Hugo-Jan Ruts 12 december 2019 11 reacties Print ZZP-intermediair verliest rechtszaak tegen Belastingdienst. Langdurige relatie met zelfstandige leidt tot fictieve dienstbetrekking.Uitspraak zet mogelijk bijl aan wortel van ‘goed opdrachtgeverschap’-principe van intermediairs.De Belastingdienst heeft in hoger beroep gelijk gekregen in een rechtszaak die het tegen een intermediair van zzp’ers had aangespannen. Het Gerechtshof Den Haag deelt de visie dat de betrokken zzp’ers niet als zelfstandigen gezien kunnen worden omdat ze uitsluitend via één intermediair werkten en geen ondernemersrisico lopen. Dat de betrokken zzp’ers voor verschillende opdrachtgevers van de intermediair werkten had geen invloed op de uitspraak van de rechter.Deze interpretatie kan flinke consequenties hebben voor intermediairs van zelfstandigen. Ook omdat de aard van de werkzaamheden, het gaat hier om lassers, géén rol speelde in de uitspraak. Van een gezagsverhouding was geen sprake, de zzp’ers hadden meer dan voldoende vrijheid om hun werk zelfstandig te doen.De uitspraakDe rechtszaak gaat over een naheffing die de Belastingdienst aan de intermediair heeft opgelegd over de jaren 2015 en 2016. Dit omdat de Belastingdienst vindt dat er sprake is van een fictieve dienstbetrekking. Bij een fictieve dienstverband, bij uitzendkrachten bijvoorbeeld, is er geen echte dienstbetrekking, maar is er wel de verplichting om loonheffing in te houden.Zoals gezegd bemiddelt de intermediair via tussenkomst lassers. Op papier was alles geregeld zoals gebruikelijk in een relatie tussen een bureau en een zelfstandige. Een VAR, BTW-nummer, KvK nummer, bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering en een rechtsbijstandverzekering. “De opdrachtnemer draagt zelf de eventueel verschuldigde inkomstenbelasting en/of sociale premies af en vrijwaart de opdrachtgever voor eventuele afspraken, ingevolge deze opdracht, van de fiscus en of enige bedrijfsvereniging (UWV)” zo staat in de onderlinge overeenkomst. Bij ziekte of verhindering moet de zelfstandigen zelf voor vervanging zorgen. De opdrachtnemer “zal de werkzaamheden uitvoeren in de zelfstandige uitoefening van zijn beroep.” Een van de lassers had over deze periode ook daadwerkelijk een VAR-wuo.Tot nu toe geheel volgens het boekje. Op een manier waarop ook zp’ers en bureaus in marktsegmenten met hogere tarieven werken.Fictieve dienstbetrekking vanwege lange relatie met bureauDe Belastingdienst heeft geen poging gedaan om een echte dienstbetrekking aan te tonen. Er was immers geen sprake van gezag. De Belastingdienst heeft ingezet op het spoor van de fictieve dienstbetrekking vanwege tussenkomst. Zo’n dienstbetrekking is een gegeven, tenzij aangetoond kan worden dat de zzp’er een ondernemer is.De lassers werkten in deze jaren uitsluitend voor één en dezelfde intermediair. Dat is mede doorslaggevend voor het Hof, ondanks het feit dat ze vervolgens bij verschillende klanten van die intermediair aan de slag gingen.Het Hof schrijft: “Van het uitoefenen van een bedrijf is sprake als met een duurzame organisatie van kapitaal en arbeid wordt deelgenomen aan het economisch verkeer om daarmee winst te behalen en het behalen van winst ook redelijkerwijs is te verwachten. Een beroep wordt zelfstandig uitgeoefend als de beroepsbeoefenaar meerdere opdrachtgevers heeft, voldoende zelfstandigheid heeft ten opzichte van zijn opdrachtgevers, de werkzaamheden met een zekere continuïteit uitoefent en daarbij ondernemersrisico loopt.”De lassers gebruikten in deze zaak wel eigen materiaal en gereedschap, maar konden onvoldoende aantonen dat ze ook geïnvesteerd hebben in hun eigen onderneming. Vooral omdat ze altijd voor dezelfde intermediair werkten, die altijd wel werk voor ze had, lopen ze geen ondernemersrisico.Die feiten zijn voor het Hof doorslaggevend om te concluderen dat hier sprake is van een fictieve dienstbetrekking. Dat het hierbij nog om ‘aanneming van werk’ zou gaan, vindt het Hof niet relevant.Relevant voor hele brancheDe zaak is in die zin van belang voor de hele branche dat de aard van de werkzaamheden , het uitvoerend karakter of het tarief geen rol spelen in de beoordeling van deze casus. Dat maakt deze casus in potentie dus ook relevant voor bijvoorbeeld intermediairs van interim-managers en zzp-ICT’ers. Ook daar zijn vaak langdurige relaties tussen bureaus en zelfstandigen, zonder dat de zelfstandige daadwerkelijk investeert in zijn eigen bedrijf.Ook het feit dat de Belastingdienst en het Hof niet door de intermediair ‘heen kijken’ als het gaat om het aantal opdrachtgevers is opvallend en ingrijpend. Het model: ‘Wij de acquisitie, jij de inhoud van het werk’ staat daarmee flink onder druk.Het feit dat de Belastingdienst en het Hof niet door de intermediair ‘heen kijken’ als het gaat om het aantal opdrachtgevers is opvallend en ingrijpendSommige intermediairs investeren immers – ook vanuit de gedachte van goed opdrachtgeverschap -juist in hun relatie met zelfstandigen en roemen zichzelf voor het feit dat ze hen begeleiden in hun carrière. Het businessmodel om zo’n warme relatie in te zetten door de zelfstandige langdurig, maar wel bij verschillende opdrachtgevers, in te zetten komt met deze uitspraak flink in de gevarenzone. Althans wanneer de intermediair werkt via het tussenkomst principe. Bij zuivere bemiddeling, waarbij er een directe contractuele relatie tussen de zzp’er en het bedrijf waar hij feitelijk zijn opdracht uitvoert, tot stand komt, speelt dit niet. Het gros van de intermediairs werkt nu echter wel met het tussenkomst-model.In een reactie vraagt advocaat Boris Emmerig zich af of het juist is om niet door de intermediair heen naar de feitelijke opdrachtgevers te kijken. ‘In de voorgestelde samentelregeling voor de zelfstandigenverklaring wordt een voorbeeld gegeven waarin juist wel door de intermediair heen wordt gekeken. Letterlijk valt te lezen: Hierbij is het niet relevant of die tussenpersoon de formele werkverstrekker was”. De modelovereenkomst voor tussenkomst van de Belastingdienst kijkt niet door de intermediair heen. Deze bepaling roept in de praktijk veel onduidelijkheid op. Het zou goed zijn als de Belastingdienst hier kleur bekent.’ Fictief dienstverband, interim management-bureaus, interim-managers, rechtszaak Print Over de auteur Over Hugo-Jan RutsHugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts
Geweldige uitspraak!Hopelijk leidt dit op termijn tot minder oneerlijke concurrentie voor de echte ZZPer. Voor de ZZPer dus die voor meerdere opdrachtgevers per jaar gaat.
Eddy, sommige zzp’ers worden dus wellicht werknemer, anderen gaan wellicht via meerdere bureaus ipv via één werken. Waarom leidt dit dan tot minder oneerlijke concurrentie?
Ik denk niet dat deze uitspraak oneerlijke concurrentie oplost.In feite maakt het namelijk fiscaal niet uit of iemand vanuit het ROW-ZZP schap zijn inkomsten opgeeft of vanuit de voorheffing uit een fictief dienstverband. De “echte” IB-ZZP-er heeft in verhouding tot een arbeidsrelatie mijn inziens te veel fiscale voordelen en de afstand tussen deze twee zou verkleint moeten worden, zodat de keuze gebaseerd word op wat het beste past bij de arbeidsrelatie.Waarbij de voorkeur zou moeten liggen bij voorheffingen (afdracht loonbelasting en ZVW vooraf), zodat mensen beschermd worden tegen zichzelf, zoals dat in een fictieve arbeidsrelatie gebeurd en bepaalde faciliteiten aangeboden kunnen worden zoals een pensioenregeling of arbeidsongeschiktheid.Met mijn bedrijf Verloning.nl is dit exact wat wij beogen en faciliteren voor één of meerdere opdrachtgevers. Je wilt deze discussie voorkomen, door het goed te regelen, helaas is dit lastig te organiseren bij langdurige opdrachten en het KvK-schap.@Mark Bassie. Dezelfde werkzaamheden via drie bureaus doen zorgt alleen maar voor meer kosten en is niet representatief aan de feitelijke situatie
Acquisitie en andere commerciele activiteiten kosten nu eenmaal tijd en geld.Ook in deze casus (laswerkzaamheden voor €29 per uur) is wederom duidelijk geen sprake van een tarief waarin dergelijke ‘overhead’-kosten kunnen zijn berekend. Een ondernemende ZZP lasser moet deze kosten (klantbezoek, werkopname, offerte maken, onderhandeling over tarief, afspraken over planning en deadlines alsmede het risico op eventuele extra kosten om zich aan de planning te conformeren) wel doorberekenen.
Toch zit er wel degelijk een gevaar in, dat niet achter de intermediair kijken. Ik heb regelmatig zelf een klus binnen gehaald waarbij de opdrachtgever juist wel via tusenkomst wil werken. Dus dan neem ik de intermediair die de opdrachtgever doorgeeft. Werkt prima. En zo zijn er veel andere praktijksituaties die door dit principe niet gezien willen worden.
“Ik heb regelmatig zelf een klus binnen gehaald waarbij de opdrachtgever juist wel via tusenkomst wil werken. Dus dan neem ik de intermediair die de opdrachtgever doorgeeft.”Dit wil dus zeggen dat je ook klussen hebt zonder de intermediair, en dat hadden deze lassers dus niet. De letter van de wet is hier toegepast, echter:Het Hof schrijft: “Van het uitoefenen van een bedrijf is sprake …….wordt deelgenomen aan het economisch verkeer om daarmee winst te behalen ………de werkzaamheden met een zekere continuïteit uitoefent en daarbij ondernemersrisico loopt.”Is hier aangetoond dat deze lassers GEEN winst behaalden, en GEEN ondernemersrisico liepen? zie dit niet verschijnen in bovenstaand bericht?
Heb inmiddels de uitspraak zelf gelezen. Hetgeen omschreven door Hugo-Jan Ruts is ietwat anders, ietwat te kort door de bocht. Dat hier sprake is van dienstverband moge duidelijk zijn.
@Wil, dank voor je reactie. In hoeverre deze zaak ook van toepassing kan zijn op andere situaties, is de vraag. Maar ben wel benieuwd op basis waarvan je tot de conclusie komt dat dienstverband (je zal fictieve dienstverband bedoelen) logisch is en daarmee vooral ook wat deze casus dat uniek maakt tov van anderen. Dat in de wetenschap dat de rechter wel stelde dat de werkzaamheden zelfstandig uitgevoerd werden, er meerdere eindklanten waren en er een VAR was.
Hopelijk is met deze uitspraak het model tussenkomst dood. Dit model is een veredelde uitzendconstructie, waarbij de tussenpartijen marge opsnoepen en risico’s buiten de deur leggen. Feitelijk is het een vorm van detacheren.Als het gaat om verweven van opdrachten, dan zou het bemiddeling moeten zijn. Dat geeft een zuiver beeld over de relatie.Het gesputter zit in de omvang van de markt van tussenpersonen. Die zien idd een lucratief businessmodel verdwijnen.
Dag Paul,Dit lijkt vanuit intermediair oogpunt toch vrij makkelijk op te lossen door de contracten voortaan direct tussen ZZP’er en opdrachtgever te faciliteren, zonder daarin een partij te zijn (dus inderdaad geen tussenkomst), en vervolgens via een overeenkomst met een of beide partijen een afdracht overeen te komen voor geleverde diensten (acquisitie, opdracht-/contractafhandeling etc.) waarmee alsnog dezelfde marge (vaak terecht, soms niet terecht) veilig bij elkaar gesnoept wordt. Zonder tussenkomst risico.Sommigen hier slaan overigens wel weer een beetje door. Er is immers in mijn ogen helemaal niets mis met een normale marge voor daadwerkelijk geleverde diensten aan klanten die daar blij mee zijn, of die klant nu een lasser of een interim IT-manager is. Niemand hoeft voor het leveren van een dienst van de wind te leven. Ook een goede intermediair niet.Daarnaast, waarom zou iedereen als ondernemer alles moeten kunnen? Waarom zou een lasser goed moeten zijn in offertes maken en of acquireren terwijl dat zijn vak en passie niet is? Waarom mag hij dat als ondernemer niet als dienst inkopen?(Laat s.v.p. duidelijk zijn: Planet Interim is juist GEEN intermediair en ik vertegenwoordig deze groep niet. Planet Interim is als self-sourcing platform juist een alternatief waarmee opdrachtgevers en professionals elkaar rechtstreeks kunnen vinden, zónder intermediair. Maar goede intermediairs hebben simpelweg een rol te vervullen.)De belastingdienst lijkt met dit soort acties in mijn ogen te veel politiek te bedrijven via de (rechts-) zaken die ze oppakken. Ik kan het mis hebben maar volgens mij hebben ze meer te doen dan de werking van de arbeidsmarkt al jaren achtereen met nieuw gecreëerde onduidelijkheid te frustreren. Maar Vadertje Staat cq. de belastingdienst weet wel wat goed is voor Nederland; ondernemerschap niet faciliteren maar diegenen die ondernemerschap nastreven of faciliteren de kop indrukken. Dat kan anders en vooral beter en effectiever.
Wat een betutteling! Laat de ZZP’er ondernemen. Dat een intermediair zorgt voor de ZZP’er en voor hem wat acquisitie, voor-financiering en dergelijke uit handen neemt, heeft niets met schijn-zelfstandigheid te maken. De ZZP’er draagt ook gewoon inkomstenbelasting af en is risicodragend. Te lage tarieven? Marktwerking heet dat en kom je op alle niveau’s tegen. Ik ken genoeg ZZP’ers die eerst in dienstverband voor diezelfde overheid werkten en nu als ZZP’er opnieuw bij dezelfde afdeling worden ingeleend. Het zij met- of zonder intermediair. Wie houd nu wie voor de gek??
