Eindelijk een VAR webmodule!

Na de voornamelijk negatieve (zie bijvoorbeeld het artikel ‘VAR-module ondoordacht en overhaast hier op ZiPconomy van PZO) berichten over de aanstaande VAR webmodule, lijkt het me voor een evenwichtige discussie tijd voor een positieve mening. De omslag in de VAR-systematiek is in mijn ogen een ideale manier om flex, specifiek zzp in dit geval, dichter bij de opdrachtgever en HR te krijgen. Als de belastingdienst arbeidsrelaties moet blijven beoordelen, werkt dat een bureaucratische aanpak in de hand, zoals recent zichtbaar in de zorg.

De bezwaren aan de nieuwe systematiek

Dat het hele VAR proces tijd kost is helder. Enerzijds voor de zzp’er en anderzijds voor de belastingdienst. Een deel van de activiteiten van de belastingdienst verschuift naar de opdrachtgever. Die heeft nu ook al formeel een taak in het proces. Namelijk controleren of de VAR aanwezig EN juist is (voor de juiste werkzaamheden) en het archiveren van die VAR. En dat iedere januari voor elke zzp’er die er (nog) werkt opnieuw. Of het dus echt ‘veel meer werk’ gaat worden valt nog te bezien.
Naast extra tijd zijn er ook andere bezwaren tegen de VAR webmodule. Paul den Ronden van Tentoo noemt de volgende in zijn artikel van 30 juli jl.;

1. Men wordt voorzichtiger met opdrachten aan zzp’ers en zal andere flex vormen meer gaan gebruiken
2. Meer overleg nodig over de beoordeling van de in te voeren gegevens
3. Wie binnen de opdrachtgever draagt de (mede-)verantwoordelijkheid?
4. De opdrachtgever heeft geen rechtszekerheid over de arbeidsrelatie en loopt daarmee risico op boetes van de belastingdienst
5. Er zal manipulatie van de invoer zijn om het gewenste resultaat te bereiken

Dat het eerste risico zich zal voordoen voorzie ik ook wel, zeker bij kleinere organisaties die hier weinig ervaring in gaan opbouwen.
Voor wat betreft het tweede punt en de extra tijd die het geheel zou kosten, maak ik met toch echt geen zorgen. Mijn VAR aanvraag die ik ieder jaar invul kent 25 vragen, waarvan de meeste Ja/Nee, en ik ben er in een kwartier mee klaar. Bovendien vul ik iedere keer min of meer hetzelfde in. Voor een opdrachtgever is het straks een eenmalige actie per zzp’er, met waarschijnlijk een bevestiging ieder jaar dat de zzp’er er nog is. Voor de zzp’er zal het als het goed is meerdere keren per jaar moeten gebeuren, maar echt veel tijd kost het niet. De zzp’er zal een template hebben ingevuld die hij zijn opdrachtgever toestuurt en die kan met copy-paste de zaak zo invoeren.

De punten drie tot en met vijf zijn risico’s die vandaag de dag ook bestaan. Als een zzp’er nu onterecht een bepaalde VAR heeft gekregen zal de belastingdienst ook bij de opdrachtgever kunnen aankloppen; de inlenersaansprakelijkheid. Manipuleren van gegevens is van alle tijden en ook nu zijn er zzp’ers die wenselijke antwoorden invullen om de VAR WUO te ontvangen.

Doel van de VAR

De Verklaring ArbeidsRelatie heeft als doel de fiscale- en sociaal-zekerheidsrechtelijke status vast te stellen van inkomsten voor persoonlijke werkzaamheden. Van belang is onder andere de gezagsverhouding met de opdrachtgever en het eigen risico van de zzp’er (bij ontevreden opdrachtgevers en verlof/ziekte).

De VAR is een ‘beoordelingsinstrument’ voor afspraken tussen twee partijen. Nu is naast de zzp’er de tweede partij de belastingdienst zelf. Maar juist de opdrachtgever heeft toch een arbeidsrelatie met de zzp’er. Die opdrachtgever en opdrachtnemer moeten toch samen hun arbeidsrelatie kunnen beoordelen en beide hun verantwoordelijkheid hierin nemen? En als ze het niet ‘eerlijk’ invullen mogen ze zelf op de blaren zitten middels een boete, wat is daar niet goed aan?

In feite is de VAR niet anders dan dat een organisatie een verklaring afgeeft aan de belastingdienst over die fiscale en sociaal-zekerheidsrechtelijke status van medewerkers met een vast of tijdelijk contract; de loonbelastingverklaring!

Zzp’ers een stap dichter bij HR

Natuurlijk begint het verhaal met een administratieve last die bij de opdrachtgever wordt gelegd. In veel gevallen zal dit bij de HR afdeling terecht komen en die zitten hier vast niet op te wachten. Net als voor de loonbelastingverklaringen is dit echter wel de juiste plek. De organisatie / HR wordt hierdoor gedwongen een mening te vormen over de arbeidsrelatie met zzp’ers. Ze lopen hier transparanter risico’s in en moeten dus hun verantwoordelijkheid explicieter nemen. Dit komt de bewustwording van het fenomeen zzp’er ten goede. Niet alleen de nadelen, maar ook de voordelen van zo’n flexibel werkende.

Je kunt het vergelijken met de Verklaring Omtrent Gedrag. Die moet je ook bij iedere opdrachtgever die dit vereist opnieuw aanvragen bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Ook een klusje van een kwartiertje gegevens invullen.

En daarna moet de verklaring het dossier in. Bij HR zijn ze al erg goed in personeelsdossiers. Gewoon voor flex werkenden dezelfde methodiek/systemen gebruiken en het hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Lees bijvoorbeeld mijn artikel over HR systemen voor de flexibele schil.

Even slikken en dan is er niets aan de hand

Hopelijk wordt ‘de webmodule’ niet een typisch overheids IT project, want dan is er wel een risico op kinderziektes en krakende processen. Op een dag zal het allemaal werken. Dan zal blijken dat alle ophef over extra tijd en risico’s wel meevalt. En het belangrijkste is dat zzp’ers weer een stukje serieuzer worden genomen door opdrachtgevers. Een mooi resultaat toch.