Visie op 3D printen en maakindustrie

De tweede van de onmiskenbare trends die ik met jullie wil bespreken is die van de 3D printer. Ik geloof dat dit één van de grootste ontwikkelingen gaat worden van de komende 10 jaar en dat deze een extreme revolutie teweeg zal brengen in business modellen, vergelijkbaar met de mobiele telefoon de laatste 10 jaar. Mogelijk nog extremer.

Voor de goede orde, de 3D printer bestaat al. Er worden al dingen mee gemaakt en hij is al op DWDD geweest. Dat laatste geeft aan dat de eerste stappen naar mainstream zijn gezet wat mij betreft.

Tijdspad

De vraag die ik vaak krijg is ‘wanneer dan’. Mijn schatting (meer dan een schatting is het niet): over 5 jaar hebben geeks like me er één. Over 10 jaar is hij mainstream, over 15 jaar weten we niet beter.

Zo snel? Ja, zo snel. Denk aan de ontwikkeling van het internet. In 1995 waren het de Nerds. In 2000 was het de meerderheid van de bevolking, nu in 2011 kunnen we niet meer zonder. Hetzelfde geldt voor de mobiele telefoon.

Logistiek

Eerder schreef ik al dat het feit dat de Rotterdamse haven deze ontwikkeling totaal negeert in zijn strategie getuigd van een totaal gebrek aan visie. De logistiek veranderd dramatisch. Ik heb recentelijk in een aantal sessies voor een groot vastgoedconcern al de stelling neergelegd dat binnen 15 jaar 80% van het industrieel vastgoed in ons land overbodig is. Denk aan de logistiek. In plaats van producten verplaatsen we enkel nog de harsen, de grondstoffen. We gaan dus naar bulk transport toen, of misschien naar kleine pakketjes van exact dezelfde afmeting (noem het de ‘inkt’).

Met decentrale productie heb je dus een heel ander logistiek netwerk. Goederenvervoer neemt dramatisch af en met de CO2 reductie die we willen veroorzaken zal dit versneld gaan. Waarom? Omdat de 16 grootste vrachtboten ter wereld net zoveel vervuilen als de hele luchtvaart. Het moment dat die vervuiling in de kosten komt te zitten is het helemaal onrendabel in China te produceren.

Maakindustrie

Maar massaproductie is toch goedkoper? Volgens onze economische modellen wel. De vraag is: kloppen die? Ik weet dat het lastig is om te geloven, maar ik denk van niet. Je hebt namelijk altijd de factor arbeid waar je voor betaald en dat doe je met je eigen werk niet. Het is zoals bij bedrijven, waar de kosten voor eigen uren vaak niet worden meegerekend. Daarnaast is de vraag: hoeveel uur kost het? Je drukt op print en een paar uur later is het klaar.

De kosten voor productie én transport vervallen, want het transport van grondstoffen hebben we nu vaak ook.

Beleid

Op een aantal gebieden zouden zowel organisaties als de overheid beleid moeten voeren om dit niet als gevaar, maar als kans te zien.

Qua logistiek zou ik me sterk inzetten op bulk, maar ik zou logistiek duidelijk heel laag op de prioriteitenlijst zetten. Daar gaat zoveel wegvallen dat je daar altijd een achterhoede gevecht zal vechten.

Qua productie moeten organisaties zich richten op maatwerk. Immers, als je alles individueel print is er geen reden om een standaard maat te gebruiken. Schoenen worden op maat voor je geprint, op basis van je eigen voet, om maar een voorbeeld te noemen.

Qua biotechnologie en medische wetenschap schijnen we al bezig te zijn met het experimenten met het printen van nieuwe hartkleppen en andere onderdelen. Ik wist persoonlijk tot voor kort niet eens dat die zaken levend materiaal konden printen. Daar moeten we in ieder geval niet dezelfde fout maken als de eerste keer met de biotechnologie waar we de prachtige Nederlandse bedrijven om zeep hebben geholpen met Ethische vraagstukken die we nu volledig vergeten zijn.

Qua chemie liggen er enorme kansen. Nederland heeft, met o.a. DSM en AKZO een grote historie in de chemie. De Nederlandse chemische sector zou moeten investeren in ‘harsen’ en alles dat aan ‘inkt’ in deze printers gaat.

De overheid moet vooral proberen de techniek te stimuleren, met het hele eco systeem er omheen. De beste manier is waarschijnlijk door niet al te veel te doen en vooral niet het oor laten hangen naar de almachtige lobbies van de maakindustrie en vooral de logistiek. Niet proberen het oude dat gaat verdwijnen te behouden, maar het nieuwe te omarmen. Nederland is relatief goed gepositioneerd om hier een voorsprong op te nemen omdat we weinig maakindustrie meer hebben. Die lijden relatief weinig dus. Enkel de logistiek zal problemen krijgen, de Rotterdamse haven voorop. Daar moet dus vooral niet te veel naar geluisterd worden, want dat zet ons weer op achterstand in deze onstopbare ontwikkeling.