Waarachtige verhalen uit ondernemersland: Oh investeerder, wat heeft u grote ogen!

Je hebt een plan en wilt je bestaan als ZZP-er graag overstijgen. Eindelijk van die lastige opdrachtgevers af en écht zelfstandig ondernemen. Nu nog het kapitaal. De meeste ondernemers (in spe) denken dan al snel aan een investeerder of business angel. De laatsten klinken als de goede fee van de financiële wereld, maar zijn ook gewoon investeerders. Stel nu dat een van hen zijn oog op jou en je plan heeft laten vallen. De investeerder kijkt namelijk naar de man en het plan, waarbij de man ook een vrouw kan zijn, zolang ze het maar niet over deeltijdwerk heeft. Ik hoor bij die uitverkorenen.

Nu begint het echter pas. Ik spreek informeel met hem af, de investeerder noemt zichzelf niet voor niets een ‘informal’. Het eerste wat ik constateer is dat de investeerder best een leuk persoon is, uitermate vriendelijk, niet gehaast, zoals ik had verwacht van iemand die wel tien bedrijven in de maak heeft en behulpzaam. Hij (zij is zeldzaam) geeft me wat goede adviezen en biedt aan mijn plan onder de loep te nemen. Aan die financiële strategie en dat budget moet ik nog wat werken, maar het plan is goed doordacht en hij ziet potentieel. De investeerder vindt start-ups gewoon hartstikke leuk en ik denk: inderdaad, ik ben zooo leuk.

De wolf laat zijn ware gezicht zien

Wanneer roodkapje voor het eerst de wolf tegenkomt, zet ze het ook niet gelijk op een lopen. Mak als een lammetje huppelt ze mee het bos in. Eenmaal aangekomen, wordt de toon van het gesprek serieuzer. Het kan zijn dat je, net als ik, inmiddels twee investeerders verder bent, want de investeerder creëert geld uit zijn contacten. Hij heeft iemand in gedachten, hij weet het zeker, in zijn portefeuille zou je perfect passen. De investeerder houdt geen mentale balans bij. Niet ‘I scratch your back, you scratch mine’ dus, dat is iets voor de ploeterende ondernemer, maar de investeerder wat ordinair. Eerder ter goeder trouw als kapitaalkrachtige heren onder elkaar.

Ik zit weer aan een koffietafeltje. Ik moet me bedwingen om niet direct de overduidelijke vragen over tafel te gooien. Ik wacht geduldig af. Pas na de gehele picknick mand geleegd te hebben; twee tosti’s, twee stukken taart, een verse sap, twee cola, en een espresso, laat de wolf zijn ware gezicht zien. Oh, wat heeft u grote ogen! “Natuurlijk eis ik wel een veto recht in je onderneming, maar alleen over de belangrijke zaken.” Wat heeft u grote oren! “Ik waardeer je plan en daarmee kom ik tot een wenselijk aandeel.” Wat doet u nu?! “En ik sluit een contract voor vijf jaar zodat je niet ineens iets anders kunt gaan doen.” Hap, slik, weg is de ondernemer.

Of misschien nog niet direct, maar pas bij de tweede kapitaal injectie. Ondernemers hebben namelijk de neiging hun inkomsten te overschatten en hun uitgaven te onderschatten om zijn startkapitaal binnen te halen. De investeerder is alleen maar gebaat bij dergelijk optimisme, want voor een extra aandeel komt hij je redden. Met het vooruitzicht op financieel bankroet heb je geen poot om op te staan. Je krijgt een vervaarlijk standje toe en bij mismanagement kan hij je zelfs ontslaan (een vrij gangbare voorwaarde). Eigen schuld! Net als dat domme wicht met dat lullige kapje ben je zelf met de wolf het bos in gegaan, zonder hem eerst duidelijk te vragen wat zijn intenties waren.

Eenmaal in de buik van de wolf besef je dat de vrijheden die je in het verschiet lagen als zelfstandig ondernemer, illusies waren en dat een investeerder meer zeggenschap over je heeft dan de gemiddelde baas of opdrachtgever. Was je maar gewoon doorgelopen naar oma.

De moraal van het verhaal

Zijn alle investeerders grote boze wolven? Nee maar wel wolven. Investeerders werken op een bepaalde manier omdat ze dit geoorloofd vinden gezien het risico wat zij nemen met hun eigen geld. Je kunt ook op zoek naar een welwillend en vermogend familielid. Ik hoorde laatst een succesvolle zakenvrouw vertellen dat er zonder haar ome Hans er geen onderneming geweest zou zijn. Leve de ome Hansen van deze wereld! Later was ze wel met een investeerder in zee gegaan, maar toen was ze al wat (financieel) weerbaarder dan roodkapje. Alternatief kun je naar de bank, ook niet leuk of makkelijk, wel transparanter.
Een investeerder heeft ook voordelen: je idee wordt bedrijf, met financiële waarde, en je kunt jouw plannen een stuk sneller realiseren. Tijd is tenslotte ook geld. Stel echter alle vragen vooraf en laat het contractueel vastleggen. Dat lijkt voor zich te spreken, maar is het niet, dat zeggen ook de schrijvers van ‘hoe vind ik een investeerder’. Mijn devies: raak niet verblind door het ‘binnenhalen’ van een investeerder, want voordat je het weet ben jij degene die binnengehaald wordt. Een wolf laat zich niet temmen, eerder moet jij je wat onderdaniger opstellen dan je zou willen.

Voor mij is dit alles reden om mijn mandje op te pakken en verder te huppelen. Onderweg kom ik hopelijk andere ondernemers tegen met wie ik wel op gelijke voet kan ruilen. ‘You scratch my back, I scratch yours?’ Het grote geld kan nog even wachten.