StaffingMS 2 juli 2014 6 reacties Print Inspelen op de ontwrichtende verandering van de flexbranche. 5 tips voor professioneel inhuren personeel.Rob de Laat over hoe inlenende organisaties moeten inspelen op veranderingen in de flexbranche. De wereld van flexibele arbeid staat nog maar aan de vooravond van grote veranderingen. De hoeveelheid flexwerk en flexwerkers zal structureel toenemen. Ondertussen staan businessmodellen van de traditionele aanbieders van flexarbeid fors onder druk. Het biedt organisaties die veel personeel inhuren de kans – en noodzaak – om professioneler om te gaan met de 32 miljard die ze jaarlijks uitgeven aan flex. Vaste baan is misschien wel het grootste goed, maar geen realiteit De flexibilisering van de arbeidsmarkt en het groeiende aantal zelfstandigen. Nieuws daarover is steeds vaker te vinden op de voorpagina’s of in het politieke debat. Helaas lang niet altijd met een positieve klank. Conservatieve krachten proberen die flexibilisering af te remmen, of zelfs terug te dringen. Misschien is het wel zo dat een vaste baan het grootste goed is voor werknemers. Het is ook het ontkennen van sociaal, maatschappelijke, economische en technologische trends. De realiteit is dat de omvang van flexwerk alleen maar zal toenemen. Net als overigens de mogelijkheden om de kosten daarvan te beheersen. Bron: Professioneel Inhuren van Flexibele Arbeid (Boodie, De Laat, Oldenburg, 2013) Waar de overheid en vakbonden bij voorkeur op de rem trappen als het gaat om de flexibilisering van de arbeidsmarkt, beseffen organisaties des te meer de noodzaak om op een professionele manier met die flexibilisering om te gaan. Het roept nieuwe vraagstukken op: hoe bind ik zzp’ers, welke rol spelen inhuurcommunities, is er een plaats voor marktplaatsen, wie is er verantwoordelijk voor flex: inkoop of HR, wat organiseer ik zelf en wat besteed ik uit, werk ik met een MSP en/of broker? En bovendien: wat nog is de rol van de (traditionele) leveranciers van flex? Heb ik die nog wel nodig? Disruptieve innovaties Er wordt in Nederland jaarlijks zo’n 32 miljard euro uitgegeven aan de verschillende vormen van flexarbeid. Van uitzenden, detacheren, bemiddelen en payrollen (18,5 miljard), het inhuren van zzp’ers (7,8 miljard) tot het inhuren van businessconsultants, it-professionals en andere adviseurs (6 miljard). Een enorm bedrag, waarin intermediairs, de partijen die tussen organisaties en de arbeidsmarkt instaan, nog steeds een grote rol spelen. Dat zal fors gaan veranderen. De ‘middle-man’ zal grotendeels gaan verdwijnen. De vergelijking met andere sectoren is snel gemaakt. Neem de reiswereld, de verzekeringsbranche of de aandelenhandel. Vroeger kon je niet om de middle-man heen. Door de komst van internet (transparantie) en een mondiger wordende consument (professionalisering) is de rol van die ‘tussenhandel’ grotendeels verdwenen. Simpelweg omdat ze geen toegevoegde waarde meer leveren. Na de veranderingen als gevolg van internet, kwamen er initiatieven die de markt pas echt ontwrichtten. Disruptieve innovaties. Die zich bijna allemaal kenmerken doordat ze opgestart zijn door een outsider, altijd onverwacht komen en altijd gebagatelliseerd worden door gevestigde marktpartijen. WhatsApp, Uber en AirBnB zijn bekende voorbeelden. Traditioneel Internet App KLM Easyjet Vliegwinkel.nl Taxicentrale Uber Hotelketen Booking.com AirBnb Post KPN WhatsApp De gevolgen voor de tussenpartijen zijn inmiddels duidelijk; zij die zich niet hebben aangepast, hebben ook geen bestaansrecht meer en zijn merendeels verdwenen om niet meer terug te komen. Het verdwijnen van intermediairs gaat de markt hard raken Dezelfde disruptieve innovatie staat ons te wachten rondom flexibele arbeid. Waar vroeger de waarde van een arbeidsbemiddelaar zat in een goed gevuld en gekend aanbod van inzetbare professionals, is die rol volledig aan het verschuiven naar internet. Vraag en aanbod zijn hierdoor steeds zichtbaarder. De markt is zich aan het openen. Men weet elkaar te vinden. Steeds vaker kiest een goede professional of vakspecialist voor een bestaan als zzp’er. Dat staat los van tariefniveau of branche. Steeds minder vaak worden zij bemiddeld door een bureau of intermediair. Dit bedreigt de positie van de ‘oude garde’ en dat roept weerstand op. ‘Zo werkt het niet…’ , ‘het blijft mensenwerk..’ etc. Er wordt een beeld geschetst dat deze ontwikkeling voor niemand goed is: niet goed voor de inlener en niet goed voor de professional. De bouwstenen voor een open en transparante flexibele arbeidsmarkt worden op de korrel genomen: de zzp’er, de inhuurmarktplaats, eigenlijk alles wat de traditionele partij in de weg zit. De geest is echter uit de fles. Steeds meer en steeds grotere partijen stellen de relatie met de professional voorop en niet die met de leverancier. De echte en meetbare toegevoegde waarde van de arbeidsbemiddelaars is aan het verdwijnen. Organisaties aan zet: wie A zegt moet ook B zeggen De rol die de traditionele flexleveranciers in een op zich groeiende flexbranche had, is dus al fors veranderd. Niet in de laatste plaats vanwege ontwikkelingen bij organisaties die gebruik maken van flexwerkers: het besef dat ‘flex’ geen bijzaak is, maar een kernproces; dat de relatie inlener-flexwerker centraal moet staan (en niet de relatie inlener-leverancier) en dat er inzicht en grip moet zijn op de kostprijs. Organisaties trekken – heel terecht – meer en meer taken en verantwoordelijkheden rond inhuur naar zich toe, ten koste van de rol van intermediairs. Maar wie A zegt moet ook B zeggen. Het inhuren van flexibele arbeid moet en zal verder professionaliseren. De sleutels voor die professionalisering van inhuur liggen bij het nemen en beleggen van het eigenaarschap van inhuur en het verregaand (her)organiseren van het inhuurproces: Eigenaarschap start bij een visie in de top van organisaties. Een visie dat het hebben van een kwalitatieve en goed georganiseerde flexschil een strategische concurrentievoordeel is en de verantwoordelijkheid daarover dus goed belegd moet worden. Het organiseren van het inhuurproces betekent dat de inlenende organisatie de beste kandidaat selecteert, tegen de beste prijs, onder de beste voorwaarden en zonder onbekende risico’s, het administratieve proces van contractbeheer, dossierbeheer, urenregistratie en facturatie foutloos plaatsvindt en dat hij een (directe) relatie aangaan met de flexwerker. 5 tips om flexibele arbeid professioneel in te huren Een groeiende flexmarkt met tegelijkertijd ontwrichtende veranderingen voor de traditionele leveranciers in die markt. Dat vraag dus om meer visie en meer professionaliteit bij ‘inhuur’. Geen visie zonder inzicht; geen professionalisering zonder plan. Daarom ter afsluiting vijf tips om uw inhuur van flexibele arbeid te professionaliseren: Weet met welke aanbodvorm (uitzenden, detacheren, bemiddelen, payrollen, zzp) je te maken hebt. Ze verschillen qua breedte van dienstverlening, tariefopbouw en risicoprofiel. Daarnaast bestaat een groep aanbieders die we aanduiden als ‘kameleons’. Herken ze. Gedragen ze zich als uitzenders of detacheerders? Behandel ze dan ook zo. Hanteer het ‘schillenmodel’. Het geeft de visie weer welke arbeid die voor de inlener wordt verricht, al dan niet vast of flexibel is. Hiermee heb je een handvat om per functie een inkoopstrategie te ontwikkelen. Op zoek naar de ideale kandidaat ga je de schillen van binnen naar buiten af. Cut out the middle man. Bij professioneel inhuren (in tegenstelling tot traditioneel inhuren) draait het in essentie om het verkrijgen van aantoonbare toegevoegde waarde. Kan het intermediair die toegevoegde waarde niet duidelijk maken, dan is het de hoogste tijd voor een andere inleenconstructie zonder tussenpersoon. Alles begint en eindigt met de strategische personeelsplanning. Dat is het voorbereiden, vormgeven en implementeren van beleid voor de instroom, doorstroom en uitstroom van medewerkers, waardoor de juiste medewerkers op de juiste momenten aanwezig zijn op de juiste plaats in de organisatie, om de activiteiten te kunnen uitvoeren die nodig zijn voor het behalen van strategische doelen (definitie Tilburg University). Uit onderzoek van Berenschot blijkt dat strategische personeelsplanning voor de vaste medewerkers hoog op de agenda staat bij HRM-professionals. Dat moet voor flexwerk uiteraard ook het geval zijn. Neem zelf de regie. Pas je niet aan het marktaanbod aan. Bepaal zelf contractvorm, inleenvoorwaarden en proces. Laat aanbieders conform jouw proces reageren op jouw voorwaarden. Vertrouw op je eigen proces. Wees niet bang dat niet geleverd gaat worden. (tekst Rob de Laat) flexmarkt, inhuur, StaffingMS Print Over de auteur Over StaffingMS Staffing Mangement Services brengt de regie op het inhuurproces terug bij de inlener. Staffing MS geeft advies, implementeert of neemt de uitvoering van (een deel van) het inhuurproces over. Bekijk alle berichten van StaffingMS
Die ontwrichtende veranderingen worden mijns inziens wat overdreven. Met de opkomst van de jobboards op internet werd destijds ook verwacht dat dit de doodsteek zou worden voor vele werving & selectiebureaus. Het tegendeel bleek het geval. De markt werd alleen maar ondoorzichtiger en de werving & selectiebureaus maakten zelf massaal gebruik van de jobboards. In het artikel wordt wel heel gemakkelijk voorbij gegaan aan het feit dat een heleboel mensen helemaal geen behoefte hebben aan een bestaan als zelfstandige. Je moet immers zelf je acquisitie en administratie regelen en als je daar niet zo handig in bent (en dat zijn er velen) of de economie even tegen zit, dan kan het gebeuren dat je maanden zonder inkomsten zit. Kortom, veel onrust en onzekerheid waar veel mensen geen behoefte aan hebben. Binnen onze branche (ingenieursbureaus) zien we om die reden ook regelmatig mensen in de financiële problemen komen en uiteindelijk toch weer kiezen voor de veilige haven van een ingenieurs- of detacheringsbureau, waarbij ze wel de afwisseling, maar niet de risico’s hebben. Daarnaast wordt de wetgeving rond ZZP-ers aangescherpt, waarbij het voor velen heel lastig wordt om ZZP-er te blijven: je moet bijvoorbeeld minimaal 3 opdrachtgevers per jaar hebben, aantoonbaar ondernemersrisico lopen en er mag geen gezagsverhouding zijn tussen opdrachtgever en ZZP-er. Aangezien het overgrote deel van de bedrijven vooral behoefte heeft aan capaciteitsondersteuning bij pieken of grote projecten en daar mensen full-time voor inhuurt, zal er altijd sprake zijn van een gezagsverhouding en dus een verkapt dienstverband. Daarnaast hebben bedrijven er niets aan als een ZZP-er halverwege het project weer opstapt omdat hij anders te lang voor één opdrachtgever werkt. Om nog maar te zwijgen over het risico dat het inlenende bedrijf loopt als de ZZP-er zijn sociale lasten niet heeft afgedragen (wet ketenaansprakelijkheid). Kortom: dat de flexmarkt verandert door social media en de opkomst van ZZP-ers dat is een feit. Dat er sprake zal zijn van een ontwrichtende verandering is in mijn ogen zwaar overdreven. De bekende CV schuivers zonder toegevoegde waarde zullen het lastig krijgen. Maar dat heeft in mijn ogen ook te maken met het veel te grote aanbod aan dit soort bureaus. Daar doet de markt gewoon zijn werk.
Beste Ben en Thijs (hieronder) bedankt voor jullie reactie. Ik probeer met mijn artikel niet te voorspellen welke oplossing uiteindelijk overwint, maar wil opdrachtgevers erop attenderen dat er grote veranderingen voor de deur staan. Veranderingen die een zelfde effect kunnen hebben als innovaties in andere branches. In mijn artikel stel ik dan ook niet dat marktplaatsen ed de oplossing zijn, maar wel dat je als inlener je processen zo moet inrichten dat je kan omgaan met een veranderende aanbodzijde en de kansen die dat biedt. De grote verandering die nu in ieder geval plaats vindt voor leveranciers is dat inleners de regie op inhuur naar zich toe aan het halen zijn. Daar is de sterke groei van het aantal VMS implementaties een indicatie voor.
Ik ben het met Ben eens: Het zal zo’n vaart niet lopen met een complete ontwrichting van de flexbranche. Recente cijfers wijzen eerder op het tegenovergestelde. Gisteren is de omzetranglijst over 2013 gepubliceerd waarbij juist twee intermediairs (Harvey Nash & IT Staffing) in absolute zin de grootste omzetgroei lieten zien (respectievelijk 71 en 53 miljoen Euro). Ik vraag me dan ook hardop af waarop de voorspelling gebaseerd is dat de “middle man” grotendeels zal verdwijnen. Waar veelal aan voorbij gegaan wordt is dat er veel ZZP’ers zijn die het prettig vinden om hun acquisitie uit te besteden. Als je 40 uur in de week op een opdracht zit is het best lastig om daarnaast ook nog eens tijd te besteden aan het vinden van nieuwe opdrachten. De vergoedingen die door intermediairs berekend worden zijn de afgelopen jaren behoorlijk gedaalt waarmee zijn nu op een punt gekomen waarbij de beloning in verhouding staat tot de geleverde dienst. De financiële prikkel om dan zelf actief te gaan acquireren komt daarmee ook grotendeels te vervallen. Persoonlijk vind ik dat iedere ondernemer zelf mag bepalen of hij/zij zelf opdrachten probeert te acquireren of dit uitbesteed. Het maakt je niet minder ondernemer als je dit uitbesteed. Bovenstaand verhaal blijkt ook in de praktijk. Op de marktplaats werden intermediairs aanvankelijk buitenspel gezet. Echter ZZP’ers reageerden slechts zelden rechtstreeks op aanvragen waarna de NS besloten heeft om intermediairs weer toe te laten. Uit eerder gepubliceerd onderzoek hier op zipconomy blijkt eveneens dat slechts 10% van de reacties op marktplaatsen van ZZP’ers afkomstig zijn. Ik kan me voorstellen dat het voor een ZZP’er lastig is om 130 marktplaatsen in de gaten te houden voor oprachten. Dat betekent dus ook 130x registreren, wachtwoorden aanmaken en checken waar je aan moet voldoen indien je reageert. Los daarvan worden veel ZZP’ers gevraagd voor opdrachten en zullen zij zich niet actief op marktplaatsen begeven zoals eerder op zipconomy bediscussieerd: http://www.zipconomy.nl/2013/06/een-zzp-marktplaats-is-niet-voor-toppers/ Dat er aan de inlenende kant nog ruimte voor verbetering is ben ik absoluut met Rob eens. Met een nadrukkelijkere regie vanuit HR/Inkoop valt nog veel rendement te behalen. Dat kan m.b.v. een MSP maar met een gezond boerenverstand kom je zelf ook een heel eind.
Ik denk het niet Peter. Meer van relativering. Er zijn genoeg voorbeelden van profetische visies in het verleden die toch niet helemaal uitkwamen. Nog een tekenend voorbeeldje? Nederland wordt een dienstenland en alle productie verdwijnt naar lage lonen landen. Weet je nog? Onze eigen toenmalige minister president verkondigde dat met grote stelligheid. Niemand ging meer techniek studeren, want wat moet je met techniek als er straks geen industrie meer is. Nu zijn er zelfs steeds meer producenten die hun productie weer terug halen naar Nederland, de industrie heeft Nederland (en Duitsland nog meer) de afgelopen jaren voor een nog grotere crisis behoed en er is een groot tekort aan technici. Veel ZZP-ers hanteren nu noodgedwongen veel te lage tarieven, om toch maar een beetje inkomen te kunnen genereren. Daarnaast zijn er ook grote groepen (gestimuleerd door het UWV) ZZP-er geworden, omdat ze maar niet uit de WW konden komen. Het barst niet voor niets van de coaches en interim managers in alle soorten en maten. Als de markt aantrekt stapt een groot deel weer z.s.m. in een gewoon dienstverband stappen (dat gebeurt nu al). Een ander deel zal de uurtarieven flink gaan verhogen. Zeker als de schaarste weer toeneemt. Ook een ZZP-er moet namelijk pensioen opbouwen en reserves voor vakanties, arbeidsongeschiktheid, acquisitie, leegloop, etc.. Dat doen ze nu namelijk niet. De zgn. “middleman” kan zich niet veroorloven voor afbraaktarieven te gaan werken, want die moet zijn personeel gewoon 100% doorbetalen onder alle omstandigheden en heeft verkopers nodig om ervoor te zorgen dat alle medewerkers in voldoende mate van werk worden voorzien. Daar wordt nogal eens erg gemakkelijk aan voorbij gegaan. Als de markt aantrekt zullen de tarieven van de ZZp-ers dan ook een stuk minder gaan verschillen met die van bureaus en dan vallen de voordelen van lagere kosten toch al gauw weg tegen de nadelen, zoals meer gedoe om een gepaste ZZP-er te vinden, risico’s in het kader van de wet ketenaansprakelijkheid, etc.. Verder is de huidige flexibilisering van de arbeidsmarkt en de groei van het aantal ZZP-ers met name de linkerkant van de politiek en de vakbonden een doorn in het oog. De maatregelen vanuit de overheid zijn nu al zichtbaar, zoals de aanscherping van de regels t.a.v. het verkrijgen van de VAR-wuo. In het bovenstaande grafiekje wordt de invloed van de politiek in dit opzicht als minimaal gesteld. Ik vraag mij af waar die stelling op is gebaseerd. Het is gewoon te gemakkelijk om de ontwikkelingen in andere markten, zoals de reiswereld, makelaardij en detailhandel te vergelijken met de dienstensector. Die is vele malen complexer, omdat het gaat om kennis, competenties en beschikbaarheid van mensen en waarbij ook nog eens zaken als overheid en vakbonden een complicerende rol spelen. Maar het belangrijkst is dat er nu eenmaal weinig mensen echt geschikt zijn voor het ondernemerschap. Zoals ik eerder aangaf: dat het anders wordt is duidelijk. Sterker nog, de arbeidsmarkt is al decennia lang continu in beweging. Dat maakt het ook zo boeiend om erin te werken. Wat dat betreft niets nieuws onder de zon. Maar dat er nu ineens sprake zou zijn van totale ontwrichting is in mijn ogen zwaar overdreven en doet groot onrecht aan de professionalisering die een groot deel van de flexbranche de afgelopen jaren heeft doorgemaakt.
Mooie inhoudelijke discussie heren! @Rob, ik vind het sterk dat je jouw artikel scherp weg zet. Opdrachtgevers dienen zich veel bewuster te worden van de toegevoegde waarde die intermediairs te bieden hebben. In hoeverre staat deze toegevoegde in verhouding tot het verdienmodel van de afgelopen jaren. Uiteraard kunnen we ons als branche verdedigen doordat de in veel gevallen gehanteerde ‘no cure no pay’ methode dit in de hand werkt. Blijft nog steeds de vraag wat is dan exact de toegevoegde waarde? We zijn prima in staat om anderen te vertellen hoe of wat, maar zelf veranderen we minimaal en durven we amper in de spiegel te kijken. Misschien zijn we bang dat we zien dat we niet bepaald de beste naam opgebouwd hebben. In combinatie met bovengenoemde ontwikkelingen zie ik juist meer dan ooit prachtige kansen om te werken aan een transparant businessmodel met volop bestaansrecht. Tip: Business Model Canvas (via een seminar op Universiteit Eindhoven over gehoord), passen het zelf ook toe en geeft prima structuur en inzicht. kheden. Laten we als branche in spiegel kijken en We zullen dus nieuwe businessmodellen ook.
