"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
menu
trending
Mark Bassie 17 oktober 2013
13 reacties

Het minimumloon ook voor ZZP’ers: Een dilemma!?

De 2e Kamer heeft massaal ingestemd met het voorstel van Minister Asscher om het wettelijk minimumloon ook van toepassing te verklaren op mensen die werken op basis van een Opdrachtovereenkomst. Mark Bassie over de voors en tegens.

DilemmaHieronder geef ik een aantal voors en tegens tegen het invoeren van een minimum-uurtarief voor ZZP’ers. Ik zelf heb er nog geen standpunt over, er zijn m.i. goede argumenten vóór en tegen. Daarom ben ik benieuwd naar de reactie van de lezers. Zijn er andere argumenten te vinden dan de mijne? En wat vind je zelf? Goed idee of heel slecht? Graag jullie reacties!

Onlangs heeft de 2e Kamer massaal ingestemd met het voorstel van Minister Asscher om het wettelijk minimumloon ook van toepassing te verklaren op mensen die werken op basis van een Opdrachtovereenkomst (Ovo). Dat zijn mensen die meestal parttime en niet in loondienst werkzaamheden verrichten voor de opdrachtgever. Dat zijn bijvoorbeeld de mensen die de huis aan huiskranten bezorgen, de post of de reclamefolders. Ze worden ook niet als ondernemers behandeld door de fiscus. Het gaat om veelal slecht betaald werk zonder veel rechten.

Wat er nu verandert is dat het moeilijker wordt om het minimumloon te omzeilen als opdrachtgever (want eigenlijk gold deze verplichting al lang maar ze werd door de mazen in de regelgeving massaal omzeild).

Ik vind het prima dat deze mensen nu een steviger bodem krijgen voor hun beloning. Alleen het roept ook bij mij de vraag op of we dit soort bescherming niet ook voor ZZP’ers moeten invoeren? Maar aangezien ZZP’ers en ondernemers geen loon verdienen, zou dit bij hen in de vorm van een minimum-tarief kunnen. Uitgaande van een gemiddelde ZZP’er die x uren in zijn bedrijf stopt, verzekeringen zoals een AOV moet betalen evenals zijn pensioenpremie en y-uren moet besteden aan onbetaalde acquisitie, komt er een uurtarief uit waar iedere ZZP’er per gewerkt uur minimaal recht op heeft. Opdrachtgevers moeten dit uurtarief altijd minimaal per uur betalen (excl. BTW). Of moeten we stellen dat ondernemers en werknemers met elkaar vergelijken onzin is?

Argumenten voor

Een paar argumenten vóór een minimum-tarief zijn:

  1. Bescherming in de vorm van een minimumloon is een teken van beschaving. Het zegt iets over de samenleving waarin we met elkaar leven als er voor iedereen die werkt een soort bodem geldt;
  2. Er is in de praktijk nauwelijks een verschil tussen de mensen die noodgedwongen door hun oude werkgever tot ZZP’er zijn gebombardeerd na hun ontslag en de mensen die via een Ovo werken. Bijvoorbeeld de oud-werknemers/postbestellers van Post.nl, voor wie de nieuwe bescherming gaat gelden, werden tot voor kort als ZZP’er gezien. Weliswaar tegen wil en dank maar toch…..;
  3. Aan de onderkant van de arbeidsmarkt vindt de uitbuiting plaats omdat hier mensen werken die moeilijk voor zichzelf opkomen, de regels niet kennen, de weg niet weten, geen lid van een bond zijn etc. Een minimum-tarief zal voor de meeste ZZP’ers in de praktijk geen enkele functie hebben omdat zij met hun tarieven hierboven zitten. Maar wie dit niet lukt, die krijgt bescherming van de wetgever;
  4. De samenleving zelf is ook gebaat op langere termijn als ZZP’ers beter voor zichzelf zorgen. Immers oud of arbeidsongeschikt worden zonder verzekering levert in de toekomst de nieuwe armen op, waar de hele samenleving alsnog de rekening voor betaalt (in de vorm van extra subsidies, minder belastinginkomsten of hogere kosten);
  5. Door het marktmechanisme (lees weinig vraag & veel aanbod) wat steeds vaker wordt gebruikt bij het contracteren van ZZP’ers (bijvoorbeeld op inhuur-Marktplaatsen), komen in deze slechte tijden ook steeds meer mensen in de verleiding om zich aan te bieden tegen een ‘wanhopigentarief’. Degene die het meest wanhopig is en zichzelf aanbiedt tegen het laagste tarief, die krijgt de opdracht (bij gelijke geschiktheid). Om mensen tegen zichzelf te beschermen zou je ook hier het minimum-tarief kunnen inzetten.

Argumenten tegen

Maar er zijn ook diverse argumenten tégen een minimum-tarief te bedenken:

  1. Als iemand zo nodig ZZP’er of ondernemer wil worden, dan kiest hij ook voor de risico’s die daarbij horen. Lage inkomsten zijn daar een van;
  2. Als iemand vrijwillig ervoor kiest om een opdracht tegen een heel laag tarief te doen (bijvoorbeeld omdat hij veel heeft gespaard en een vrienden-tarief voor deze opdracht hanteert), dan moet dat kunnen. Althans, dat lijkt redelijk;
  3. Als je een minimum-tarief aan de onderkant hanteert, zou je dat dan niet ook per beroepsgroep moeten doen om te zorgen dat bijvoorbeeld ook hoogopgeleide interim-managers een bepaald minimum-tarief ontvangen afgestemd op hun competenties en ervaring. Dit roept wel de associatie met veel nieuwe regels op, met veel bureaucratie en overheidsbemoeienis. Want wie gaat dan die minimum-tarieven per beroepsgroep bepalen en hoe?
  4. Een wettelijk minimum-tarief kan ook de standaardnorm worden en de markttarieven er net boven, naar beneden halen. Stel dat het wettelijk uurtarief € 12,50 wordt, dan is de kans dat werk wat nu tegen € 15,00 wordt betaald wordt verlaagd naar € 12,50 per uur;
  5. En als een ZZP’er 50 uur werkt tegen het wettelijke minimum-tarief, dan komt hij toch boven het minimum uit. Het hoort bij het ondernemerschap dat je zelf bepaalt hoeveel uren je werkt en tegen welk tarief;
  6. De vergelijking met het minimum-loon van werknemers gaat ook mank omdat we bij werknemers vooral denken aan een minimum-maandinkomen waar veel sociale zekerheid en bijstand aan is gerelateerd terwijl dat bij ZZP’ers anders ligt. Want gaan we dan niet eigenlijk een basis-inkomen voor ZZP’ers invoeren en ook voorschrijven dat hij dan x% van zijn inkomen moet storten in een pensioenpot en premie y moet betalen voor zijn arbeidsongeschiktheidsverzekering?

Kortom, nogal wat argumenten voor en tegen te bedenken. Alles afwegende vind ik de gedachte aan invoering van een minimum-uurtarief voor ZZP’ers een sympathieke, maar ik deins terug voor de negatieve consequenties die het kan hebben. En de praktische uitwerking lijkt me ook ingewikkeld.

Ikzelf ben er nog niet uit en ik ben daarom zeer benieuwd naar andere argumenten voor of tegen en/of andere meningen of visies! Alvast mijn dank hiervoor.

, ,

Over de auteur

Over Mark Bassie
mr. Mark Bassie (Breda 1960) is sinds 1994 werkzaam als Zelfstandige Interim Professional. Was vroeger als interim-manager en trainer werkzaam. Heeft zich de laatste jaren gespecialiseerd -onder het label Flex-Beheer- in flexibilisering van organisaties en professionalisering van externe inhuur. Onafhankelijk en deskundig in inhuurplatforms, Marktplaatsen, ZZP-community's en Vendor Managementsystemen. Mark combineert hierbij zijn HRM-deskundigheid met bedrijfsvoerings-expertise en verander- en projectmanagement. Auteur van het handboek 'Scoren op inhuurmarktplaatsen!' van FNV Zelfstandigen (2012). Onderzoeker/co-auteur van diverse Nederlands/Belgische onderzoeksrapporten o.a. over Recruitment Process Outsourcing (RPO) (2016), over Vendor Management Systemen (VMS) (2017) en over Managed Service Providers (MSP) (2018). Zie Flex-Beheer.nl voor de downloadpagina's. Bekijk alle berichten van Mark Bassie

13 reacties op dit bericht

  1. Tegen en wel om een paar heel eenvoudige redenen:

    1) minimumloon houdt in dat je niet meer gratis mag werken. Dus je mag geen gratis lezing meer geven? Dan ook niemand, dus dan moet je ook als bedrijf per definitie geld vragen. Dat kan je niet verplichten, dus krijg je een krankzinnige concurrentieposities.

    2) goede ZP’ers werken niet op uurtarief, als het even kan, maar op fixed price. Model van de toekomst. Immers, als jij slim bent en efficiënter werkt, verdien je relatief meer. Maar als het een keer tegen zit, ben je de pineut. Dat kan dus niet als je een minimum tarief hanteert.

    3) Er wordt steeds veel gesproken over uitbuiting op de arbeidsmarkt. Dat is erg, dat moeten we aanpakken, heel simpel en eenvoudig. Laat daar geen misverstand over bestaan. Echter, ik las recent dat het zo’n 3% van alle ZZP’ers zou betreffen. Dus we gaan 97% straffen om 3% te helpen? Ik vind het een beetje scheef.

    • Tav je 1e punt:Iemand mag altijd vrijwilligerswerk doen of een hobby uitoefenen. Dus iets gratis doen of tegen een vriendenprijs, dat moet toch kunnen of geregeld kunnen worden ook met een minimum-tarief?

      Je 3e punt begrijp ik niet. Als 97% er in de praktijk niets van merkt of mee te maken zal krijgen, waarom worden ze dan ‘gestrafd’?

      • Nee, want dat is dus juist het idee van een minimum tarief toch? Dat mag dan geen nul meer zijn of geen vriendenprijs.

        Punt 3: omdat, zoals met elke wet, iedereen zich er aan moet houden! Er komen extra regels, er komt dus extra controle, er komt dus extra administratie. Zo werkt de overheid nu eenmaal. Dat is ambtelijke gedachten immers.

  2. Ik ben ook ‘tegen’.

    Als is het maar omdat ik vind het het een verkeerde maatregel is tegen een op zich reeel probleem. Althans in sommige delen van de markt.

    Dat de tarieven voor sommige groepen zelfstandige 50 tot 65% lager liggen dan een paar jaar geleden, is pijnlijk (voor die zelfstandigen), maar daarmee nog geen probleem. Je kunt je hooguit afvragen van het effect is van een toenemende prijserosie, zowel op de korte termijn (kwaliteit, betrokkenheid) als lange termijn en hoe ver je daarin als inhurende organisatie moet willen gaan.

    Daarbij speelt wel het punt dat bij uurtarieven van 30-50 euro – en in een onzekere markt – vrijwel geen zp-ers geld apart zet voor pensioen of arbeidsongeschiktheid.

    En dat is 30-50 euro voor een heel deel van de zzp-segment nog een heel hoog tarief. Er zijn bekende verhalen van zzp’ers in de bouw die voor paar euro werken (met name oosteuropeanen). Maar ook in de thuiszorg. 12 euro per uur voor een zzp’er. Uitbuiting (die 3% van Bas) is het niet, althans…. van 12 euro per uur (en dat is dus bruto/bruto) is al helemaal geen sprake van ‘gezond ondernemerschap’.

  3. Laat ik om de discussie op gang te houden zeggen dat ik ‘voor’ ben.

    Ervan uitgaande dat het op dezelfde grondslagen is gebaseerd als het minimumloon.

    Want welke hogeropgeleide met een vast contract werkt er voor het minimum loon? Precies, niemand. Ook voor vaste contracten is er marktwerking, denk ook maar aan de lease auto’s die ook alle vaste IT medewerkers van grote organisaties 10 jaar terug moesten krijgen om ze binnen te halen.

    En als je toevallig HBO plusser met een vast contract bent in het onderwijs dan weet je dat je minder verdient dan bij een bank, dat is de marktwerking die bij vaste contracten niet anders is dan voor zzp’ers.

    Het minimumloon is ingesteld om starters, uitzendkrachten en laag opgeleiden (althans, dat is de praktijk) te beschermen. Dat kan voor zzp’ers toch om diezelfde reden ook ingevoerd worden.

    En daar zal niemand die zich hier met deze discussie gaat bemoeien in de praktijk ‘last’ van gaan krijgen, net als dat wij dat ook niet hadden of weer zouden hebben met een vast contract.

  4. Voor en wel om 1 simpele reden veel zzp-ers zijn geen freelancer werken onder gezag leiding toezicht en dus gewoon in loondienst. Een freelancer kan zijn eigen tarief bepalen een zzp-er veelal niet. Maak nou eens onderscheid tussen mensen die bewust kiezen voor het ondernemerschap en de slachtoffers van de drang naar flex.

    • Begrijp ik je goed als je wilt dat de ene groep wel beschermd wordt met een minimum en de andere niet? Waarom maak je dit onderscheid en geef je niet iedereen dezelfde minimum-bescherming?

      • Daar heeft Maarten een heel goed punt, gelijke monniken, gelijke kappen, maar… het zijn geen gelijke monniken. Misschien moeten we eens af van het denken dat iedereen gelijk is. Een hoger opgeleide hoeft niet half de bescherming te hebben van een lager opgeleide. Je zou ook de WW op dat gebied heel anders moeten inrichten volgens mij.

        • Ook relevant is hoe je praktisch denkt onderscheid te gaan maken. Ik zou niet weten wat het verschil is tussen een ZZP’er en een Freelancer, of hoe je bepaalt of iemand gedwongen of uit vrije wil voor zichzelf is begonnen………

          • En dat, beste Mark, is de kern van het verhaal! We weten dat er een verschil is, maar omdat we het moeilijk vinden om er goede definities van te maken gaan we door op een manier waarvan we zeker weten dat hij fout is! Omdat we het nu eenmaal altijd zo gedaan hebben. Dus accepteren we dat allerlei pseudo wetenschappers over de hele groep publiceren zonder onderscheid en maken we wetten voor de hele groep zonder onderscheid. Terwijl we weten dat het niet klopt, maar het wel zo makkelijk is omdat we nog geen anere definitie hebben. Misschien is het dan tijd om aan die definitie te gaan werken? En tot we die hebben een stop zetten op alle wetgeving, ‘wetenschappelijke publicaties’ en de hele rimram rondom dit thema!

  6. Sorry dat ik nu pas reageer hieronder een algemene reactie over flexibiliteit. Voor zzp-ers speelt met name de kwestie waarbij het aanwezig zijn van gezag (leiding en toezicht) zal bepalen of iemand zijn diensten als ondernemer (freelancer) kan aanbieden. Graag zou ik dat iets anders zien zodat echte freelancers die echt zelf bepalen welk tarief ze hanteren (boven bijvoorbeeld een bepaalde onder drempel), die zelf bepalen waar ze kunnen werken en hoeveel uur, niet de dupe worden van dit ouderwetse gezag criteria.

    @Peter, ook met jouw stelling ben ik het redelijk eens, behoudens 20% van de beroepsbevolking waar dit niet voor opgaat. Solidariteit betekent dat 80% van de bevolking normaal gesproken 20% van de bevolking al dan niet tijdelijk te hulp schiet. Thans lijkt het er meer op dat 40% wel wat hulp kan gebruiken en is het denk ik niet het aangewezen moment om het minimumloon af te schaffen. Het is helaas niet allemaal even zwart wit maar hebben we te maken met een groot grijs gebied waar Den Haag of Brussel ons meer helderheid moet gaan verschaffen denk ik.

    Waar flexibiliteit van human resources voor veel bedrijven thans van groot belang is spelen er ontwikkelingen die flexibiliteit aan banden leggen en mogelijk bepaalde betaling (schijn) constructies onmogelijk maken. Flexibiliteit is van belang aangezien bedrijven geen stabiele vraag hebben naar hun diensten in deze economische tijd. Dat dit over een paar jaar weer anders zal zijn en we het weer gaan hebben over boeien en binden en lifetime employement spreekt voor zich. Alles is uiteindelijk cyclisch.

    De minimum ABU cao is weer algemeen verbindend verklaard en veel bedrijf eigen cao’s zijn daarmee niet meer gedispenseerd. Hierdoor kunnen sommige flex leveranciers weleens met een sterk stijgende kostprijs te maken gaan krijgen. Veroorzaakt doordat:
    – Er oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van andere sector indelingen
    – Er scholingsfondsen als kick back naar inleners gaan
    – En de flexsector de rekening gepresenteerd gaat krijgen van het UWV voor het gebruik van de permanente draaideur met het UWV bij ziekte van personeel.
    – En binnenkort, wegens het herfstakkoord, er al na 2 jaar sprake zal zijn van een vaste dienstbetrekking ook in de ABU cao.

    Daarnaast hebben inmiddels 5 rechters een uitspraak gedaan waarbij de payrolling contractbeheer constructie wegens het ontbreken van een gezag verhouding met de payroller broker en/of het ontbreken van een (re) allocatie functie bij de payroller / broker werd teruggedraaid. Dit betekent dat personeel waarvan inleners dachten dat ze in dienst zijn bij een payroller of als zzp-er werkzaam waren via een broker gewoon alsnog een dienstverband kan claimen bij de inlener.

    Daarnaast gaat de regering vanaf 1 januari schijn constructies aanpakken. Met name schijnzelfstandigheid zal daarbij een speerpunt zijn. In dat kader neemt de belastingdienst ruim 1500 loon inspecteurs aan die bedrijven gaan controleren. Doet u zaken met zzp-ers of bent u zzp-er besef dan dat er geen sprake van een gezag verhouding kan zijn. De basis controle gaat op gezag arbeid en loon. Geeft u feitelijk leiding aan een zzp-er of werkt u als zzp-er onder gezag dan loopt u risico’s. De door u betaalde facturen kunnen worden aangemerkt als betaling van netto loon waardoor u alsnog aangeslagen kan worden voor loonheffingen en sociale lasten en als zzp-er kunnen genoten aftrek posten en ten onrechte verrekende BTW worden teruggevorderd.

    Wat daarbij opvalt is dat er op heel veel plaatsen mensen worden ingehuurd als zzp-er terwijl uit de initiële aanvraag al blijkt dat er een gezag verhouding aanwezig zal zijn. Wat ook gebeurd, en dat is helemaal levens gevaarlijk, dat mensen ontslag krijgen middels een vaststelling overeenkomst en daarna als zzp-er hun dienstverband voortzetten. Het dienstverband is dan niet op een juiste wijze formeel beëindigd en de werkgever betaald gewoon netto loon op factuur basis waarbij het dienstverband gewoon doorloopt. De gemiste loonheffingen en sociale lasten zijn laaghangend fruit voor de belastingdienst en aangezien de overheid op zoek is naar geld is het niet de vraag of, maar wanneer werkgevers en inleners aan de beurt zijn.

    Voorts wordt er in sommige gevallen oneigenlijk gebruik gemaakt van g-rekeningen door het doorstorten van verkeerde percentages aan onderaannemers of het afdragen op een g-rekening bij een leverancier terwijl een zzp-er de opdracht uitvoert. Let ook op dat na faillissement van een leverancier er niet meer vrijwarend gestort kan worden op de g-rekening er dan echt alleen nog rechtstreeks met de belastingdienst afgerekend kan worden in het kader van de wet inlener en keten aansprakelijkheid.

    Verder is er met name in de techniek (door schaarste) en bij de inzet van arbeidsmigranten ook nog sprake van ontwijking van betaling van belasting en sociale lasten. Waarbij inleners ook nog grote risico’s lopen.

    Het is dus in algemeen belang dat er in Den Haag een discussie met inhoud op gang wordt gebracht. Of accepteren we dit en gaan we afwachten of en zo ja wanneer echte freelance als laaghangend fruit kaalgeplukt gaat worden door de belastingdienst?



Je bent misschien ook geïnteresseerd in