Wiebe Draijer (SER): Werkgevers moeten meer oog hebben voor de positie van zzp’ers.

“Werkgevers moeten meer oog hebben voor de positie van zzp’ers.” Dat stelde SER voorzitter Wiebe Draijer vorige week tijdens de uitreiking van de ZiPconomy Scriptieprijs. Draijer ziet de flexibilisering van werk verder toenemen, net als het aantal zzp’ers, van wie verre weg het grootste deel zelf kiest voor de zelfstandigheid. Werkgevers moeten nog meer verkennen hoe ze vorm kunnen geven aan die flexibiliteit. Daarbij hebben ze volgens Draijer ook “een verantwoordelijkheid om zzp’ers aan zich te binden”.

Vlak voordat Wiebe Draijer de ZiPconomy Scriptieprijs uitreikte aan Carlijn Frunt voor haar winnende onderzoek naar het gebruik van twitter door organisaties, ging Kamran Ullah met hem in gesprek.

SER voorzitter Wiebe Draijer in gesprek met Kamran Ullah en de zaal

U gaat een nieuwe uitdaging aan door voorzitter van de SER te worden, maar heeft die SER nog wel toekomst?

“Absoluut. Kijk naar wat de afgelopen twee maanden is gebeurdin termen van uitkomsten van de verkiezingen, kijk naar wat dit kabinet gedaan heeft in termen van het regeerakkoord – daar staan heel veel uitnodigingen naar de sociale partners, en dus de SER, in – en kijk naar wat er bij de vakbeweging aan het gebeuren is. Ik zie allerlei positieve tekenen.”

Hoe goed is de zzp’er eigenlijk vertegenwoordigd in de SER?
Er zijn twee stoelen in de Raad helemaal voor zzp’ers. Aan de werkgeverskant wordt deze ingenomen door Esther Raats (PZO) en aan de werknemerskant door Linde Gonggrijp (FNV Zelfstandigen). En daarnaast is ook nog een heel aantal kroonleden zelf zzp’er. Het aardige is dat zzp’ers in de Raad eigenlijk het best vertegenwoordigd zijn.

Maar voelen de zzp’ers dat zelf ook? Ik krijg niet de indruk dat zij dat zo zien. Hoe zou dat komen?
Zzp’ers zijn natuurlijk zelfstandigen. Dat zijn ze niet voor niets en ze hebben ook niet allemaal de neiging om zich te organiseren. Het is natuurlijk nog een relatief nieuwe arbeidsvorm. Ik verbaas me er daarom niet zo over dat ze zich niet vertegenwoordigd voelen.

De facto is het wel zo dat heel veel adviezen bij de SER relevant zijn voor zzp’ers en aan hun positie raken. Neem de pensioenen,verzekeringen of arbeidsongeschiktheid. Daarover denk je als zzp’ers niet onmiddellijk na terwijl het wel degelijk om hele grote vraagstukken gaat. Bij uitstek zijn dit onderwerpen die juist bij de SER op tafel komen.

Werkgevers moeten extra hun best doen om zzp’ers te binden

Ziet u de zzp’ers als de nieuwe ondernemer of is het meer een werknemer?
Allebei. Dat vind ik zo mooi. Ze zijn zowel een ondernemer als een werknemer. Ze hebben het heft in eigen handen genomen. Ik vond overigens het eerste onderzoek dat vandaag in het kader van de ZiPconomy Scriptieprijs werd gepresenteerd geweldig. Daar kwam uit dat het aantal ‘necesitty zzp’ers’ relatief laag is. Ik vind dat een heel goed teken. Voor het grootste deel van de zzp’ers is het dus een zelfgekozen route. Dat is hun aard. Het zijn ondernemers in een werkende omgeving en daarmee zijn ze het allebei, werkgever en werknemer. Ik vind het ook fascinerend dat ze bij de SER aan weerszijden van de tafel zitten.

Als we naar de werkgeverkant kijken. Wat is uw boodschap aan de werkgevers? Hoe moeten zij omgaan met zzp’ers?
Ik geloof dat de flexibiliteit in Nederland nog veel verder kan voortschrijden. Dat werk in principe nog veel meer kan plaatsvinden in flexibeler arrangementen. Of je nu voor een arbeidscontractvorm kiest, een zzp-contract of een ander vorm van flexibel contract.

Vandaag de dag heeft een kwart van de werknemers in Nederland een flexibele contractvorm. Voor mij is eerlijk gezegd die contractvorm maar één uitingsvorm van flexibiliteit. Als je kijkt naar mensen die aan projecten werken, mensen die part time arrangementen hebben, mensen die flexibele werkplekken hebben dan wordt snel duidelijk dat flexibiliteit veel meer werkenden betreft dan alleen maar die flexwerker.

Tegelijkertijd zijn zzp’ers ook kwetsbaar. Ik vind dat werkgevers nog een hele slag kunnen maken door de positie van zzp’ers meer te waarderen. Ze moeten extra hun best doen om ze te binden.

Een mooi voorbeeld vind ik de voetbalwereld. Daar had je vroeger vaste contracten. Het was, als je het even badinerend zegt, slavenhandel. Na het Bosman-arrest waren alle voetballers ineens vrij om te gaan en te staan waar ze willen. Die werden allemaal zzp’ers. En wat je nu ziet, is dat heel veel voetbalwerkgevers er voor kiezen om langere contracten aan te gaan. Daarmee willen ze zzp’ers aan zich committeren. Je kunt de parallel niet helemaal doortrekken, maar er zit wel een kern in.