Meer banen dan Wajongers?

Er zijn grote problemen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Daar moeten we onze ogen niet voor sluiten. Er vallen veel mensen buiten de boot, waarvan een deel de verantwoordelijkheid is van de overheid. De mensen die echt niet kunnen, zoals de Wajongers, moeten we iets voor doen. Dat lijkt in een sociaal land als Nederland niet meer dan logisch.

Het probleem is echter dat de meeste dingen die bedacht worden, niet werken. Zoals in ‘verbeter de wereld, begin een bedrijf‘ staat beschreven zou de ‘social return on investment’ een goed initiatief moeten zijn. Bedrijven moeten om in aanmerking te komen voor overheidsopdrachten ‘kwetsbare’ groepen in dienst nemen. Zoals staat beschreven in ‘de kwetsbaren‘ heeft dit beleid een averechts effect. Het idee is goed, de uitvoering slecht, met als gevolg dat het niet werkt.

Participatiewet

Nu komt de nieuwe participatiewet eraan. Die stelt onder andere dat het bedrijfsleven 125.000 banen moet creëren voor jong gehandicapten. De zogenaamde Wajongers. Het probleem van deze wet: in het gunstigste geval zijn er maar 80.000 die een baan zoeken. Realistisch is om dit op 64.000 te houden, aldus een onderzoek van Intelligence Group. 

Intelligence Group heeft even uitgezocht hoeveel Wajongers er zijn en hoe deze verdeeld zijn over de ‘aard van de handicap’. Dit geeft het volgende beeld:

Het blijkt dat Wajongers zijn onder te verdelen in vijf categorieën:

• Type-1: Hieronder vallen 36.000 mensen. Deze groep is het meest interessant voor werkgevers. Van deze groep is een groot gedeelte al aan het werk.
• Type-2: Hieronder vallen 60.000 mensen. Deze groep kenmerkt zich door een autistische beperking.
• Type-3: Hieronder vallen 43.000 mensen. Een groot deel van dit type dat werkzaam is, werkt op sociale werkplaatsen.
• Type-4: Hieronder vallen 53.000 mensen. Dit zijn mensen met een zware verstandelijke handicap. Deze groep is overwegend niet geschikt voor regulier werk.
• Type-5: Hieronder vallen 47.000 mensen. Door zware psychische ziektebeelden zijn zij niet in staat om te werken bij een reguliere werkgever.

Er zijn dus 100.000 wajongers niet geschikt voor werk (type 4 en type 5). Van de overgebleven 140.000 Wajongers hebben er reeds 60.000 een baan. Er zijn er dus maar 80.000 beschikbaar, voor 125.000 banen die we moeten creëren.

Dan hebben we het nog niet eens over de bereidwilligheid om te werken, want die is echt geen 100%. In een extreem gunstig geval zou dit 80% zijn, dus blijven er 64.000 werkzoekende Wajongers over.

Gevolgen

De gevolgen van deze wetgeving?

Omdat een goede Wajonger niet te vinden is zullen veel bedrijven de boete gewoon accepteren en/of hier bezwaar tegen aantekenen. Het gevolg hiervan is weer een enorme papieren rompslomp.

Een tweede optie is dat de 60.000 die al een baan hebben vooral gehunt worden. Het zal dus een carrousel worden waarbij men zich vooral richt op de type-1 Wajongers en de rest nog steeds buiten de boot valt.

Er zal regulier personeel als gehandicapt worden bestempeld. Zoals deze hogeschool ooit deed toen mijn medewerkers hun mystery sollicitatie met spelfouten (opzettelijk) verstuurden. Het maken van een spelfout is een duidelijke arbeidshandicap volgens sommige mensen en die mensen moet je dus helpen….

Of misschien brengen ze wel meer werknemers naar het buitenland, als je niet zoveel werknemers hebt ben je immers vrijgesteld.

Conclusie

Het is weer een typische wet die zijn doel geheel voorbij schiet. Ongelofelijk dat de ambtenaren van SZW deze cijfers niet even erbij hebben gepakt toen ze de wet opstelde. Ik hoop dat de wet snel wordt afgeschoten.

Wat dan wel? Zoals ik al schreef in de recensie van ‘verbeter de wereld, begin een bedrijf’ denk ik dat wel een aparte juridische entiteit moeten creëren voor sociale ondernemingen. Naar het model van Italië of Engeland op dit gebied. Je mag een maximaal bedrag uitkeren aan winst, de rest moet in het bedrijf blijven. Vervolgens kan je die bedrijven een bepaalde status geven bij aanbestedingen. Bijvoorbeeld dat hun bedrag altijd gedeeld tot 1,5 wordt t.o.v. normale organisaties.

Ik zeg overigens hiermee niet dat de banen voor Wajongers straks voor het oprapen liggen hoor, juist niet misschien wel. Omdat het dus onmogelijk is ze te vinden, zullen veel bedrijven er niet eens meer moeite voor doen met als gevolg dat niemand een baan schept en ze net zo min geholpen worden.