"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Zzp niet meer goed genoeg, voor D66

Zelfstandigen zonder personeel doen het zonder personeel. D66-Kamerlid Steven van Weyenberg is dat een doorn in het oog. Daarom wil hij zzp’ers tijdelijk korting geven op de sociale premies en hen zo verleiden mensen in dienst te nemen. Een, twee, drie – misschien wel veel.

Het grootbedrijf schrapt nog steeds arbeidsplaatsen, het midden- en kleinbedrijf kijkt wel beter uit dan personeel aan te nemen, dus moet nu de zelfstandige professional maar banen gaan creëren voor werkzoekenden. Tienduizend, op zijn minst. En snel een beetje, zegt Van Weyenberg: zijn plan moet volgend jaar al ingaan.

Stemmingmakerij

Tot nu toe konden zelfstandigen zonder personeel altijd op D66 rekenen, als de VVD weer eens zat te suffen en de PvdA de kans greep hen in de tang te nemen. Nu zijn ook voor de liberaal-democraten zzp’ers niet meer goed genoeg. In plaats van zich te verdiepen in wat zij wél doen en hen daar erkenning voor te geven, maakt Van Weyenberg hen tot mikpunt om wat zij niet doen.

Zelfstandig professionals zijn er allang achter dat je tegenwoordig geen organogram meer nodig hebt en geen vaste banen om waarde te creëren voor je klanten. Integendeel: nieuwe, netwerkachtige samenwerkingsvormen blijken daarvoor minstens zo effectief te zijn.

Aan Van Weyenberg is die nieuwlichterij niet besteed. Met zijn ouderwetse “banenplan” voegt D66 zich naadloos in de stemmingmakerij tegen zzp’ers die in Den Haag tegenwoordig voor economisch beleid doorgaat. Zelfstandigen moeten en zullen “doorgroeien”. Is het niet nu met de wortel van (tijdelijk) lagere werkgeverslasten, dan straks met de stok van afschaffing van de zelfstandigenaftrek.

2,1 miljoen zelfstandigen?

Sommige berichten zijn zo onwaarschijnlijk dat je je afvraagt waarom de media ze overnemen. Toch slikte deze week menig redactie de melding van het Centraal Bureau voor de Statistiek voor zoete koek dat het aantal “banen van zelfstandigen” in 2014 zou zijn gestegen tot maar liefst 2,1 miljoen.

Dagblad Trouw maakte daar zaterdag zelfs van dat ons land 2,1 miljoen zelfstandigen zou tellen. Blijkbaar realiseerde daar niemand zich dat de totale werkzame beroepsbevolking slechts uit 7,2 miljoen mensen bestaat, en dat nog maar twee maanden geleden hetzelfde CBS op slechts 1,1 miljoen zelfstandigen was uitgekomen (van wie 829.000 zzp’ers).

Op Twitter werden vrijdag al meteen vraagtekens geplaatst bij de 2,1 miljoen van het CBS. Menigeen vermoedde dat er wel iets met de definities van “baan” en “zelfstandige” aan de hand zou zijn. Het duurde een halve dag voordat @statistiekcbs met een toelichting kwam. Een halve.

Een “baan” als “zelfstandige”

Onder een “baan” bleken de rekenmeesters elke “overeenkomst” te verstaan “waarbij een persoon tegen een financiële vergoeding arbeid verricht voor een bedrijf of instelling”. Dus als een docent voor een uitgever op overeenkomst van opdracht een hoofdstuk schrijft voor een schoolboek, heeft hij naast zijn vaste aanstelling in het onderwijs ook een “baan” als zelfstandige.

Wat het CBS er niet bij vertelde, was dat achter hun definitie van “baan” een zo mogelijk nog ruimere opvatting van het begrip “zelfstandige” schuilgaat. In hun statistieken zijn zelfstandigen alle “personen die arbeid verrichten voor eigen rekening of risico in een eigen bedrijf of praktijk, of in het bedrijf of de praktijk van een gezinslid, of in een zelfstandig uitgeoefend beroep.”

Aap uit de mouw

So far so good. Maar dan komt de aap uit de mouw: “Hiertoe behoren onder meer ook huishoudelijke hulpen, gastouders, babysitters, krantenbezorgers en folderaars.” Wie niet? En dan rekent het CBS ook nog eens meewerkende gezinsleden tot de zelfstandigen, tenzij die een arbeidsovereenkomst zijn aangegaan met hun hoofdzelfstandige. Daar kan geen banenplan tegenop. Zelfs dat van Steven van Weyenberg niet.

Wat is het probleem? Niets, behalve…. dat er in Nederland een discussie wordt gevoerd over een vermeende tsunami aan zzp’ers die ten koste zou gaan, niet alleen van de overheidsfinanciën maar ook nog eens van het sociale stelsel. Voor zzp’ers en hun opdrachtgevers staat daarbij veel op het spel. Mag die discussie dan alstublieft gevoerd worden op basis van serieuze feiten en cijfers?

Pierre Spaninks is ZZP-expert. Hij onderzoekt de rol van zelfstandige professionals in economie en samenleving. Daar spreekt, schrijft en adviseert hij over.  www.pierrespaninks.nl  Bekijk alle berichten van Pierre Spaninks

Eén reactie op dit bericht