Tijd voor het doorbreken van de illusie! Niet praten over, maar praten mét ZZP’ers.

De media stond er de afgelopen dagen vol van. De geluiden zijn helder. We leven in een nieuw tijdperk. Steeds meer werkenden willen hun arbeidzame leven voor eigen rekening en risico invullen. Soms tegen wil en dank, maar veel vaker uit intrinsieke motivatie om het professionele roer in handen te nemen. Desondanks houdt het merendeel van beleidsbepalers liever de illusie in stand dat er twee groepen werkenden zijn; werknemers of werkgevers. De positie van de bijna 1 miljoen werkenden, die noch werkgever noch werknemer zijn, zijn de dupe van deze sluimerstand van beleidsbepalers.

Opgewektheid over AWVN manifest snel bekoeld

Zo nu en dan duikt een onverwachte groep zich op het fenomeen zzp’ers. Fijn, denk ik dan in eerste instantie, zoals bijvoorbeeld toen ik het bericht hoorde dat AWVN een manifest presenteerde over de nieuwe positie van zzp’ers. Mijn eerste opgewektheid was snel bekoeld. Wat is er namelijk aan de hand? AWVN bepleit een systeem waarin zzp’ers een vangnet krijgen waardoor men verzekerd is van basisinkomsten in geval van opdracht overbrugging, ziekte en oudedag voorziening.

Wat is er precies nieuw vraag ik me af? We kennen toch de bijstand mocht het helemaal mis gaan en een zzp’er onverhoopt zonder opdrachten komen te zitten? We kennen de AOW voor de basis oudedag voorziening. Zeker geen vetpot om daar van te moeten leven maar wel een mogelijkheid om basale behoeften te kunnen dekken. Om additionele aanvulling te doen op de AOW introduceert PZO-ZZP samen met anderen het ZZP Pensioen per 1 januari 2015. Een pensioenregeling dat de wensen van zzp’ers om zaken naar voor eigen rekening en risico in te vullen voor een heel groot deel tegemoet komt. Vrijwillig instappen, een flexibele inzet die mee veert met omzet en relatief lage kosten waardoor de opbrengst op de gewenste uitkeringsdatum goed kan uitpakken.

Ik ben verder gaan lezen. Arbeidsongeschiktheid verplicht verzekeren voor zzp’ers. Weer terug naar af? We hadden de Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor Zelfstandigen (WAZ), die per 1 augustus 2004 is afgeschaft. Te veel inleggen, te weinig uitkering, te dure regeling en niet langdurig houdbaar. De regeling is afgevoerd en de zzp’er is sindsdien aangewezen op een eigen arrangement in de private sfeer. Geen makkelijke route voor mensen met een zwaar beroep, torenhoge premies en voor ouderen vrijwel onhaalbaar om geaccepteerd te worden door de verzekeraar. Ondanks alle hindernissen moedig ik zzp’ers toch aan op enige wijze een product aan te schaffen. Steeds meer verzekeraars kennen producten die wel haalbaar zijn voor zzp’ers. Nooit goedkoop, wel heel verstandig. Je weet immers nooit hoe het leven loopt en dan is de bijstand wel een erg karig verhaal.

AWVN: helaas oud denken

Alles bij elkaar opgeteld kom ik tot de conclusie dat het ogenschijnlijk sympathieke manifest van AWVN weer een manier is om de illusie in stand te houden. Men wil zzp’ers door allerlei verplichtstellingen gelijk trekken aan werknemers. Geen nieuwe manier van denken tot mijn spijt waarbij er recht wordt gedaan aan de overtuigingen van zzp’ers. Overtuigingen die gebaseerd zijn op vrijwilligheid, op het voeren van een duurzame onderneming en aanzetten tot het leveren van een optimale bijdrage aan de economie. Traditionele denkers hebben dit manifest vorm gegeven. Uitvoerige gesprekken met werknemers- en werkgeversorganisaties gestoeld op denkbeelden die door sommige hoogleraren bekrachtigd worden. Organisaties die er veel belang bij hebben de illusie in stand te houden, namelijk dat de arbeidsmarkt uit enkel werknemers en werkgevers bestaat.

Organisaties waar prima mee is samen te werken zolang men het gesprek over de invulling van het zzp-schap MET belangenbehartigers voor zzp’ers bespreekt en MET de doelgroep zelf. Het is tijd om de illusie te doorbreken. We moeten gaan denken in werknemers, werkgevers EN zzp’ers.

De uitlatingen van Hans de Boer, voorzitter van VNO-NCW, geven mij vertrouwen om, in overleg met nieuwe denkers, binnen de gevestigde orde een duurzame plek voor zzp’ers te organiseren. Hans de Boer sprak op het AWVN congres krachtige woorden uit: “Het is onwenselijk om het zzp-schap af te remmen. ZZP’ers hollen niets uit, ze voegen juist een heleboel toe. Creativiteit, flexibiliteit, productiviteit en ondernemerschap. Een waardevolle toevoeging in het meerstromenlandschap.”  

Niet praten over, maar praten met ZZP’ers

Met deze kijk op de zaak wordt voor mij opnieuw bevestigd dat de samenwerking tussen VNO-NCW, MKB-Nederland en PZO-ZZP alle ruimte geeft om het debat en de oplossing voor zzp’ers te borgen. Werkgevers (c.q. opdrachtgevers) en zzp’ers hebben elkaar keihard nodig om hun wederzijdse groei te verwezenlijken. Het zzp-schap belemmeren, met allerlei misvormde denkwijzen, brengt Nederland geen stap verder en steekt een spaak in het wiel van hardwerkende zzp’ers.

Tijd om een nieuwe werkelijkheid te gaan creëren waarbij PZO-ZZP graag het gesprek aan gaat met iedere partij die invulling wil geven aan een eigen positie van zzp’ers. Niet praten over zzp’ers maar praten MET zzp’ers is mijn oproep!

Esther Raats-Coster, voorzitter PZO-ZZP