Een sprookjesboek voor organisatieverbetering.

Een sprookjesboek voor organisatieverbetering, zo noemen consultants Tjip de Jong en Simon van der Veer hun nieuwste publicatie “Wij presteerden nog lang en gelukkig“. Voor beiden is het niet hun eerste boek. De Jong is hard bezig zich een naam te verwerven op het kruispunt van innovatie en sociaal kapitaal en Van der Veer publiceerde eerder samen met zijn toenmalige collega Marco Schreurs het boek Animal Firm, over wat organisaties kunnen leren van de dierenwereld. De Jong is verbonden aan Kessels & Smit dat zich The Learning Company noemt, en Van der Veer richtte samen met drie anderen nog maar pas het bureau TWST op dat zich specialiseert in taaie organisatievraagstukken.

Twee consultants die meer van sprookjes leren dan van managementboeken, zo schrijven ze in hun voorwoord. ‘(Sprookjes) lezen als een trein. Ze zijn nooit lang, kennen een duidelijke opbouw en er is onder de oppervlakte enorm veel diepgang te vinden.’ Daarnaast zijn ze ‘een spiegel om ons gedrag te onderzoeken. En veel van ons gedrag vindt plaats in de context van organisaties. Als we nou eens sprookjes en organisaties aan elkaar verbinden?’

Sprookjes als prima middel om organisatieverandering verteerbaar te maken

Zo gebeurde. Negen sprookjes worden behandeld, van ‘De nieuwe kleren van de keizer’, tot ‘Jaap en de bonenstaak’. Na elk sprookje volgt een ‘moraal van het verhaal’ die weer gevolgd wordt door praktijkvoorbeelden uit het hedendaagse businesslandschap waar het sprookje op van toepassing is. Volgt nog een extra duiding, vergezeld van een vragenlijstje waarin de lezer wordt uitgenodigd in zijn/haar eigen organisatie op zoek te gaan naar vergelijkbare situaties, gevolgd door enkele leestips. En tot slot is er dan een korte beschouwing op basis van het sprookje, van de hand van een door de auteurs uitgenodigde vakgenoot van naam.

Sprookjes zijn een prima middel om het onderwerp organisatieverandering/verbetering verteerbaar te maken voor mensen die geen zin hebben om moeilijke boeken te lezen. Het zijn allegorieën voor menselijk gedrag en organisaties zijn precies dat: menselijk gedrag. Maar er dreigt ook een gevaar: die sprookjes moeten worden gezien als een metafoor die het gesprek over de kwaliteit van de organisatie kunnen faciliteren. Managers en werknemers moeten er zelf mee aan de slag kunnen om de betekenis te vinden die voor hun situatie en hun organisatie van toepassing is. Daarom is elke duiding die de auteurs zelf geven als inspiratie bedoeld, en dus niet als voorbeeld dat een-op-een nagevolgd dient te worden.

Helaas is juist de afdeling ‘duiding’ in dit boek (zie twee alinea’s terug) zeer stevig aangezet, wat de overzichtelijkheid maar ook de rust om zelf over de sprookjes door te denken niet ten goede komt. Eén goede analyse-met-hedendaagse-voorbeelden was voldoende geweest, in plaats van al die verschillende vormen om de boodschap aan te laten komen. Een minpuntje in een verder verdienstelijke poging om organisatieverandering licht verteerbaar te maken.

Deze recensie door Pierre de Winter is eerder verschenen op Managementboek.nl. Een interview (podcast) met de auteurs is hier te beluisteren.  Het boek “We presteerden nog lang en gelukkig” kunt u hier bestellen.