Gastblogger 31 oktober 2011 8 reacties Print ZZP’er binnenkort verleden tijdHoe de vergrijzing het werkgeverschap naar een hoger niveau gaat tillen en hiermee werknemers beter aan zich weet te binden. Minder ZZP-klussen Nederland kent 700.000 ZZP’ers (2010), dit houdt in dat 10% van de beroepsbevolking Zelfstandige Zonder Personeel is. Dit aantal daalt. Uit de conjunctuurenqu(ee)te COEN blijkt dat 30% van de bedrijven die zzp’ers inhuren, dat minder zijn gaan doen in afgelopen twaalf maanden. Economisch klimaat Nu zou dit iets met de economische crisis te maken kunnen hebben. Bedrijven zouden onder druk van de economische crisis minder ruimte hebben gehad om ZZP’ers in te huren. Maar uit cijfers van 2009 en 2010 blijkt dat het aantal ZZP’ers juist steeg op het moment dat de crisis intrede deed. Kortom de daling van het aantal ZZP’ers is niet direct terug te voeren op het economische klimaat. Wat is er dan aan de hand? Vergrijzing Inmiddels zijn werkgevers zich steeds meer bewust van het feit dat de arbeidsmarkt gaat veranderen. Door vergrijzing en ontgroening is het onvermijdbaar dat er vanaf 2015 schaarste aan (jonge) arbeidskrachten gaat ontstaan. Excellent werkgeverschap Veel werkgevers spelen in op deze ontwikkeling en investeren in ‘excellent werkgeverschap’. Dit houdt in dat bedrijven een strategisch personeelsbeleid ontwikkelen waarin onder meer-leeftijd fasenbeleid, diversiteitsbeleid, talentmanagement, competentiemanagement, het Nieuwe Werken, creëren van autonomie op de werkvloer en vitaliteitsbeleid als tools worden gebruikt. Uit het medewerkerbelevingsonderzoek van Integron (2011) blijkt dat de algemene tevredenheid van werknemers dit jaar met 0,2 procent is gestegen. Waarom zou je nog ZZP’er worden? De meeste ZZP’ers zijn voor zichzelf begonnen omdat ze een drang naar zelfstandigheid, waardering en zelfontplooiing ervoeren. Maar als werkgevers vanuit een strategisch personeelsbeleid in staat zijn voortaan te voorzien in deze existentiële behoeften van hun werknemers? Wat als je werkgever jezelf kunt specialiseren en ontwikkelen? Dan zou alleen een forse financiële prikkel je nog kunnen aanzetten om je in het diepe te gooien van het zelfstandig ondernemerschap. Interessant voor de generatie X, maar de generatie Y, die vanaf 2011 de markt instroomt, is veel minder geïnteresseerd in geld. De ZZP’er, een uitstervend ras. Dit gastblog is geschreven door Sander Oldenkamp, employee engagement consultant en eigenaar van 9:1 engagement http://www.91engagement.nl. arbeidsmarkt, goed opdrachtgeverschap, zzp Print Over de auteur Over Gastblogger ZiPconomy geeft ruimte aan auteurs die eenmalig een artikel willen plaatsen op ZiPconomy. Naam en functie van deze gastbloggers worden onder het artikel vermeld. Bekijk alle berichten van Gastblogger
Eens met de stelling dat aantrekkelijk werkgeverschap cruciaal is in een schaarser wordende arbeidsmarkt en daardoor zullen de getalenteerde potentiele (vaste en flexibele) werknemers een meer weloverwogen keus kunnen maken. Binden heeft niets te maken met werkgeverschap in de zin van een vast arbeidscontract. Flexibilisering zal toenemen waarbij straks de meeste kennis en talent niet meer in dienst is bij de werk- of opdrachtgever. Wel zal het aantal ZZP’ers teruglopen vanwege een eerdere verkeerde motivatie om ZZP’er te worden.
Het lijkt me prettig en goed als vergrijzing (of welke aanleiding dan ook) tot aantrekkelijk(er) werkgeverschap gaat leiden. In dat opzicht: ik laat me verrassen. De stelling dat “alleen nog een forse financiele prikkel” zou leiden tot nieuwe ZZP’ers doet mij fronsen; daar geloof ik niet in. Ik zie en herken, dat in de huidige markt het aantal ZZPérs enerzijds afneemt (mensen met wat Edwin welicht bedoeld, met een ‘verkeerde motivatie’; die nu hun heil weer zoeken in een vaste betrekking). Anderzijds zie ik een nieuwe groep ZZP’ers (of ZP’ers; wel zelfstandig én professional; niet persé zonder personeel) die nu de stap wagen naar zelfstandigheid: wellicht is het inzicht dat een contractrelatie niet noodzakelijkerwijs nog zekerheid en vastigheid betekent, daar aanleiding voor. Ik kan maar gissen. De ZZP’er of ZP’er heeft m.i. een geweldige toekomst voor zich. Werkgevers zoeken de ruimte om werk gedaan te krijgen zonder langdurige verplichtingen, die hen kwetsbaar maakt. Werknemer zoeken uitdaging en stimulans, vanuit een intrinsieke motivatie. Dat laatste is m.i. hét verschil tussen de vorige generaties en de huidige: het draait niet (meer/ alleen) om geld. Het gaat om een totaalplatje: vrijheid, vrije tijd, uitwisselbaareid, bijdrage kunnen leveren, zelfontwikkeling etc. Zelfsturing wellicht. De nieuwe ZZP’er of ZP’er kijkt waar zijn waarde op dat moment kan bijdragen, en gaat verder als hij uitgeleerd of uitgeprikkeld is. Er vormen zich (tijdelijke) zwermen van ZP’ers die samen optrekken voor een project, een idee, een uitdaging. Die zwermen van collectieve kennis zijn flexibel, wendbaar en intern gedreven. Verbinding zonder verplichting; iedereen kan meevliegen; iedereen kan een andere weg inslaan wanneer hij/ zij dat wil. Wat mij betreft: de jubilaris in vaste betrekking: een uitstervend ras!
Het aantal ZZP-ers is de afgelopen twee kwartalen met ongeveer 0,5% gedaald per kwartaal. Dat is geen schokkend getal. Ik denk dat deze daling wel degelijk te maken heeft met de economische omstandigheden én het dus iets tijdelijks zal zijn. De groei aan ZZP-ers in 2009 en 2010 werd mede veroorzaakt door grote ontslagrondes en ik heb regelmatig ontslagen ICT specialisten gesproken die op zoek waren naar een baan óf een opdracht en “het maakt niet uit welke als eerste komt”. Binnen deze groep zullen ongetwijfeld mensen zitten weliswaar ZZP-er zijn geworden maar die liever weer teruggaan naar werknemerschap. Met de licht aantrekkende arbeidsmarkt in de eerste helft van 2011 denk ik dat een deel van de relatief “nieuwe” ZZP-ers de stap terug hebben gezet. Ik ben het eens met de stelling dat excellent werkgeverschap van groot belang is in een krappe arbeidsmarkt, veel werkgevers in mijn vakgebied (ICT) hebben hier echter geen enkel benul van. Juist het zwakke werkgeverschap heeft de afgelopen jaren voor een enorme groei in ZZP-ers binnen de ICT gezorgd en ik zie dat niet zo snel veranderen. Ik zet mijn geld eerder op de uitstervende werknemer………
De groei van het aantal ZZPers in de afgelopen jaren is al moeiljk te verklaren. Een voorspelling voor de komende jaren is nog veel lastiger. Omdat het gaat om een complex aan factoren, krachten en tegenkrachten en niet om een simpele oorzaak, gevolg relatie. Ik verwacht dat vast en flex de komende jaren meer en meer naar elkaar zullen toegroeien en dat vooral de dynamiek (nog) meer gaat toenemen. Dus bv. een partime ‘vast’ contract naast een ZZP-opdracht, of een paar jaar in loondienst en dan weer een tijdje als ZZPer. Los van de directe motieven van mensen of werkgevers heeft dat te maken met de rol die kennis speelt in onze diensten economie, het feit dat het steeds minder om functies en meer om projecten gaat (waarbij steeds de beste specialisten nodig zijn), dat organisaties steeds meer in netwerken of in ketens gaan samen werken, etc. Dat organisaties er naar streven om een goede werk- èn opdrachtgever te zijn, is niet alleen van belang om voldoende mensen binnen te halen maar vooral om die talenten optimaal te laten samenwerken zodat de organisatie in staat is om te excelleren.
weer zo’n nieuwsbericht die gebasseerd is op gissen en raden, jammer. Maar laat de zzp’er niet uitsterven want dan heb ik voor niets http://www.ikwordzzper.nl opgezet. Nu even serieus, het nieuwe werken is flexibel werken met flexibele opdrachtgevers en flexibele opdrachten. Dat is wat de jonge professionals graag willen en dat is waarom zzp’en zo’n grote vlucht heeft genomen en nog meer zal nemen. Grote bedrijven hebben steeds meer baat aan projectmatig in te zetten groepen professionals en dat maakt het zzp schap nu en in de toekomst intereressanter dan een loondienstbetrekking.
Bedankt voor de kundige en prikkelende reacties. Uiteraard ben ik me als schrijver bewust van de eenzijdige insteek over de toekomst van de ZZP’er in dit blog. Terecht wijzen jullie op de groei van projectmatig-denken bij werkgevers en de algemene hang naar een flexibele workforce. Toch ben ik van mening dat deze drang naar flexibiliteit ook een duidelijke keerzijde gaat tonen in de nabije toekomst. Persoonlijk ben ik er van overtuigd dat organisaties op human capital drijven. Op het moment dat je human capital buiten je zelf plaatst, kun je nog wel gebruik maken van kennis en vaardigheden maar ga je het engagement ontberen. Engagement vormt de motor voor innovatie. Zonder innovatiekracht kun je in de 21e eeuw net zo goed gelijk de deuren van je bedrijf sluiten. Of denken jullie dat de ZZP’er en ZP’ers ook engagement kunnen ontwikkelen voor de moederorganisatie/klant?
Beste Sander, Ja, natuurlijk kan ik als zzp-er engagement ontwikkelen voor de klant. Ik denk dat juist mijn betrokkenheid bij mijn opdrachtgevers en hun vraagstukken, dat dat heeft geleid dat ik voor sommige opdrachtgevers al meer dan 7 jaar werk. Het is ook de reden dat mijn opdrachtgevers bij mij anderen aanbevelen en dat ik geen koude acquisitie heb hoeven te plegen in de 11 jaar dat mijn bedrijf bestaat. Het verdiepen in de organisaties waar ik voor werk, het meedenken in de vraagstukken die er zijn en die er gaan ontstaan en daar niet direct een factuur voor sturen, dat is mijn werkwijze. De reden waarom je als zzp-er werkt geeft misschien ook de mate van engagement aan? Ik heb er bewust voor gekozen en droom niet stiekem over een vast dienstverband. Natuurlijk heb ik ook periodes gekend met iets minder opdrachten. Dat maakt mij juist inventief om aan opdrachten te komen omdat ik niet meer in vaste dienst wil. Zou cultuur daar ook een rol in spelen. Als je in Nederland vertelt dat je een eigen bedrijf begint, dan hoor je vaker: jee, zou je dat nu wel doen, er zijn er al zo veel, waar begin je aan en hoe doe je dat met je pensioen. Dit even gechargeerd gezegd. In Indonesie waar ik vandaan kom, is een eigen bedrijf voeren, wat goed, die heeft het gemaakt etc. Ja, human capital dat is waar organisaties op drijven. Dat is al heel lang zo. Ik kan me nog programma’s herinneren in het academisch ziekenhuis Nijmegen zo’n 15 jaar geleden met mooie benamingen als: mensen maken het AZN. Voor mij geldt: mensen die zich verbonden voelen met de organisatie (en dat hoeven dus niet alleen de vaste medewerkers te zijn) maken de organisatie! groet Wenneke Ong, http://www.wloworkandlife.nl
Ik vind het persoonlijk niet zo belang in welke arbeidsrelatie organisaties en professionals met elkaar samenwerken. Het is veel belangrijker, zoals Michel ook al aangeeft, dat organisaties over de juiste kennis kunnen beschikken. Deze kennis is bij professionals aanwezig, dus samenwerken met deze professionals wordt ook steeds belangrijker. Kortom, de arbeidsrelatie is ondergeschikt aan de vraag of men wil gaan samenwerken. In de nabije toekomst gaat het er niet meer om wat organisaties willen. De nieuwe professional wil samenwerken in teams aan uitdagende en innovatieve projecten. Organisaties die een werkomgeving creëren waarin dit mogelijk is, in welke arbeidsrelatie dan ook, hebben de toekomst! Engagement vanuit zelfstandig professionals hoort hier zeker bij en ik zou als organisatie dan ook heel goed nadenken hoe je goed gebruik kunt maken van de kennis en innovatiekracht van deze groter wordende groep!
