Starten als hybride ZZPer, hoe gaat dat in de praktijk?

In Nederland weten we niet goed hoeveel ZZPers er nu eigenlijk precies zijn. Dat heeft een aantal oorzaken, bijvoorbeeld de onduidelijkheid over de definiëring van het begrip ZZPer of het aantal uren dat je actief moet zijn voordat je wordt ingedeeld bij een bepaalde categorie op de arbeidsmarkt. Misschien is het ook niet zo interessant om precies te weten hoeveel mensen op welke manier hun brood verdienen. Maar dat we leven in een tijd van grote veranderingen op de arbeidsmarkt dat merken we allemaal in onze directe omgeving. Als coach voor ondernemers, maar ook gewoon in mijn vriendenkring kom ik heel veel voorbeelden van dit groeiende ondernemerschap tegen. En dan gaat het heel vaak om mensen die ZZPer willen worden maar daarnaast nog een andere bron van inkomsten hebben. Dat noemen we de hybride ZZPer. Hoe je dat wordt kan ik het beste illustreren met twee voorbeelden.

ZZPer in het onderwijs?

De vrouw die ik spreek is begin 50 jaar en heeft jarenlang gewerkt in het basisonderwijs, de laatste jaren als directeur op een school in een achterstandswijk. Ze heeft samen met haar team nieuwe programma’s ontwikkeld en onconventionele oplossingen bedacht voor hele lastige problemen. Prijzen gewonnen, kortom een ervaren professional. Maar in een volgende baan gaat het mis en na een ziekteperiode is ze baanloos. Maar baanloos betekent bij deze vrouw niet dat ze ‘werkloos’ is, ze organiseert van alles aan huis en begint aan het schrijven van een boek over haar ervaringen en belangrijkste inzichten in het onderwijs. O ja en ze solliciteert natuurlijk ook, op banen waarvoor zij geknipt is. Maar dat valt niet mee, ze wordt nauwelijks uitgenodigd. Nu is er weer een vacature die precies bij haar past en ze twijfelt of ze wel moet solliciteren. Ik vraag haar meer te vertellen over het boekje dat zij schrijft en ik merk ik dat ze nog lang ‘niet klaar is’ met het onderwijs, sterker nog ze heeft heel veel ideeën en een enorme drive om jonge collega’s in het onderwijs professioneler te laten opereren. De bijeenkomsten die ze thuis organiseert hebben de ondernemer in haar wakker gemaakt en dit zou een extra inkomstenbron kunnen zijn. We praten door en de sluimerende droom wordt steeds manifester. Niet meer solliciteren want blijkbaar zoeken besturen en ouders naar directeuren die jonger zijn. Dus niet meer terug in een vaste functie, maar wel door in een sector die haar hart gestolen heeft. Want die jarenlange kennis en ervaring kan ze gebruiken als adviseur, coach, initiator, projectleider, spreker, etc. Dat boekje wordt een hefboom om opdrachten te krijgen, is de eerste content voor een site en de basis voor haar nieuwe diensten.

Groot is uit, ondernemen is in!

In 1973 zong Boudewijn de Groot nog voor volle zalen teksten als ‘maar liever dat nog dan het bord voor zijn kop van de zakenman, want daar wordt ie alleen maar slechter van…. (Hoe sterk is de eenzame fietser). Ondernemerschap was in die jaren niet populair in Nederland. Fusies en Schaalvergroting dat was de name of the game. Ook in de zorg. Maar sinds de 80-iger en 90-iger jaren zien we dat dit beeld in de hele westerse wereld aan het kantelen is: Het kleinbedrijf komt weer op, grote bedrijven zijn uit en ondernemerschap is weer in. Eerst in het bedrijfsleven maar nu ook steeds meer in de zorg.

ZZPer in de zorg?

Zo ken ik een ergo-therapeut die al jarenlang in de zorg met gehandicapten werkt. Part-time want ze heeft ook twee kinderen. Maar ook een echte professional die door haar ervaringen en kennis steeds vaker gevraagd wordt om haar kennis te delen in externe samenwerkingsverbanden. Soms komt ze de door haar ontwikkelde programma’s of nieuwe methoden tegen bij een samenwerkingspartner die commercieel werkt of veel met ZZPers werkt. Haar werkgever die haar stimuleert om zich pro-actief en ondernemend op te stellen kent alleen de functie van ergo-therapeut met het bijbehorende (matige) zorgsalaris. En ook zij begint te dromen. Al die ideeën die ze heeft en er is nog zoveel te verbeteren in de zorg. En steeds meer ZZPers komen de zorg binnen en het zijn toch haar ideeën…… Maar hoe doe je dat dan ‘een eigen bedrijf beginnen’, de kamer van koophandel, een BTW-nummer, hoe moet dat allemaal.

Ondernemer worden is dat ingewikkeld?

Veel mensen zien het om zich heen wel gebeuren: overal duiken ZZPers op, maar zelf zo’n grote stap zetten dat vinden ze nogal wat. En dat is eigenlijk heel erg raar want de twee voorbeelden in dit blog laten zien dat beide vrouwen de eerste stap al hebben gezet: ze denken na hoe ze hun eigen kennis en ervaringen kunnen vermarkten, ze zijn in staat om in hun vakgebied nieuwe dingen te bedenken. Ze zijn meer dan een functie- en taakomschrijving, ze denken als ondernemers. En ze hebben dromen! Dat zijn de mensen die een hybride ZZPer worden. Daarvoor hoeven ze echt niet eerst een doorwrocht ondernemersplan te schrijven, een website te maken en zich niet direct bij de Kamer van Koophandel in te schrijven of bij de belastingdienst te melden. Doe dat maar zodra je je eerste opdracht hebt binnengehaald. Ze moeten natuurlijk wel weten wat ze wel en niet mogen van de -in deze gevallen- uitkeringsinstantie en werkgever. Maar dan kunnen ze doen wat ze eigenlijk het liefste willen: op zoek gaan naar een opdracht die bij ze past, zich op de markt begeven als (kennis)professional, nieuwe dingen bedenken, het bestaande verbeteren. En natuurlijk is het handig als je weet wat je ongeveer kunt vragen voor een klus (een uurtarief of een all-in tarief, natuurlijk excl. BTW), maar het is ook helemaal niet erg als je je daar de eerste keer bij vergist. Want al die mensen die beweren dat je als ondernemer geboren wordt zijn zeker de fouten vergeten die ze allemaal in het begin hebben gemaakt. Ondernemen leer je met vallen en opstaan.

De toekomst van de hybride ZZPer.

Dit zijn maar twee voorbeelden van professionals die hun kennis willen vermarkten. En elke dag beginnen er meer mensen te dromen om naast hun part-time baan of uitkering ‘voor zichzelf te beginnen’. Vaak omdat het niet kan in het keurslijf van een ‘vaste’ functie of een grote instelling, maar soms ook omdat werkgevers net niet naar jou op zoek zijn of gewoon omdat je wel extra inkomsten kunt gebruiken. Maar altijd omdat ze wat willen met hun kennis en ervaringen, ze willen bijdragen, delen en verbeteren. En altijd begint het met een droom, waarin jouw kennis en jouw ideeën de hoofdrol spelen. Hoeveel hybride ZZPers er precies zijn dat weten we niet precies, maar wel dat die groep groter en groter wordt omdat kennis steeds belangrijker wordt en ondernemen steeds leuker.