateerd kan worden dat de goede trouw van de VAR-aanvrager – of diens adviseurs – niet waarneembaar was? Overigens, om het begrip verantwoordelijkheid te relativeren. Welk toezicht is mogelijk bij een steeds grotere groep VAR-aanvragers en de eis van de Kamer om 95% van de VAR-aanvragen binnen vijf dagen te beoordelen?
Beste Terry, Ik baseer mij op hetgeen gezegd is bij de behandeling van de Wet DBA in de Eerste Kamer, meer in het bijzonder het volgende: De heer Rinnooy Kan (D66): Ik wil het ook graag goed begrijpen en in mijn beleving is er nog steeds geen antwoord op de vraag die ik nog een keer zal proberen te formuleren: hoe vaak is de Belastingdienst niet intern opgehouden maar gesneuveld in zijn poging om kwade trouw aan te tonen bij de opdrachtgevers op het niveau van rechtbank, hof of Hoge Raad? Staatssecretaris Wiebes: De zaken zijn allemaal te licht bevonden door de eigen juridische jury om überhaupt dat stadium te bereiken. De heer Rinnooy Kan (D66): Het is nul maal. Staatssecretaris Wiebes: Dat is precies wat ik zeg. Het is zo erg geweest dat ook de eigen juridische beoordeling al aangaf dat dit bewijs niet rondkwam. De Belastingdienst is natuurlijk verschillende keren op de snufferd gegaan in de hele problematiek rond VAR’s en handhaving op zelfstandigheid, maar deze zeperd is zelfs bij de interne jury al gestrand. De heer Rinnooy Kan (D66): Dan vind ik het in ieder geval leerzaam te constateren dat de externe toets niet is aangegaan, wat die ook had mogen opleveren. Die had bijvoorbeeld duidelijkheid kunnen opleveren over wat er dan naar het oordeel van rechtbank, hof of Hoge Raad schortte aan het instrumentarium of aan de mogelijkheden van actieve bewijsvoering. Ik kan alleen maar betreuren dat dat inzicht ons dus bespaard is gebleven. Staatssecretaris Wiebes: De Belastingdienst heeft wel een vrij streng beleid dat kansloze procedures niet worden gestart en dit werd echt beoordeeld als kansloze procedures. Kansloze procedures worden niet gestart. Rinnooy Kan geeft het heel kernachtig weer: het is nul maal.
Beste Boris, dit verhaal past in de mist van Wiebes.Ondanks dat de Eerste Kamer kritischer was, is de magician niet ontmaskerd (het is allemaal spel). De Belastingdiienst heeft niet gehandhaafd (beste Terry er is geen OM aan te pas gekomen voor alle duidelijkheid). De argumentatie om niet tot handhaving over te gaan zullen we nooit precies achterhalen, maar dat dit lag aan de onvolwaardige wetgeving van de VAR is sterk de vraag. Was er de wil bij de Belastingdienst? Was er voldoende menskracht en/of knowhow? Waren de onderzoeken wel gedegen? Was er voldoende boven water gehaald? Was bewuste opzet werkelijk niet aantoonbaar bij opdrachtgever en opdrachtnemer? Bekend zijn verhalen (helaas verhalen want er is niet daadwerkelijk op onderzocht) waar de opdrachtgever aan de opdrachtnemer uitlegde hoe de VAR in te vullen opdat de gewenste uitkomst werd verkregen. Het was in mijn ogen gebrek aan moed om te sneuvelen bij de rechter of gebrek aan voldoende onderbouwde (en dus onderzochte casi) die hebben geleid tot nul zaken.
Een vraag die ik wel eens wil stellen aan de zzpers die altijd langdurig op opdrachten zitten, dus meestal minimaal 1 jaar +: Waarom wil je zo graag zzper zijn, waarom sluit je niet gewoon een tijdelijk arbeidscontract met de opdrachtgever? Dat geeft je veel minder rompslomp en ook nog vangnetten voor ziekte, wao, ww. De werksituatie is er exact hetzelfde om, de vrijheid ook, gewoon 1 mnd opzegtermijn afspreken. ik ben benieuwd?
Goedenavond, Na alle reacties blijf ik tot met 2 zaken zitten: 1. Vraag en aanbod. Er is een evidente vraag naar flexibele arbeid. Zolang er vraag is, is er ook aanbod, o.m. in de vorm van ZZP-ers. Waarom blijft de overheid deze vraag ontkennen? In een overzicht van recente ICT overheidsaanbestedingen werd duidelijk dat dit een omvang van 1 miljard euro heeft, dwz de overheid is zelf een grote consument van ZP-diensten. Als er geen vraag zou zijn, zou het aanbod ook “vanzelf’ verdwijnen. 2. ZP-er en sociale verzekering. De stelling is dat ZP-ers geen behoefte hebben aan het sociale vangnet en er geen/onvoldoende toegang toe hebben. Beide zijn m.i. niet (geheel) correct. Uit eigen ervaring weet ik dat UWV zoiets heeft als Vrijwillige Verzekeringen. Het is zeker mogelijk voor ZP-ers om je voor WAO/WIA en (voor zover dat nog bestaat, voor de Ziektewet te verzekeren. Voor de WW is dat voor ZP-ers niet mogelijk. Dat is nou precies wel een verschil tussen werknemer en ondernemer en daar kies je als ZP-er bewust voor. Waarom wordt het gebruik van de sociale verzekering voor ZP-ers miet meer gestimuleerd? Moraal van dit verhaal: – overheid, houdt svp op om ZP-ers als een ongewenst verschijnsel te zien. Zie het juist (mondiaal bezien) als een kans en stimuleer de flexibele schil, ipv deze te bestraffen. – harmonisatie van de verschillen tussen werknemers en ZP-ers op het vlak van sociale verzekering lijkt goed mogelijk en haalt tegelijk een vervelende angel uit dit dispuut. Gewoon doen. Kortom: vanuit strenght en opportunity opereren, ipv primair van weakness en threats.
Welk probleem de overheid heeft met de zzpers is mij ook niet helemaal duidelijk. In mijn ogen zijn er 3 categorien: 1) zelfstandige (meerder opdrachten, geen gezag, fixed price, enz.) 2) gedwongen schijnzelfstandigen zzpers (omdat ze hun baan verloren en alleeen zo nog aan de bak komen) 3) vrijwillige schijnzelfstanidgen (zij die langdurige opdrachten uitvoeren op uurtje/factuurtje basis en verder geen ondernemers activiteiten ontplooien) Ik denk dat de overheid categorie 2 wil beschermen, omdat daar de tarieven zo laag liggen dat ze ook geen buffer kunnen opbouwen en mochten ze uiteindelijk afgedankt worden, ze in de financiële problemen komen, en wie mag het dan oplossen? Ik denk dat de overheid categorie 3 wil aanpakken omdat daar oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van fiscale voordelen, terwijl de ww pot niet gespekt wordt. Het aantal van deze zzpers is de afgelopen 10-20 jaar enorm toegenomen, iedereen werd maar zzper. Het zijn ook vaak de kansrijken op de arbeidsmark. Omdat een verzekering (ww!) niet kan bestaan als alleen degene die er gebruik van maken premie betalen, wil men deze groep kleiner maken. denk ik…..
De wet DBA heeft als enige doel dat de belastingdienst schijnconstructies beter kan aanpakken. Let op: de wet DBA gaat dus niet primair om het bestrijden van ‘schijnzelfstandigen’. Bij een schijnconstructie kan de opdrachtgever net zo goed fout bezig zijn. In geval 2 profiteert de opdrachtgever en moet de gedwongen zzp’er beschermd worden door de overheid. Van geval 3 vind ik het interessant dat de belastingdienst helpt om werkrelaties zelfstandiger vorm te geven. Dat doen ze op verschillende manieren: – modelovereenkomsten checken – voorlichtingsbijeenkomsten – tips op hun websites – (na 1 mei) coachen op de werkvloer – (na 1 mei) boetes uitdelen aan echte kwaadwillenden En ook voor geval 3: veel van die zzp’ers kunnen de schijnconstructie samen met hun opdrachtgever ombouwen naar een meer zelfstandige werkrelatie. Kijk ook eens op http://www.belastingdienst-ondernemerscheck.nl/ (en dan vooral het kopje ‘hoe zelfstandig ben je?’) Als je de test daar gedaan hebt, geeft de belastingdienst je tips om je manier van werken zelfstandiger vorm te geven. Spannende vraag is nu waar zelfstandigheid ophoudt, en waar schijnconstructies precies beginnen…
Als iemand ZZP wordt, gaat hij/zij naar een tussenpersoon voor allerlei verzekeringen en wordt de AOV ook meegenomen. Daar worden ook veel gunstiger verzekeringsvoorwaarden gesteld dan de vrijwillige verzekering via het UWV en dan is het te laat… Tussenpersonen zijn veel actiever dan UWV. Ze zijn in aantal groter en weten het commerciele belang om te scoren.
Is dat zo? Als ZZP’er heb je wel meer keus in voorwaarden, verzekerd bedrag en welke ziektes je wel/niet meeverzekert. En vooral ook je leeftijd en gezondheid bepalen de hoogte van je premie. Dus als je jong en helemaal gezond bent, betaal je minder. Maar de meeste zzp’ers zijn de 45 wel gepasseerd, en dan is een goede AOV best duur, ook in vergelijking met UWV…
Dat klopt helemaal. UWV Vrijwillige Verzekeringen kent geen acceptatievoorwaarden; iedereen is welkom. Sommige werkverbanden vallen niet onder de verplichte verzekering, zoals personen die over de grens werken: baggeraars in het Midden Oosten, zij die voor de VN worden uitgezonden, grensarbeiders, etc. Inderdaad verzekeren sommigen zich zich tot plm 45 jaar particulier, om daarna weer onder de UWV paraplu te komen. Waarom zouden ZZP-ers niet gewoon ook onder het sociale vangnet van de WAO/WIA kunnen vallen? Ik wed dat maar heel weinig ZZP-ers van UWV-VV gehoord hebben. Ik in ieder geval niet en toen ik ervan hoorde, was de aanmeldingstermijn (3 maanden na einde dienstverband, geloof ik) al verstreken. Dat kan toch beter?
Bij UWV is uitgangspunt: Premie is vast percentage van vast maandsalaris, uitkering is 70-75% van maandsalaris. Bij UWV VV is de premie en uitkering gebaseerd op het laatstverdiende vaste salaris, vandaar de korte inschrijftermijn. Bij een zelfstandige is er geen vast salaris meer, premiepercentage zou nog wel te doen zijn, maar welk bedrag moet er verzekerd worden? Met mijn aov kan ik max 85 procent van inkomen verzekeren en wordt regelmatig gecontroleerd of ik nog genoeg verdien.
Daar kan ik nogal wat antwoorden op geven. Om te beginnen is daar het financiele aspect: als ZZP’er verdien ik ongeveer het dubbele van een vergelijkbare werknemer. Bij het aangaan van een tijdelijke arbeidsovereenkomst word je in het CAO-keurslijf gedwongen. Ten tweede hebben de meeste arbeidscontracten (ook tijdelijke) een clausule dat geen werk voor derden mag worden verricht, ook al maak ik niet altijd gebruik van deze mogelijkheid, ik wil hem wel openhouden. Ten derde is daar het intellectuele eigendomsrecht. Als ik als ZZP’er bij een bedrijf een bepaald concept ontwikkel of uitwerk, dan wil ik daar zelf de rechten op hebben. Een arbeidscontract geeft die rechten per definitie aan de opdrachtgever. Ten vierde inderdaad de keuzevrijheid voor pensioen. Bij een werkgever (ook tijdelijk) ben ik verplicht om mee te doen met het pensioenfonds wat bij die betreffende werkgever gangbaar is. Aangezien ik in veel verschillende branches werk betekent dat een eveneens zo versnipperd pensioen. Daarnaast heb ik mijn eigen ideeën over hoe ik straks ga rondkomen en die beleggingen daarvoor houd ik liever in eigen beheer dan dat ik die uitbesteed aan een of ander pensioenfonds dat mijn geld kwijtmaakt. Ten vijfde, ik ben al werknemer van mijn eigen BV, waarom zou ik dat in godesnaam in dienst willen bij een ander? Ik regel mijn eigen zaken, betaal mijn belasting conform CAO-loon (ongeveer) en kan mijn aankopen voor de zaak aftrekken van de belasting. In een arbeidscontract kan ik dat niet. Dit zijn de eerste paar zaken die me te binnen schieten, als ik meer tijd zou nemen kom ik ongetwijfeld met een nog vele malen langere lijst. Met andere woorden, ik hecht sterk aan bovenstaande zaken en ga die voor geen goud uit handen geven, voor mij dus geen tijdelijke arbeidscontracten.
Jullie punten onderschrijf ik gedeeltelijk. Inkomsten veel hoger klopt, zelf ging ik zelfs bruto x 3 in 1997. eigendomsrecht doe je als zzper ook vaak afstand van hoor. Tenminste wel in de ICT. Pensioen is ook belachelijk inderdaad, niet van deze tijd die verplichting. Maar die tijdelijk contracten zouden dan ook anders moeten zijn dan nu: – niet gebonden aan cao, want tijdelijk = risico, dus extra beloning mag. – geen verplicht pensioen (dus ook extra vergoeding voor mogelijk) – nevenwerkzaamheden mag – misschien beloning op uurloon basis, geen periodeloon dus. Nieuwe stijl tijdelijke contracten zeg maar, dan zijn de intermediairs niet meer nodig, modelcontract niet meer nodig, inkomsten hoger, vrijheid groot, rompslomp klein.
Die vraag kan ik wel beantwoorden Kwinkel. * projecten is vaak hard werken, geen normale 40u/wk. Als zzp’er kun je sprints afwisselen met af en toe 1-2 maanden vrij. In loondienst onmogelijk. * loondienst betaalt doorgaans minder. Functieschalen, etc. Met een uurtarief sta je buiten de schalen. * Hierarchie. Ik vind het fijn om (kritische) buitenstaander te zijn. Mensen in loondienst worden vaak politieker, zijn 50% van hun tijd met stakeholdermanagement bezig en hun positie. Ik voel me liever onafhankelijk * Arbeidscontracten hebben vaak allerlei bedingen. Bijvoorbeeld dat je toestemming moet vragen voor bijverdiensten. Als zzp’er wil ik naast 1 grote opdracht ook kleinere klusjes erbij doen. Zonder dat aan iemand te vragen * stel dat ik in 10 jaar 10 arbeidscontracten heb gehad. Dan heb ik ook 10 kleine pensioenpotjes. Ik wil dat in eigen beheer.
Dag KLwinkel; De vraag is al eerder beantwoord door mij, maar ik wil het nog wel eens doen. In mijn specialiteit (SAP Technisch Consultancy) komt het regelmatig voor dat je aan een project begint voor een bepaalde tijd (zeg 2 maanden) en dat blijkt langer te duren. Vervolgens blijkt dat het project zwaar onderschat is, de klant wijzigt de scope of de scope was nog niet goed vastgelegd en blijkt veel groter dan gedacht. Wanneer de opdracht wel klaar is, zijn er vaak nog heel veel vervolg zaken die in fase 2-n zaten die moeten worden gedaan. In plaats van weer opnieuw te werven en selecteren gaat men liever verder met mensen die ,en ondertussen vertrouwd en weet wat men eraan heeft. Zo lopen initiele termijnen nog wel eens (extreem) uit. Mijn meest bijzondere opdracht was voor 3 dagen helpen bij een klus waar men niet uitkwam welke eindigde in een opdracht van 1,5 jaar omdat men vervolgens de ander eruit kiepte omdat ik wel snapte wat ik deed. Dat brengt mij bij het punt senioriteit; In de ICT heeft zoals u ongetwijfeld weet veel outsourcing plaatsgevonden. Dit heeft ertoe geleid dat detacheerders e.d. zijn gestopt (of bijna) met opleiden van mensen voor mijn vak. Daardoor is de aanwas van junior/medior mensen zeer verminderd, doordat simpelweg geen vraag was naar hun diensten. Deze werden immers in India e.d. uitgevoerd. Door het gebrek aan aanwas, neemt door uitstroom het aantal senior consultants af. Dus schaarste = meer vraag. Door schaarste wordt het voor opdrachtgevers lastiger om goede mensen te vinden, dus als ze er eentje hebben willen ze die houden. Door bezuinigingen wordt ook vaak gekort op begeleiding. Bij seniore externen in de noodzaak voor begeleiding minimaal (en resultaat vaak kwalitatief beter) en dus bespaart men daardoor ook weer ondanks het tarief. Verder is een contract meestal niet vastgelegd voor zo’n lange tijd. Het wordt meestal gewoon verlengd voor zolang als men je nodig denkt te hebben, met een opzegtermijn erin van een maand (dat is vervolgens een wassen neus, want geen uren kunnen schrijven = geen geld) Na die klus is er weer wat nieuws verzonnen en wordt je gevraagd weer te blijven etc. Ondanks dat dit zo lang duurt, zijn het vaak wel steeds nieuwe opdrachten, maar bij dezelfde klant. Omdat het meestal een klant is met óók eigen mensen (al dan niet met toereikende kennis) wordt dit nu ineens een probleem door deze wet. Vaak leiden wij ook mensen van de klant op, zodat ze na ons vertrek zelf het werk kunnen doen. Wat veel gebeurd is dat door schaarste en onze opleiding personeel meer waard wordt op de markt en vetrekt naar een ander bedrijf omdat ze daar meer verdienen. Hun eigen bedrijf zit dan vast in een cao en kan niet mee met dat salaris. Vervolgens heeft de klant mensen tekort, kan geen nieuwe vinden door schaarste en heeft ineens een gat in de formatie. Wie denk je dat er dan benaderd wordt? Weglopen in zulke gevallen wordt écht niet gewaardeerd, en omdat ons bedrijf onze naam/CV is kan je het ook niet hebben om je goede naam te verpesten. Dus om je vraag te beantwoorden; – Vaak weten we vooraf niet dat de opdracht zolang gaat duren. – Ik moet er niet aan denken om bij al die bedrijven in hun keurslijf te moeten werken met al dat gedoe rondom je functie, beoordelingen door mensen die er niets van snappen wat je doet etc. – Ik heb bewust gekozen om zelfstandig te zijn en de risico’s te nemen en zelf de dingen te regelen. Dat betekent wel dat ik per maand zo’n 1000 euro kwijt ben aan premies ed. Verder zijn de andere redenen zoals gegeven ook voor mij van toepassing. Nog één puntje over het niet bijdragen aan sociale voorzieningen. Ten eerste betalen we op sommige terreinen minder, maar aan de andere kant hebben we ook geen recht op voorzieningen. Dus op zich is dat eerlijk. Daar verzekeren we ons dan zelf voor (wel duurder) Ten tweede, wist je dat ik als ZP-er naast mijn zorgverzekering (als burger) ook als werkgever nog eens zo’n 3500 per jaar moet bijdragen aan het zorgstelsel? Ik betaal dus bijna 200 per maand extra aan het sociale zorgstelsel. Ten derde; als ZP-er verdien ik meer. Zonder BV betaal ik dus nu (absoluut gezien) ook ruim 2x zoveel belasting als in loondienst (ondanks de fiscale aftrekposten). Dus als de overheid daar niet mee uitkomt omdat het in een ander potje terecht komt, moeten ze zélf misschien hun huishoudboekje wat beter beheren? Wanneer ik dan weer in loondienst zou moeten omdat de opdracht lang duurt, betaal ik minder belasting, draag ik minder bij aan het sociaal systeem, kan ik minder consumeren en dus minder BTW betalen etc. Dus WIE schiet daar nu iets mee op? Het probleem van (schijn)zelfstandigheid bij hoger opgeleide ZP-ers bestaat niet. Het ontstaat door het door elkaar halen van belastingrecht, arbeidsrecht en politieke voorkeur. Haal dat weer goed uit elkaar zonder de marktvraag en de vrijheid van ondernemen tekort te doen, en het probleem is weg.
Ik ken de situatie Björn, ik heb zelf exact om diezelfde redenen van 1997-2014 als freelancer gewerkt. Alleen heb ik het altijd gedaan met een payroller er tussen a 1,50 per uur, omdat ik geen zin had aan de rompslomp die ik om mij heen hoorde van anderen, en ik mezelf ook geen ondernemer vond en ook niet due scijn wilde ophouden. Netto hield ik er misschien iets minder aan over dan jij, maar genoeg is genoeg. Tegenwoordig neem ik alleen nog fixed-price projecten aan, die ik zelfstandig kan uitvoeren in mijn eigen kantoor, maar dat kan ook, omdat ik mij niet meer richt op uurtje/factuurtje detachering en mijn werkterrein verlegt heb. Het juk van een vast dienstverband was mij ook te veel, maar het juk van slappe en slechte projectmanagers eigenlijk ook wel. Zo’n pm die mij verteld hoe lang ik op vakantie mag, of dat ik met de kerst moet overwerken, haha, doe ff normaal zeg, daar werd ik te oud voor 😉 daarom die keuze voor volledige zelfstandigheid. Zoals jij het beschrijft lijkt het fiscaal ook wel in etisch verantwoord. Blijft alleen de ongelijkheid tussen jou en vaste werknemers nog over, maar dat is jou niet kwalijk te nemen. Welk pb de bd dan heeft met deze groep weet ik dan ook niet meer, misschien is er wel helemaal geen pb, en gaat het alleen om de onderkant van de markt.
Dag kLWinkel, Mijns inziens is er idd geen probleem met deze groep. Het is een excuus geworden om deze wet die niet werkt om de onderkant van de markt te beschermen tóch in de lucht te houden. Dit vooral omdat de bd geen kans ziet het vorige systeem eerlijk te handhaven omdat dit ook geen systeem was, maar een gedoog deken. Het onderliggende systeem voorziet gewoon niet in de huidige werkelijkheid, en men wil niet erkennen dat dit zo is, en ook wil men niet erkennen dat er volkomen legitieme redenen zijn voor mensen om lang(er) bij één opdrachtgever te werken die toch zelfstandig zijn. Als er geen objectieve redenen zijn om dit zo door te drukken, blijven er maar een paar opties als factor over zoals; Politiek gewin en/of gezichtverlies. Dát is wat er nu aan de hand is. Kijk naar de opmerkingen van de commissie Boot. Die WDBA is nog net goed genoeg om op het toilet dienst te doen 😉
Maar diep in je hart vind jij het toch ook wel een beetje vreemd dat de eerste de beste sap consultant (ik chargeer een beetje ;-)) meer verdient (=krijgt) dan een minister? Persoonlijk heb ik altijd gedacht, hoe lang gaat dat nog goed. Oké, je bent hoogopgeleid, dus goed verdienen is normaal, maar dit slaat een beetje door. En dan ook nog zo min mogelijk belasting willen betalen… Dat zou je bijna “graaien” kunnen noemen. Snap je, dat op verjaardagen waar niet alleen andere sap consultants zitten, maar ook een HBO verpleegkundige enzo, je dan wel een beetje raar aangekeken kan worden? In het ergste geval zou men zich zelfs bovenstatus kunnen gaan gedragen op basis van alleen je inkomen, want maatschappelijk gezien stelt het niet zo veel voor natuurlijk. Verantwoordelijkheid is ook minimaal, kennis valt ook wel mee trouwens (in vergelijk net een arts bv) Het waren mooie jaren, maar we moeten nu weer even normaal gaan doen. Maar ik dwaal af, dat is niet de beweegredenen van Wiebes denk ik 😉
Ik zie niet helemaal waarom een ministerssalaris als maatstaf zou moeten dienen om te bepalen wat een zelfstandige zou mogen verdienen. Een minister is en blijft een werknemer (net als een CEO van een beursgenoteerde onderneming overigens, die heel wat meer krijgt). Het geld wat je verdient/krijgt is door de markt ingegeven en als men dat zou gaan reguleren dan kan je wachten op de ellende. Je komt dan in dezelfde situatie die men bijvoorbeeld in de voormalig Soviet Unie en Noord Korea als het ideaal beschouwt: trek iedereen gelijk. Als het aan de PvdA en de SP zou liggen is dit overigens wel het ideaalbeeld… Kennis is niet in eerste instantie bepalend voor de senioriteit van een consultant, het is hoe die kennis wordt toegepast dat je marktwaarde bepaalt. De eerste de beste programmeur heeft minder kennis en zal dus ook minder behoren te verdienen (om maar eens de knuppel in het hoenderhok te gooien ;-))
klwinkel Ik moest ff opzoeken wat een minister verdiend. Dat schijnt 157K te zijn. geloof me, de eerste de beste SAP consultant verdiend dat niet. Sterker nog sinds de crises denk ik niet dat er uberhaupt veel zijn die dat nog halen. Je beeld is een beetje vertekend denk ik. Los daarvan heeft een minister een riante wachtgeld regeling, terwijl een ZP-er geeneens recht heeft op bijstand wanneer hij een modelovereenkomst van Wiebes heeft getekend. Dus hoeft een minister ook niet zo te bufferen, enz. Daarnaast zie ik niet waarom zo’n salaris als standaard zou moeten gelden. Als ik jarenlang goed mijn vak heb uitgeoefend, voldoende (dure) scholing (zelf) heb betaald en veel ervaring heb opgedaan, dan kan ik door heel veel declarabele uren maken (dus veel uren hard werken) misschien over dat salaris heengaan (bruto omzet dan natuurlijk). Dus als ik dat heb bereikt zie ik niet in waarom dat verkeerd zou zijn. Ik zie dan niet in waarom ik dan mijn inkomen moet laten afromen voor iemand die die inspanning niet wil leveren. Maar was dat nog maar het geval. Nu mag je met deze wet geen eens ergens zelfstandig werken. Dan moet ik maar in loondienst gaan, waarmee ik vervolgens minder bijdraag aan de schatkist, en de staat meer risico loopt dat ik ooit van hun spaarpot wil snoepen waar ik dan ook recht op heb. Dat slaat toch nergens op!? En voor de goede orde; ik zit dus duidelijk niet in de hoek van PvdA en SP als dat nog niet duidelijk was.
Ik chargeerde ook…. Er zijn genoeg “consultants” met een tarief boven de €100,- en dan zit je met 1600 declarabele uren op 160k. En wat doen die nou eenmaal, beetje overgewaardeerd in mijn ogen. vaak gewoon 9-5 baantje, daarna naar huis rijden en klaar weer. Dat maakt arbeid in Nederland wel duur en daarom vertrekken er steeds meer bedrijven, wat uiteindelijk weer niet goed is voor de schatkist en de werkgelegenheid.
Helemaal raak! Naast de reeds door mij aangehaalde argumenten is dit inderdaad ook een van de redenen voor mij om als zelfstandige te blijven opereren, in mijn geval inderdaad in BV vorm. Volgende week woensdag ben ik weer in de tweede kamer te vinden (net als vorige week donderdag overigens). Dit soort uitgangspunten moet duidelijk worden meegegeven aan de politiek zodat men rekening kan houden met onze ideeën om de zaak anders/beter op te zetten. (en niet alleen bij de vakbonden en aanverwante identiteiten blijft hangen). Er is een openbare hoorzitting m.b.t. de wet DBA op 30 november om 14u30 (vanaf 13u30 aanwezig gok ik zo)
Beste Boris, Dank, deze kende ik nog niet. Dan heeft de Belastingdienst dus wél gehandeld, heeft dat echter niet geleid tot daadwerkelijke vervolging door het OM. Bij een monopolist als de Belastingdienst is het dan lastig de kwaliteit te benchmarken of kwalificeren. Volgens mijn logica kan en zal dat soort onderzoek dus hebben geleid tot intrekking van VAR-beschikkingen en omzetting van bijvoorbeeld een VAR-wuo in een VAR-resultaat overige werkzaamheden of VAR loon uit dienstbetrekking. (Je roeit met de riemen die je hebt……) Gemotiveerde feedback op dit toezicht is altijd leerzaam. Toch zou ik het fijn en fair vinden als uw stelling aansluit op de feiten. Dat herstelt de balans met deze feiten en geeft een getrouwer beeld.
