"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

The Fuzzy Firm & Arbeidsrelaties. Verliefd, verloofd of getrouwd: het is allemaal goed

Innovatieve industrieën worden bijna altijd gekenmerkt door informele netwerkstructuren. Dat komt omdat deze informele netwerkstructuren ontstaan in industrieën waar: 1) hoogwaardige kennis noodzakelijk is, 2) professionals veel met elkaar moeten samenwerken, 3) een grote diversiteit aan kennis noodzakelijk is en 4) de omgeving wordt gekenmerkt door verandering en vernieuwing.  In sectoren die worden gekenmerkt door deze vier krachten, zijn informele netwerken krachtdadiger dan de twee meer traditionele oplossingen; de grote geïntegreerde bedrijven met het vaste dienstverband (Make) of de marktplaatsen waar mensen op contractbasis samenwerken (Buy).

De innovatieve relaties in zo’n netwerkeconomie zijn bijna altijd informeel en langdurig. In een innovatieve netwerkeconomie hebben we het dan ook niet over de traditionele Make-or-Buy-relatie, maar we hebben het over de Make-Buy-or-Ally-relatie waarbij samenwerkingsvormen (Ally) veruit het belangrijkst zijn. De traditionele Make-or-Buy beslissing is alleen van toepassing op routinematige producten of diensten zoals het uitbesteden van beveiliging en facilitaire zaken.

Veel zwart-wit denken: je hoort bij ons of je hoort niet bij ons

Tienduizenden directeuren, inkoopmanagers, juristen en procesdeskundigen lijken de bovenstaande les (het aanzienlijke belang van langdurige & informele structuren voor innovatie) maar niet te willen begrijpen. Zo zijn er directeuren die van zelfstandige professionals eisen dat zij in loondienst komen als ze meer dan één jaar werken voor hun organisatie, er zijn inkoopmanagers die externe partijen voor een paar dubbeltjes uitknijpen en er zijn Blackbelts die innovatieprocessen in detail willen beschrijven.

Er is blijkbaar een sterke druk bij velen om het leven in zwart-wit te zien; je hoort bij ons (en dan ben je in loondienst en hebben we een loyale lange termijn relatie), of je hoort niet bij ons (en dan hebben we een contractrelatie waarin geld de belangrijkste drijfveer is).  Die neiging om de wereld in zwart-wit te bekijken zal jammer genoeg de innovatie “wegmanagen” uit onze economie. De waarheid is nl. dat vernieuwing vaak plaats heeft in rare, hybride relaties waar de verantwoordelijkheden niet altijd helemaal duidelijk zijn en waar goede ideeën opkomen doordat mensen met verschillende kennisachtergronden intensief met elkaar samenwerken.

Relaties zijn er in vele vormen

Laten we eens de parallel trekken tussen werkrelaties en liefdesrelaties. We kunnen dan het vaste dienstverband vergelijken met het huwelijk (levenslange loyaliteit) en de contractuele relatie als een bezoek aan een prostitué (dat zijn immers diensten voor geld). De mensen die de wereld in zwart-wit bekijken zeggen dus dat je moet trouwen óf naar de hoeren moet. Dat klopt natuurlijk niet. Er zijn veel andere mogelijkheden; mensen zijn simpelweg verliefd, zijn verloofd of hebben een hele leuke LAT-relatie. Natuurlijk kun je op een gegeven moment trouwen, maar de fase van verliefdheid kan ook jaren duren en is zeker net zo spannend en vernieuwend. Ik hoop dat jullie daaraan denken als jullie weer iemand horen raaskallen over verplicht in loondienst of gestandaardiseerde contractvoorwaarden.

Voor meer informatie over de relatie tussen relaties & innovatie: www.fuzzyfirm.com

Prof Arjan van den Born is voormalig hoogleraar creatief ondernemerschap aan de Universiteit van Tilburg en momenteel hoogleraar digitaal ondernemerschap aan Tilburg University. Hij doet onder andere onderzoek naar ondernemers, samenwerkingsvormen en netwerken, opdrachtgevers, succesfactoren van ondernemers en organisatieveranderingen (turnaround management). Bekijk alle berichten van Arjan van den Born

2 reacties op dit bericht

  1. Mooi, voor mij herkenbaar artikel. Een ander aspect van al die samenwerkingsvormen waar ik in de afgelopen jaren in heb meegedaan, is de vraag of je minutieus een samenwerkingscontract op papier zet of alles alleen mondeling bespreekt.
    In mijn ervaring kan je je de tijd om alles gedetailleerd op papier zetten, beter besparen. Het helpt bij geschillen, discussies en gedoe weinig. De hoofdlijnen op papier zijn meestal voldoende.

  2. Aansprekend verhaal, waarbij ook het werken in tijdelijks teams, waarbij de bezetting gaandeweg kan wisselen, ook niet vergeten mag worden. Deze week staat op Zipconomy een artikel van mijn hand waarbij aangeef dat het te hopen is dat er eens een einde komt aan het dogmatisch verschil maken tussen vast en flex.