Werkgevers worstelen met personeelskrapte, maar dal nog niet bereikt

Negen op tien werkgevers worstelt op dit moment met de krapte op de arbeidsmarkt. Volgens 94% van de werkgevers blijven personeelstekorten ook het komende jaar bestaan, of nemen ze zelfs nog toe.

Dat blijkt uit onderzoek van werkgeversvereniging AWVN onder ruim 400 werkgevers. Vrijwel alle werkgevers uit dit onderzoek ondervinden de negatieve gevolgen van die krapte. Ze signaleren als belangrijkste problemen: werkdruk en overwerk, kwaliteit van producten en diensten onder druk, en het niet kunnen leveren van producten en diensten. De krapte schaadt dus niet alleen organisaties zelf, maar ook werknemers en consumenten.

Financiële maatregelen tegen personeelstekorten

Om werknemers binnen te halen en behouden, zijn werkgevers best bereid om hun portemonnee te trekken, blijkt uit het onderzoek. Zo loven ze aanbrengpremies uit en geven ze hogere beloningen aan nieuwe en bestaande medewerkers.

Ook huren ze zzp’ers en uitzendkrachten in om pieken op te vangen en richten ze werkprocessen anders in. Daarnaast zorgen werkgevers voor aantrekkelijk werk door extra ontwikkelkansen te bieden, hybride werken te ondersteunen en een goede werk-privébalans te stimuleren.

Tegelijkertijd zijn werkgevers beducht voor het ontsporen van de onderlinge salarisconcurrentie en scheve beloningsverhoudingen binnen bedrijven en sectoren.

Buiten gebaande paden denken

Meer betalen leidt niet automatisch tot meer aanbod van mensen, waarschuwt ook AWVN. Bovendien zorgen maatschappelijke factoren als de vergrijzing en de energietransitie de komende tijd alleen maar voor meer tekorten. De branchevereniging onderstreept daarom dat werkgevers buiten de gebaande paden moeten denken om de personeelstekorten te verminderen. Ze schetst daarvoor vier structurele oplossingen:

Meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk krijgen en houden;
Inzetten op stage- en traineeplekken om het talent van de toekomst te ontwikkelen;
Meer uren werken actiever aanbieden en aantrekkelijker maken;
Werkdruk verlagen, onder andere door roosteraanpassingen en een goede werk-privébalans.

Drempels arbeidsmarkt verlagen

Werkgevers kunnen zelf veel doen, maar alleen kunnen ze het niet, zegt de AWVN. Ook in het overleg met werknemers, vakbonden en de OR zal ruimte moeten zijn om hierover afspraken te maken. Maar ook de overheid kan een steuntje bijdragen door bepaalde juridische randvoorwaarden op de arbeidsmarkt te versoepelen. AWVN pleit ervoor om:

Drempels te verlagen bij beroepen waarvoor hoge toegangseisen voor zij-instromers gelden of waarvoor mensen met buitenlandse diploma’s niet toegelaten worden.
Regels en instrumenten te vereenvoudigen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen en te ondersteunen.

Knelpunten arbeidsmarkt oplossen

De branchevereniging vindt bovendien dat de volgende knelpunten moeten worden opgelost:

(Meer) werken loont nog onvoldoende, door de hoge lasten op arbeid en door de complexe toeslagen, waardoor mensen te weinig reden zien om (meer) te gaan werken.
De mismatch tussen vraag en aanbod is hardnekkig. Vooral schoolverlaters met een beroepsopleiding beschikken nog niet altijd over de benodigde vaardigheden.
De afstemming van publieke voorzieningen op een arbeidsmarkt waarin meer uren werken gewoon is, bijvoorbeeld door de kinderopvang toegankelijker te maken.
Het ontbreken van een infrastructuur voor leren, ontwikkelen en van-werk-naar-werk, waardoor de overstap van overschot- naar krapteberoepen nog te lastig is.