Bas van de Haterd 25 maart 2013 7 reacties Print Onderwijs van de toekomst: school zonder educatie?Komende vrijdag spreek ik op een van onze ‘netwerkscholen’, een school die mag experimenteren met nieuwe vormen van onderwijs, over… nieuwe vormen van onderwijs. Met name over het inrichten van de organisatie om dit te kunnen faciliteren. Dit alles uiteraard op basis van (R)evolutie van werk en de modellen die ik daarin geef voor organisaties. Een van die modellen is het ‘regie bedrijf’ model, waarbij ik vaak de studio’s in Hollywood als voorbeeld neem. Relatief klein en de kern van het maken van een goede film (acteurs, regisseurs, etc) zijn niet in dienst en profiteren vaak (sterk) mee van het succes. De studio’s faciliteren enkel. Als we dit model heel strak doorvoeren op het onderwijs kom je op een bijzondere gedachte: een school die zelf geen les geeft. Een school die zich niet bemoeid met het onderwijs als zodanig. Is dat mogelijk? Filosofisch Het is natuurlijk een filosofische exercitie, maar het is wel iets om over na te denken. Wat als een school nu enkel de faciliteiten biedt, maar het onderwijs aan ‘de markt’ overlaat. De rol van de onderwijsinstelling zou dan zijn: Het bieden van het pand en de digitale lesmiddelen Het bieden van de fysieke middelen nodig voor het doen van onderwijs, denk hierbij aan b.v. 3D printers bij creatieve opleidingen, werkbanken bij technische opleidingen, etc. Het bieden van studenten (die geworven worden) aan de lesgevers Het bieden van kwaliteitsselectie op het aangeboden onderwijs aan de studenten Maar verder bemoeit de onderwijsinstelling zich niet met het onderwijs op zich. De docenten of organisaties die het onderwijs verzorgen krijgen betaald naar rato van het aantal studenten dat hun cursussen volgt. Dat kan zowel digitaal als fysiek zijn in mijn optiek. Daarbij is het dus de vraag in hoeverre een onderwijsinstelling geld krijgt voor bepaalde zaken, denk aan digitaal onderwijs, en welke verdienmodellen daar aan kunnen zitten. Immers zijn er veel initiatieven als Coursera, Edx en Khan Academy die gratis top kwaliteit onderwijs (Harvard, Stanford, MIT en andere top universiteiten zitten hier achter of helpen mee) aanbieden. Dus om daar op te concurreren op prijs is onmogelijk, hoe doe je dat wel? Wat we bijvoorbeeld weten van Sugata Mitra’s experimenten met zelfonderwijs is dat jonge kinderen vaak veel beter leren zonder docent dan met. Dus ook hier de vraag: hoe kan je hier als onderwijsinstelling een rol in spelen? Het zijn interessant gedachte experimenten en ik kijk erg uit naar vrijdag. Met docenten en kaderleden van een school nadenken over (onder andere) een school die zich niet meer bezig houdt met onderwijs an sich. Het klinkt vergezocht, maar ik denk oprecht dat het een goede stap kan zijn om het onderwijs weer dichter bij de praktijk te brengen en naar een hoger niveau te tillen. Print Over de auteur Over Bas van de Haterd Bas van de Haterd is auteur, (internationaal) spreker en adviseur over de invloed van technologie op werk. Hij kijkt zowel naar het werk dat mensen nog gaan doen, de manier waarop we dit werk organiseren als de manier waarop we mensen voor dit werk aantrekken en motiveren. Hij schreef hierover o.a. boeken als 'Talent Acquisition Excellence', '10 banen die verdwijn & 10 banen die verschijnen', de maatschappelijke impact van de zelfrijdende auto en (R)evolutie van Werk. Ook organiseert hij jaarlijks het Digitaal-Werven event. Bekijk alle berichten van Bas van de Haterd
aan al deze eisen voldoen de door mij genoemde scholen als kinderen dat zelf wensen. sociocratische of democratische scholen genoemd
Volgens mij heb je het echt over een heel ander type onderwijs, want daar gaat het over het feit dat leerlingen hun onderwijs kiezen, maar wel binnen de grenzen van wat kiesbaar is en de docenten zijn nog steeds onderdeel van de school. Ik kijk hier veel meer naar het feit dat allerlei partijen onderwijs aanbieden en inderdaad, daarna kunnen leerlingen ook kiezen.
Bas, jouw gedachte sluit aan én staat recht tegenover de opvatting die Robert E. Pirsig 40 jaar geleden had over universiteiten, wat uiteindelijk ook scholen zijn. Hij stelde juist dat een universiteit niet een verzameling bakstenen is, of een plaats, net zomin als een kerk een gebouw is. De universiteit moet volgens hem een begrip van hogere orde zijn: een ‘community’ met kennisverspreiding en verrijking als doel die in gedachten en handelen van mensen zit. Net zoals een geloof. Een kerkgebouw kan ontwijdt worden en is dan geen kerk meer: het is het wijden wat van een gebouw een kerk maakt, het zijn de gelovigen die de kerk vormen. Het zijn de leergierigen die de school vormen, niet het gebouw dat toevallig gebruikt wordt. Feitelijk stel jij dat ook, maar door in de eerste twee bulletpoints het gebouw ‘school’ te blijven noemen, ga je voorbij aan de meer inhoudelijke betekenis. Een gebouw kan ruimtes ter beschikking stellen voor ‘scholingsbijeenkomsten’ en deze faciliteren, maar dat doet Seats2Meet ook alleen heet het dan geen school. De functie voor de groep losmaken van de stenen. En net zoals wij in Nederland vrij zijn om te kiezen óf en zo ja, welk geloof we willen aanhangen, zo zou dat met ‘scholing’ (in dezelfde betekenis als geloof dus) ook eigenlijk moeten zijn. Een groep van gelijkgestemden die op basis van hun normen, waarden en uitgangspunten, anderen proberen zich bij hen te laten aansluiten. Universiteiten zijn zo ooit ook begonnen. Als dat in Nederland mogelijk zou zijn, dan kan iedere stroming voor zich bepalen hóe zij kennisverspreiding en kennisverkrijgen vorm willen geven: dat kan op de door jou aangehaalde manieren, maar er zijn nog vele andere vormen mogelijk (zie ook het andere commentaar). Daarvoor is het overigens wel nodig dat de onderwijswet gewijzigd wordt 😉 groet John
Hoi John, Dank je voor je uitgebreide en zeer goede reactie. Je hebt helemaal gelijk dat ik het standpunt helemaal steun en tegelijk helemaal geen recht doe. Ik ben het er dus helemaal mee eens dat het gebouw niet centraal moet staan. Maar het gebouw is wel een symbool voor de community. Als ik 1 ding door de jaren heen geleerd heb is het hoe belangrijk symbolen zijn voor mensen. Bij invoering van HNW bleek een nieuw hoofdkantoor onwijs belangrijk, dat was een soort teken van: het gaat anders. Veel meer dan dat het daadwerkelijk iets bijdroeg aan het ‘anders kunnen doen’. Daarom ben ik ook niet tegen online educatie, zoals sommige zijn. Ook digitaal kan je, zie b.v. Coursera, communities creeeren van gelijkgestemden. Interessant genoeg hebben die dan ook vaak weer behoefte elkaar ook fysiek te zien. Het gebouw dat die mensen kiezen (een kroeg met wi-fi) is dan ineens ook weer een school. ik geloof ook niet dat er een vorm zal zijn in de toekomst, dit is een voorzet voor een vorm, niet DE vorm 🙂
[…] onderwijs): SintLucas in Boxtel. Ik schreef hier afgelopen week ook al over in mijn artikel over de school zonder educatie en de Friday TED talk ging afgelopen week over wat we kunnen leren van online […]
[…] blogs het zelf nog steeds bedrijf. Recentelijk sprak ik echter over de toekomst van werk op een school voor creatieve studenten en daar kwam ik tot de conclusie dat personal branding eigenlijk een van […]
