Freelance moraal…

Zaterdag 16 januri verscheen er in het NRC een opinie artikel van Menno van der Veen met als kop ‘De schaduwkanten van de freelance moraal’. Leuk onderwerp, nuttig om de dialoog aan te gaan over wat er kan gebeuren wanneer iedereen freelancers wordt. Jammer wel dat zijn stuk inhoudelijk her en der de plank missloeg en daarbij ook de bal volledig bij de freelancers legt.

De interessanste vraag gaat Van der Steen uit de weg: Waarom hebben de hedendaagse instituten blijkbaar onvoldoende aantrekkingskracht op hun arbeidspotentieel. En hoe dienen hedendaagse instituten om te gaan met de (mijn inziens) niet meer om te keren tendens van zich anders gedragende individuele medewerkers. In de hoogtijdagen van de kloosters werden zij bevolkt door monniken die dat niet werkelijk uit vrij keuze deden (traditioneel veel tweede zonen, voor wie geen land was). Van der Steen gedraagt zich als een abt die zijn klooster leeg ziet stromen op het moment dat er meer vrijheid is en bij de uitgang roept ‘het is hier echt wel nuttig en gezellig, hoor’. Om in zijn beeldspraak te blijven: kloosters in Tibet zitten vol met mensen die daar backpackend heen gegaan zijn, dus het kan wel.

Tot slot heeft Van der Steen geen oog voor de ingrijpende verschuiving die zich in de maatschappij voltrekt en veel meer effect voor instituties heeft dan de freelancemoraal waarover hij rept. Door de democratisering van kennis, ‘open sources innovatie’, co-creatie, virtuele sociale netwerken, allemaal mogelijk gemaakt door internettoepassingen, verdwijnt de traditionele plaats die bedrijven en instituten hebben. Zonder dat dat creativiteit, het sociale leven, het kritisch vermogen en sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid te niet doet. In tegendeel zelfs!