Nieuwjaarstoespraak FNV en CNV: ongenuanceerd, een gemiste kans!

‘Werkgevers sjoemelen met flexwerkers’

Vette koppen eergisteravond in de Nederlandse pers. ‘Werkgevers sjoemelen met flexwerkers’ is de nieuwjaarsboodschap van zowel het FNV als CNV. Alle werknemers zonder een vast contract worden over één kam gescheerd en zijn het slachtoffer van ‘uitbuitende’ werkgevers. Enige differentiatie in flexwerkers ontbreekt. Jammer, want onder “het geweldige leger” aan flexibele werknemers zijn ook flexwerkers te vinden die van flexwerk een eigen keuze hebben gemaakt. Nuance siert de boodschapper!

Kwetsbare groep

Toch hebben de bonden een punt. Met name flexwerkers die géén eigen keuze hebben kunnen maken voor hun flexibiliteit, blijven in de draaideur van flexibele contracten hangen. Dit was al zo voor de crisis en als zodanig is dit géén nieuws. Nieuws is wel dat de bonden nu zien dat vaste medewerkers worden ontslagen om daarna als freelancer en payroller te worden teruggehaald. Een vooropgezet plan lijkt het. En als dat waar zou zijn, absoluut afkeurenswaardig.

De markt dicteert

Ook hierin dienen enige nuances te worden aangebracht. Werkgevers schreeuwen al veel langer om meer flexibiliteit in arbeidsverhoudingen. De bonden daarentegen hebben zich nimmer verdiept in het dilemma waarvoor werkgevers dagelijks geplaatst staan. Ook werkgevers vermijden namelijk liever ‘de draaideur’, flexibiliteit werkt storend op de continuïteit en kwaliteit van de (productie)processen.

De ongebreidelde consumentisme en sterk toegenomen concurrentie heeft echter de laatste decennia de consumentenprijzen fors onder druk gezet. Daar zijn we allemaal bij geweest, collectieve verantwoordelijkheid dus! Leegloop van arbeid is simpelweg niet meer te betalen en dient flexibel te worden opgevangen wil werkgever prijsconcurrerend blijven.

Leegloop van arbeid

In de collectieve verantwoordelijkheid had het de bonden gesierd zich bovenstaand plaatje eigen te maken. De grafiek (als voorbeeld) is van een oer hollands voedingsmiddelenfabriek. De blauwe en groene lijnen geven de sterk flucturerende vraag naar arbeid (gerealliseerd) aan. Met de rode lijn is eind 2008 een voorspelling gegeven voor de rest van het gebroken boekjaar.

De vraag naar arbeid is direct een resultante van de vraag naar de onderliggende producten. We willen allemaal elke dag weer wat anders eten en dat moet wel gemaakt worden en het liefst just in time. Onze vraag naar arbeid is in dezelfde mate gedifferentieerd als onze vraag naar voedingsproducten. Flexibiliteit als antwoord op ‘piek en ziek’ is een volstrekt achterhaalde gedachte. Helaas bezigt de FNV deze gedachte nog steeds.

Hoe nu verder

Het starre ontslagrecht, tweedeling in de maatschappij; voordat de ruzie tussen werkgevers en werknemers weer losbarst, moeten nu eerst de feiten op tafel komen. De bonden moeten ‘man en paard’ noemen en nuances aanbrengen in hun communicatie. De flexwerkers met ‘eigen keuze’ voelen zich niet aangesproken als het om ‘sjoemelen’ gaat.

Voor de andere groep flexwerkers dienen de bonden juist extra te zorgen. Met de wetenschap van bovenstaand dilemma, moeten nuances en begrip wederzijds mogelijk zijn.

Voor bovenstaand voedingsmiddelenfabriek zal het niet meer baten. Zij zullen uiterlijk medio volgend jaar de deuren voorgoed sluiten.