Inhuurmarktplaatsen bij de overheid. Help Ministerie van Economische zaken: Doe er wat aan!

22 reacties op dit bericht

1. Het fenomeen van inhuurmarktplaatsen of -portals kent voor- en nadelen. In het verleden creëerden overheidsorganisaties middels een openbare aanbesteding een shortlist met mantelpartijen. Door hoge eisen aan de (referentie)omzet te stellen, werden kleinere leveranciers bij voorbaat al uitgesloten van deelname en stonden zij vaak 2 tot 4 jaar buitenspel. Wat dat betreft zijn de gelijke kansen voor de kleine leveranciers toegenomen. De tegenwoordige marktplaatsen noodzaken vooral de grotere spelers tot een andere inrichting van hun delivery-proces. Zij worden (ongewild?) deelgenoot van een harder spel van vraag en aanbod en tariefstelling.

   Door nu een 12-tal maatregelen door te willen voeren die merendeels de administratieve last voor de overheidsinstanties sterk doen toenemen, slaan we m.i. naar de verkeerde kant door. Het zou de overheid alleen maar dwingen om terug te gaan naar de traditionele wijze van aanbesteden en daarmee de marktwerking beperken in het voordeel van de grote dienstverleners.

   Toegegeven, het is uiterst vervelend indien de aanvraag een pro-forma is omdat de te selecteren kandidaat reeds bekend is of wanneer het een verlenging betreft. Maar vaak is dit door goed tussen de regels door te lezen al uit de aanvraag op te maken. Dat sommige marktplaatsen kosten aan de leverancier in rekening brengen is eveneens al in het stadium van de aanvraag bekend. Het is dan aan de leverancier om wel of niet aan te bieden. En zo zijn er op vele aspecten voor- en nadelen te bedenken.

   Naar mijn mening weegt het voordeel van de te bereiken marktwerking van het gebruik van inhuurmarktplaatsen ruimschoots op tegen de opgeworpen bezwaren in dit artikel. Een verdere administratieve lastenverzwaring voor de overheid middels de 12 aanbevelingen zie ik dan ook als ongewenst.

   • Marcel je argument dat met de marktplaatsen kleine partijen een kans krijgen om opdrachten bij de overheid te scoren is helemaal correct. Dat is ook het grote voordeel van dit systeem, niets dan mijn complimenten daarvoor.

     Echter in een “wedstrijd” dienen de spelregels duidelijk en die zijn in het artikel al benoemd. Wat de administratieve lastenverzwaring betreft ben ik wel benieuwd of jij deze lasten, op basis van de 12 genoemde punten, smart kunt maken. Ik wil dat wel eens zien, mede omdat je de genoemde punten maar één keer hoeft uit te werken en alle in “de lucht” zijnde marktplaatsen kunnen daarvan gebruik maken.

   • Marcel,

     Ik heb een keer een onderzoekje gedaan naar gunningen bij marktplaatsen van lagere overheden. Zie http://www.zipconomy.nl/2014/05/interim-opdrachten-op-marktplaatsen-gemeenten-zelden-naar-zelfstandigen/ Nu is dat onderzoek te globaal om er al te diepgravende conclusies uit te trekken. Duidelijk werd wel dat er nauwelijks opdrachten rechtstreeks naar ZZP’er gingen. Nu hoeft dat geen doel op zich te zijn, en het zal deels ook wel aan de zzp’ers zelf liggen, het zegt toch wel iets.

     Hugo-Jan

   • Marcel, het is niet onze bedoeling om de lasten van de overheid te verzwaren, wel om de lasten van de leveranciers te verlichten. Ik zie niet in waarom onze eisen en wensen tot veel extra werk voor overheden zouden leiden. Een standaard-publicatie op Tenderned hoeft niet meer te zijn dan een standaard-koppeling met de eigen marktplaats.
     En als er een voorkeurskandidaat is dan wil ik dat niet tussen de regels door kunnen lezen, maar gewoon transparant en duidelijk.

2. Een goed initiatief, mits je er van uit gaat dat het principe van een marktplaats goed functioneert. In de praktijk zijn er steeds meer ZZP’ers die marktplaatsen links laten liggen, simpelweg omdat men nooit enige terugkoppeling krijgt. Los van de uiteindelijke uitslag, zoals ook door de schrijvers geopperd wordt, horen ZZP’ers graag waarom zij niet geselecteerd zijn (voor een gesprek) terwijl men ervan overtuigd is 100 % te passen op de criteria. Dan is het al de administratieve rompslomp niet waard en wordt een marktplaats ervaren als een zwart gat.

   Wat dat betreft wordt het in een artikel van gisteren op zipconomy uitstekend verwoord:
   inhuur van personen valt eigenlijk niet te systematiseren/ niet te mechaniseren. (het proces natuurlijk wel).

   http://www.zipconomy.nl/2014/10/als-je-inhuur-systematiseert-knijp-je-de-ziel-eruit/

   • Roland, ik denk dat elke leverancier, dus ook de bemiddelingsbureaus, de behoefte hebben (en wat mij betreft recht hebben op) een fatsoenlijke toelichting net zoals zzp’ers.
     Ik denk dat we ook qua software nog de nodige verbeteringen te zien krijgen, die veel beperkingen gaan oplossen. We gaan dus een steeds verdergaande automatisering ook van de matching zien.

     • Hoi Mark,

       Hoewel de software nog zeker zal verbeteren onderschrijf ik toch de stelling van Rob van Bladel in het andere artikel hier op Zip.

       Want als dat al zo zou zijn, waarom wordt er dan bij werving en selectie voor vast personeel niet geautomatiseerd gematcht? De meeste pakketten ondersteunen daarbij het proces, niet de beoordeling zelf. Daarom is mijns inziens een marktplaats gedoemd te mislukken, zeker als de vraag weer het aanbod overschrijdt (wat we nu al kunnen waarnemen bij diverse functies).

       Werken met mensen is en blijft mensenwerk. 😉

       Los van de bezwaren die tegen de marktplaatsen bestaan vind ik het initiatief nog steeds zeer te prijzen. Als overheden er dan toch voor kiezen (soms noodgedwongen of als omweg voor het steeds meer falende – Europese- aanbestedingsbeleid) laat het dan wel zo goed mogelijk gebeuren! Ik hoop dan ook dat als ze de marktplaatsen verbeteren conform aanbevelingen, dat men dan ook gekwalificeerde recruiters samen met de verantwoordelijk inhurende manager de selectie laat doen in plaats van het systeem. Dat zou wellicht een goede 13e aanbeveling zijn?
       Software is immers te allen tijde dienend in plaats van leidend.

       • Het is op de marktplaatsen van de overheid nu -gelukkig- wel de gewoonte om meerdere kandidaten op te roepen die allen over de juiste ervaringen beschikken (althans op papier). In zo’n selectiegesprek is dan ook aandacht voor de moeilijker te automatiseren selectie qua soft skills van de kandidaten.

         Of software voor beoordeling en selectie ooit leidend wordt in plaats van dienend, ik geloof het wel, maar dat is voer voor een hele andere discussie…………..

3. Het ministerie van Economische Zaken is er om het ondernemerschap in NL te stimuleren. Met het niet sturen op de wildgroei van marktplaatsen wordt naar mijn mening nu het tegengestelde bereikt. Als ondernemer word ik belemmerd in het toetreden van een nieuwe markt, of nog erger ik kan de markt niet eens vinden in de pot pouri van markplaatsen.
   Met een eenduidig platform voor de inhuur van personeel krijgt elke ondernemer een kans, mits de aanbestedende diensten zich ook houden aan het devies: de ondernemer zo min mogelijk belasten met administratie en regels!. Want al die tijd en administratief gedoe kunnen de ‘grote spelers’ misschien wel vrij maken, maar voor een zzp-er is dat een ander verhaal. Volgens mij is dat een richtlijn die leidend moet zijn in de aanbevelingen.

   • Jolanda, eens! De huidige marktplaatsen werken -overigens net zoals de hele aanbestedingswet- nog onvoldoende voor de kleinere marktpartijen, terwijl dat wel vaak als beleidsdoelstelling geldt.

4. Beste Mark, het treurige aan de situatie die je beschrijft is dat onnoemelijk veel tegenstanders en sceptici van het fenomeen “marktplaats” (ZZP-ers, bemiddelingsbureaus, enz.) al bij de introductie van het concept deze thans ontstane situatie hebben voorspeld en ertegen hebben geageerd.
   De voorstaanders hebben daarentegen nooit willen luisteren naar de praktische bezwaren. En naar ik meen ben jij zelf ook een van de eersten die op de barricaden klom om de geweldige voordelen van het concept aan te prijzen, en met name de lagere inhuurtarieven voor de inlener en dat de inhuurmarkt vele male transparanter, efficienter en eerlijker zou worden. Als ik even bijvoorbeeld mag quoten uit een van je eigen artikelen uit november 2010: “Nu is er een 2e spoor bijgekomen dat in plaats van maar ook naast bestaande mantelcontracten kan worden gebruikt en ook aan alle Brusselse aanbestedingsregels voldoet.” Aan alle aanbestedingsregels voldoet???? Niet dus. En vooruit, nog een tweede: “Doordat het hele inhuur- en selectieproces uniform verloopt voor alle aanvragen en ook wordt gedigitaliseerd, verloopt alles efficiënt waardoor veel verborgen kosten rondom inhuur worden gereduceerd. Bovendien kunnen deze processen tot op zekere hoogte worden aangepast aan de behoefte van de inlener, waardoor de processen ook effectiever worden.” Uniform? Aangepast aan de behoefte van de inlener? Je ziet wat er van is gekomen.

   Laat ik maar niet verder gaan in deze trant want het gaat mij echt niet om jou als persoon aan te vallen. Waar het mij wel om gaat is dat het hoog tijd wordt dat vele naivelingen wakker worden: marktplaatsen zoals ze nu worden gehanteerd, ondoorzichtige en op laagste prijs gerichte inkooptools, zijn gedrochten. Maar goed, het concept zal vanzelf imploderen bij een toekomstige kentering van de arbeidsmarkt waarin schaarste aan kwalitatief goede specialisten zal ontstaan.

   • Pjotr, je hebt gelijk dat ik destijds een van de voorstanders was van de marktplaatsen en dat ben ik nog steeds. Ik heb alleen niet de enorme versnippering voorzien die we nu hebben en het gebrek bij de overheid aan de behoeften van leveranciers bij dit soort ‘mini-aanbestedingen’.
     Maar mijn drive is nog steeds om ze leveranciers-vriendelijker te maken en niet om ervan af te komen. Dan gooien we het kind met het badwater weg.

     Ons ideaal is vele marktplaatsen waar zowel de overheid als de leveranciers voordeel bij hebben vergeleken met normale aanbestedingen………..

   • Beste Pjotr,

     Zeker eens met je verwachting dat het marktplaatsconcept vanzelf zal gaan imploderen als er schaarste aan kwalitatief goede specialisten zal ontstaan. Ik ben er echter van overtuigd dat dit proces nu al gaande is. Ik hoor regelmatig van organisaties die de marktplaats gebruiken dat de echte specialisten niet via de marktplaats binnenkomen, maar via andere kanalen. Vermoedelijk bevinden zich daaronder ook de voorgeselecteerde kandidaten die al bekend waren, waar Marcel Passenier in zijn reactie ook aan refereert., waardoor deze kandidaten min of meer worden gelegaliseerd. Ik ben ervan overtuigd dat maatregelen die transparantie en eerlijke concurrentie nastreven voor zowel de zzp’ers, kleine en grote leveranciers meer kwaliteit oplevert voor alle partijen, dus ook voor de opdrachtgevers.

5. Mark, helemaal eens met jullie analye en aanbevelingen. Wist je overigens, dat de meeste marktplaatsen in hun huidige vorm voor inhuur boven het EU drempelbedrag verboden zijn? Daarvoor kan immers alleen maar het Dynamisch Aankoop Systeem worden gebruikt. Benieuwd hoeveel externen er dus via marktplaatsen illegaal bij de overheid zitten!

   • Maarten, je snijdt een goed punt aan. De overheid regelt wel iets over een DAS in de Aanbestedingswet, maar verzuimt om erbij te definiëren wat het verschil/de overeenkomst is tussen een DAS en een Marktplaats……………
     Daarom ook de oproep aan het Ministerie van EZ in haar rol als wetgever om duidelijkheid te scheppen.

6. Dag Mark,

   Ik ben het grotendeels eens met je kritiek maar deel je conclusie niet dat marktplaatsen, mits ze bepaalde aspecten verbeteren, nuttig kunnen zijn.

   Het idee achter de marktplaats is in mijn optiek te kort door de bocht geweest. In het kort kwam het er op neer: Als iedereen mag leveren krijg je als opdrachtgever enorm veel aanbod, dus volledige marktwerking en uiteindelijk de beste kwaliteit voor de laagste tarieven. Op geen enkel moment heeft men verder gedacht en eventuele nadelen bekeken. Sterker nog, de huidige gebruikers van marktplaatsen acteren nog steeds volgens het principe “See no evil, hear no evil”.

   Zoals Pjotr hier eerder aangeeft zijn reeds in een vroeg stadium de nadelen van marktplaatsen aangegeven. Hier is echter niet serieus naar gekeken en nu blijken deze nadelen het succes van de marktplaats op te breken. Ook de voorgestelde verbeteringen gaan de grootste issues van de marktplaats niet wegnemen .

   Op aanvragen komen in sommige gevallen nu al tegen de 200 reacties binnen. Indien marktplaatsen worden samengevoegd gaat dit aantal alleen nog maar verder stijgen. Dit betekent voor de leverancier/zzp’er dat hij /zij een kans van gemiddeld 1 op 200 heeft om in aanmerking te komen voor de functie. Dat is niet interessant meer. Kandidaten die makkelijk aan opdrachten kunnen komen de, zoals Arjen van Berkum het eerder beschreef, “toppers in de markt” zijn op de marktplaatsen sowieso niet te vinden.

   Tweehonderd CV’s betekent voor opdrachtgevers ook 200x CVs beoordelen en inhoudelijk terugkoppeling geven. Enerzijds is dit verplicht en anderzijds nodig omdat leveranciers anders interesse in de black box die marktplaats heet verliezen.

   Om al die reacties te kunnen beoordelen wordt het selectieproces geautomatiseerd en dat is nagenoeg onmogelijk (zoals in het artikel van Hetty onlangs ook op zipconomy te lezen was). Je mist hierdoor in veel gevallen geschikte kandidaten. CV’s beoordelen op het aantal “vinkjes” wat de leverancier/zzp’er zet bij de eisen is een wel erg kwalitatief arme manier van selecteren.

   Daarnaast zal er ook op geen enkele manier een relatie tot stand komen tussen opdrachtgevers en leveranciers/zzp’ers. Als opdrachtgever is sturen op kpi’s is onmogelijk en als leverancier/zzp’er is het onmogelijk om een opdrachtgever goed te leren kennen en die kennis te gebruiken om optimaal invulling te kunnen geven aan de wensen van deze opdrachtgever.

   De marktplaats is een onhandig, log, onsympathiek en onwettig? vehikel wat volledig zijn doel voorbij streeft. Het wordt tijd dat opdrachtgevers (vrijwel uitsluitend overheid) eens kritisch gaan kijken naar dit instrument.

   • Thijs, Marktplaatsen are here to stay. Technologische uitvindingen gaan nooit verloren, maar worden hoogstens aangepast aan nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden. En dat is nodig, en ook mogelijk.
     Verder zou het ook goed zijn als er eens een goed onderzoek komt over al die marktplaatsen zodat we wat harde cijfers krijgen over alles wat met inschrijving, matching en gunning te maken heeft, naast een inventarisatie van de (on)tevredenheid bij alle gebruikers van een Marktplaats. Op deze wijze kunnen we met zijn allen stappen voorwaarts zetten.
     Of geloof je niet in een inhuurparadijs? :))

7. Hallo Thijs,

   Het moet zeker geen gedrocht worden. Ook herken ik de situatie dat opdrachtgevers tientallen tot soms honderden CV’s krijgen aangeboden op een vacature. Dat heeft natuurlijk ook te maken met het feit dat vacatures te generiek zijn opgesteld waardoor een te grote groep zich daarin herkent. Recruitment is nu eenmaal niet van ons allemaal. Dit heeft wel als gevolg dat terugkoppeling niet of nauwelijks gebeurt en gebeurt het al wel dan is de terugkoppeling kwalitatief slecht onderbouwd. Ik weet niet of de ‘toppers’ die niet op de marktplaatsen zijn te vinden nu een direct verband hebben met het marktplaatsconcept. Ik denk dat deze mensen vaak sterk gespecialiseerd zijn en/of beschikken over een goed eigen netwerk, waardoor acquisitie nauwelijks nog nodig is.

8. sorry voor mijn late reactie. Tof artikel, Mark. Complimenten.

   Driepunten die ik een beetje mis:

   1. De overheid wil minder gaan inhuren, dus zou het handig zijn als ze dat inhuren efficiënter zouden aanpakken dan nu. De 12 handvatten geven daar input voor.
   2. Veel marktplaatsen (in het bijzonder die van “Netive’) zijn voor de gebruiker bijzonder onvriendelijk. Bij de e-mail melding staat niets over de inhoud van de functie, tarief(klasse) of locatie. Dus moet je inloggen (per dienst), open klikken, documentje downloaden en dan constateren dat ze een specialist zoeken op het gebied van de vorming van yoyoilase in de submariene omgeving van de bergmeren van Zuidoost Zwitserland. (yoyoilase is het enzym dat ervoor zorgt dat lange slierten drop zich oprollen tot een soort slakkenhuisvorm, de roldrop). Die klantonvriendelijkheid maakt het voor een zzp’er vrijwel onmogelijk om mee te doen.
   3. Het gaat er bij duurzaam zakendoen om de driehoek van Ruil-Relatie-Reputatie op te bouwen. Marktplaatsen richten zich nu alleen op Ruil. Dat kan anders. Als Relatie en Reputatie op enige manier in het spel betrokken zouden kunnen worden, dan zou een nieuwe vorm van maatschappelijk (arbeids-)verkeer kunnen ontstaan. Ik werk het liefst op basis van een gezonde RRR.

   Dan wordt het inhuurparadijs een samen-werkings-oase.

   • Menno, ik vind je idee over de 3 R’s interessanter dan de uitleg over yoyoilase! :))
     Zeker de R van Relatie (met alle leveranciers) kan meer inhoud worden gegeven dan nu gebruikelijk is.
     Bijvoorbeeld door via een kort webinar online uit te leggen welke m/v men nu zoekt om welk probleem op te lossen. De leveranciers kunnen dan vragen stellen en het geheel wordt na afloop online gezet zodat iedereen er kennis van kan nemen.

9. Ha Mark,

   Goed om de nu ontstane situatie ter discussie te stellen, zeker! En concrete aanbevelingen helpen dan richting een oplossing.

   Ik was op zoek in de 12 punten waar nog iets staat over hen waarvoor deze hele systematiek georganiseerd wordt, de zzp’er. In punt 3 gaat het wel over kwaliteit, maar dan wel via EMVI en dan wordt het meteen weer technisch.

   Wat zouden we kunnen veranderen zodat het op een marktplaats ook weer over de mens gaat, met de juiste kennis en vaardigheden en kans op een succesvolle opdracht door een match met de organisatie/afdeling/team en manager?

   • Dag Mark, ik denk dat de R van Relatie zoals ik bij Menno aangaf een voorbeeld kan zijn.

     Een ander voorbeeld kan zijn een evaluatie van de aanbestedende dienst waarin zij terugkijken over de kwaliteit die ze veelal zoeken en die ze aangeboden krijgen. Door dat te delen met leveranciers krijgen deze een beter inzicht in de gezochte soft skills/competenties en de cultuur van de organisatie.

     Daarnaast is het een kwestie van tijd eer er software op de markt komt die ook de matching kan doen op de zachte factoren…………