Maken sociale technologieën de flexbranche overbodig?

Al meer dan een halve eeuw hanteert de flexbranche min of meer hetzelfde business model. En met succes. Schaalvoordelen en een goed gevulde kaartenbak waren van absolute waarde voor inleners. We zijn echter in een nieuw sociaal tijdperk beland. Een tijdperk waarin de waarde die personeelsintermediairs hadden, ook door andere organisaties relatief eenvoudig ontsloten kan worden. Via het internet, sociale netwerken en andere technologieën is immers óók en vaak eenvoudiger een groot en specifiek publiek te bereiken. En we zitten nog maar aan het begin van deze ontwikkeling. Maakt het sociale tijdperk de personeelsintermediair niet overbodig?

Shift naar het sociale tijdperk

Het sociale tijdperk is de opvolger van het industriële tijdperk. Voorheen ging het om massaproductie, aandeelhouderswaarde, concurrentie, het managen van interne en tastbare resultaten en respect en ontzag voor instituten, directeuren en andere hoogwaardigheidsbekleders. In het sociale tijdperk gaat het echter veel meer om zingeving, samenwerking, het zoeken en managen van synergie tussen klanten, leveranciers en werknemers, vervagende grenzen tussen werkgever en buitenwereld en het geloof in de ‘wisdom of crowds’ in plaats van geloof in een enkele directeur of instituut.

Het internet is hiervoor een belangrijke katalysator. Het internet zorgt voor een overdaad aan informatie en kennis, gratis toegankelijk. Ongecontroleerd, wijdverspreid en gedeeld door gebruikers. Dit tijdperk zorgt voor empowerment van elk individu op een manier die niet meer is tentoongespreid sinds de uitvinding van de boekdrukkunst. Het internet heeft voor individuen nagenoeg alle barrières beslecht om samen te komen, zich te verenigen en ideeën waar te maken die er voor hen (allen) toe doen. In eerste instantie via fora en sociale netwerken. Maar ook steeds meer via technieken zoals crowdsourcing – de mogelijkheid een grote groep mensen uit de hele wereld met elkaar in contact te brengen en te verenigen om een gezamenlijk doel te bereiken.

Naar een nieuwe interpretatie van werk

In het industriële tijdperk hadden werknemers de arbeidsmarkt, banen, werkgevers en (soms) intermediairs nodig om aan het werk te komen. Werk was ingekapseld in een baan, waarin je taken en verantwoordelijkheden kreeg. Via een hiërarchische organisatiestructuur werd je aangestuurd en middels cao’s en een arbeidscontract waren je rechten geregeld.

In het sociale tijdperk zitten organisaties echter niet meer vast aan één gebouw met vaste werknemers, een productiehal en een hiërarchische structuur. In dit nieuwe tijdperk kan letterlijk elk individu – binnen of buiten de organisatie – waarde toevoegen aan de waardeketen van een bedrijf. Bijvoorbeeld als investeerder, als ontwikkelaar vanuit een community of als projectmedewerker vanuit virtuele teams. Werk is daadwerkelijk ‘bevrijd’ van een baan of een werkgever. En dus niet meer ingekapseld in een baan. Het nieuwe tijdperk brengt zelfstandig professionals, flexibel personeel en virtuele teams in stelling om plaats-, tijd- en werkgever-onafhankelijk waarde te leveren voor specifieke organisaties. De exponentiële groei aan zelfstandig professionals onderschrijft deze trend. De organisatiestructuur, HR en het menselijk kapitaal van organisaties zal fundamenteel veranderen wanneer de mensen die toegevoegde waarde leveren niet meer werken in dienst van de organisatie. En zoals het er nu naar uitziet is dit slechts een kwestie van tijd totdat dit omslagpunt definitief bereikt is.

(Nieuwe) organisaties gaan hun workforce geheel anders opbouwen

Wanneer het sociale tijdperk de nieuwe realiteit is, vraagt dit een heel andere kijk op de inrichting van de organisaties. Niet een op basis van hiërarchie, maar op basis van flexibiliteit. Externe personen laten zich immers niet managen door een hiërarchische leidinggevende. En bovendien, wanneer waarde steeds meer wordt gecreëerd door externen, kan een organisatie met een minimale overhead ook grote resultaten bereiken. Wikipedia.org en BrandSupply.nl zijn hier goede voorbeelden van. Stelt u zich eens voor hoe uw organisatie eruit zou zien wanneer slechts 5% van de toegevoegde waarde van personen komt die op uw eigen payroll staan en 95% van de toegevoegde waarde ontstaat door externen die komen en gaan?

Wanneer bereikt u uw omslagpunt?

In eerste instantie lijkt zo’n grote flexibele schil wel interessant voor de flexbranche. Het zou een enorme groei kunnen betekenen. Echter, het gaat in dit nieuwe speelveld niet alleen meer om wie en hoe we talenten werven en bemiddelen. Wanneer professionals namelijk plaats, tijd en werkgever-onafhankelijk waarde kunnen creëren, moet dat ook juist onderdeel van uw denkkader zijn zijn. Het gaat niet meer alleen om werving & selectie, piek en ziek of uitbesteden van juridisch werkgeverschap. Nee, het gaat om de fundamentele vraag hoe u aan een flexibel en vloeibaar ingerichte inlener waarde kunt toevoegen. Dit vraagt dus een om een heel ander business model voor personeelsintermediairs.

De omslag naar een nieuw tijdperk is niet zomaar gemaakt. Niet door u, niet door uw klanten en niet door zelfstandig professionals. In die zin bent u nog niet te laat. Er komen echter al substituten, zoals InnoCentive.com en het meer bekende Amazon met het concept Mechanical Turk bovendrijven die mogelijk een volwaardig of beter alternatief voor uw diensten kunnen bieden. Het kunnen dus substituten zijn die u niet verwacht: van internationale crowdsourcing communities tot lokale zzp-zwermen. Personeelsintermediairs dienen daarom fundamenteel na te denken over hoe zij gaan opereren in het sociale tijdperk voordat zij daadwerkelijk hun bestaansrecht kwijtraken of een marginale rol gaan spelen in dit nieuwe speelveld. Dus: wanneer bereikt u uw omslagpunt?

Dit artikel is geschreven door Bart Verlegh. Sinds april 2011 is Bart als associate aangesloten bij Professionals in Flex. Bart heeft zich gespecialiseerd in marktanalyse en strategisch- en marketingadvies voor organisaties in de flexbranche. Tevens is hij verantwoordelijk voor de marketing van Professionals in Flex. Bart is beschikbaar voor adviesdiensten, het maken van marktanalyses, als trainer/presentator en voor interim marketing- en managementfuncties.