Prinsjesdag komt er aan: nieuwe proefballonnetjes aanpak zzp’ers.

In de aanloop naar Prinsjesdag wordt van verschillende kanten aangedrongen op een harde aanpak van de zelfstandigen zonder personeel. Een weerwoord van de zzp-bonden blijft uit.

Prinsjesdag valt vroeg dit jaar. De derde dinsdag in september, wanneer het kabinet per traditie zijn begroting voor het volgend jaar presenteert, is al op de vijftiende. Dezer dagen wordt er in politiek Den Haag dan ook druk overleg gepleegd en voorgesorteerd op mogelijke uitkomsten.

Hartelapjes

Er is de coalitie van VVD en PvdA het nodige aan gelegen om na jaren van bezuinigen een “jubelbegroting” te kunnen presenteren, met een fikse lastenverlichting.

Maar tegenvallende groeicijfers zowel in eigen land als in de rest van Europa maken dat de ruimte voor een feestje beperkt is. Het kon dus nog best eens spannend worden, in de aanloop naar de Verenigde Vergadering der Staten-Generaal.

Er begint al een opgefokt sfeertje te ontstaan, waarin allerlei lieden nog gauw even hun hartelapjes onder de aandacht van ambtenaren en politici proberen te brengen.

FD: zelfstandigenaftrek afschaffen

Van dat gewroet zagen zelfstandigen zonder personeel deze week in de media drie fraaie voorbeelden. Dinsdag gaf Het Financieele Dagblad Leo Stevens de gelegenheid om een pleidooi te houden voor afschaffing van de zelfstandigenaftrek.

Volgens de gepensioneerd hoogleraar Fiscale Economie versterkt de belastingkorting voor zelfstandigen de verdringing van werknemers in reguliere dienstbetrekkingen. Dat zou volgens hem de bestaande arbeidsverhoudingen onder druk zetten en het draagvlak voor de collectieve voorzieningen uithollen.

Probleempje voor Stevens: de laatste keer dat er serieus onderzoek werd gedaan naar verdringing door “schijnzelfstandigen” was in 2013, door zijn eigen Erasmus Universiteit. Toen bleek daar bar weinig van.

Volkskrant: “uitwassen” aanpakken

Woensdag liet De Volkskrant Gijs Herderscheê filosoferen over nuttige bestemmingen voor een bedrag van vier miljard dat het kabinet over zou hebben. Een deel van die meevaller zou de politiek redacteur graag gebruikt zien als smeerolie bij de aanpak van wat hij ziet als de uitwassen van “de ongebreidelde groei van zelfstandigen”.

Probleempje voor Herderscheê: uit cijfers van deKamer van Koophandel blijkt dat de groei van het aantal startende zzp’ers al een tijd aan het afnemen is, terwijl het aantal zzp’ers dat ermee stopt juist toeneemt.

NRC: zzp’ers verplicht verzekeren

Datzelfde spookbeeld van een tsunami aan zzp’ers mocht vrijdag Thijs Niemantsverdriet oproepen in NRC Next. De redacteur had het over “een snel groeiend leger aan zelfstandigen zonder verzekering en pensioen” waar dringend wat aan zou moeten worden gedaan.

Probleempje voor NRC Next: zzp’ers mogen dan weinig op hebben met verzekeraars en pensioenfondsen, ze dekken zich wel op andere manieren in tegen risico’s. Ze bouwen zelf reserves op, of sluiten zich bijvoorbeeld aan bij een broodfonds.

Kleinere buffers vinden we vooral bij degenen die liefst zo snel mogelijk weer in loondienst willen, blijkt uit onderzoek van Conclusr Research. Maar of dat er nou meer worden of juist minder, weet niemand.

Laatste kans

Als de Stevensen, de Herderscheêen en de Niemantsverdrieten hun zin krijgen, gaat het kabinet dus actief het aantal zzp’ers terugdringen. Degenen die mogen blijven ondernemen moeten dan hun zelfstandigenaftrek inleveren, en premie gaan betalen voor verplichte collectieve verzekeringen. De voorbereiding van de komende Miljoenennota zou wel eens de laatste kans kunnen zijn voor de zzp-sceptici. Het kabinet neigt de laatste tijd juist naar behoud van de zelfstandigenaftrek en naar het bieden van ruimte voor risicomanagement in eigen beheer.

ZZP-bonden muisstil

Opmerkelijk in deze aanloop naar Prinsjesdag is dat alleen de tegenstanders van de zzp’ers zich laten horen en dat het van de kant van hun belangenbehartigers muisstil blijft. Op de website van PZO-ZZP dateert de laatste update alweer van 3 augustus. Bij FNV Zelfstandigen is zelfs al sinds 30 juli het licht niet meer aan geweest. Alleen bij ZZP Nederland ging deze week de deur nog tweemaal van de knip – maar ook daar niet voor een interventie in de discussie over de begroting.

Denken de samenwerkende zzp-bonden dat VVD en PvdA zo verdeeld zijn over hun zaak dat ze daar niets meer van te vrezen hebben? Of redeneren ze dat het echte spel toch buiten hen om wordt gespeeld en blijven ze liever stil zitten als ze geschoren worden? Wat het ook zij, zwijgen kan nooit in het belang zijn van de achterban.