Verplicht pensioen voor de ondernemer?

Recent was er weer een ophef over het wel of niet verplicht stellen van een pensioen voor ondernemers. Richard Engelfriet schreef een open brief aan Mark Rutte. Hij wil geen verplicht pensioen en wel om de volgende redenen:

1. Ondernemers kiezen voor de vrijheid
2. Ik wil bepalen hoeveel ik opbouw
3. Het is mijn geld en ik wil niet gekort worden

Stuk voor stuk goede argumenten, toch geeft het mij een gevoel van: er klopt iets niet.

Ondernemers kiezen voor de vrijheid en je moet ze dus zelf de keuzes laten maken. Daar ben ik het in de basis volledig mee eens en dat is volgens mij het ultieme argument om het niet te doen. Geen verplichting.

Ik ben persoonlijk ook geheel voor ‘geen verplicht pensioen’ voor ondernemers en zelfstandigen. Echter, de twee andere argumenten zijn volgens mij niet een reden om het niet te verlichten, maar zaken die je moet veranderen om het aantrekkelijker te maken voor ondernemers.

Zelf bepalen hoeveel je opbouwt

Je wilt als ondernemer zelf bepalen hoeveel je opbouwt. Ja, logisch. Dus als je dat nu eens mogelijk maakt voor ondernemers, maar ook voor werknemers, dan maak je pensioensparen toch veel interessanter? Immers zijn er ook genoeg mensen die af en toe wat meer en af en toe wat minder te besteden hebben. De term pensioengat is niet voor niets in het leven geroepen. Tijdelijk even werkloos, eerste jaar in nieuwe baan nog geen opbouw, een hoog variabel salaris (denk b.v. aan verkopers) waar geen pensioenpremie over betaalt wordt. Dat moet je nu particulier bijverzekeren, tegen veel hogere kosten.

Het is mijn geld

Het argument: het is mijn geld, het is mijn spaarpot en daar moet men van afblijven vind ik ook heel steekhoudend. Niet om geen verplicht pensioen op te bouwen, maar om eens serieus naar ons pensioenstelsel te kijken. Immers geven we nu geld aan mensen die dat niet hebben opgebouwd. Het is een pyramidespel geworden waarbij de jongeren inleggen om te de hoge uitkeringen van ouderen te betalen. Waarbij je rechten opbouwt in plaats van waarde. Iedereen zou zijn inleg met het daadwerkelijk gerealiseerde rendement moeten krijgen. Afhankelijk van de keuzes die je maakt kan dat mee of tegen vallen.

Kosten

Waarom zou ik dan wel voorstander zijn van het openstellen van pensioenfondsen voor zelfstandigen? Simpel: de kosten.

Recent las ik een artikel in het FD dat de kosten die de pensioenfondsen in rekening brachten heel erg verschilde. Het stuk gaf aan dat er soms wel een factor 3 verschil zat tussen de fondsen, dat het ging van 0,4% van de inleg naar 1,2% van de inleg. Het stuk was een pleidooi voor grotere fondsen (daar waar die wel zo bleek veel lagere rendementen haalde), maar ik schrok. Mijn goedkope pensioensparen, ik heb een lijfrente waarbij ik voornamelijk naar de kosten heb gekeken aangezien ik zelf bepaal waar ik in beleg, is namelijk duurder dan het duurste pensioenfonds. Dat valt nog in het niet met mijn vorige voorziening, die maar liefst 10% van mijn inleg aan kosten liet opgaan!

Dus het duurste pensioenfonds is goedkoper dan de goedkoopste lijfrente. Dat zet mij wel tot denken.

Conclusie

Nee, ik wil geen verplicht pensioen. Want ook ik wil zelf bepalen of ik iets inleg of niet. Of mijn inkomsten dat toestaan of niet.

Wel zou ik dolgraag willen dat we als ondernemer gebruik kunnen maken van de pensioenfondsen. Dan moeten echter eerst die fondsen anders worden ingericht. Open voor iedereen en niet meer je werkgever bepaalt waar hij het in stort, maar jij als deelnemer. Het is hoe dan ook krankzinnig dat je als werknemer niets te zeggen hebt over je eigen oudedagsvoorziening.

Ook zouden de pensioenfondsen dan moeten bijhouden hoeveel iedereen stort en welk rendement geboekt wordt. Omdat ze veel goedkoper kunnen werken (door de omvang en de eenvoud, men heeft maar 1 product immers) kan je wel lagere kosten bedingen.

Dus verplicht pensioen voor ondernemers: Nee

Een ander pensioenstelsel dat uitnodigt tot solidariteit en een eerlijkere verdeling geeft tussen inleg en uitkering? Beter aansluit bij de huidige arbeidsmarkt waar life-time-employement echt in de vorige eeuw is achtergelaten? Ja.