Intenties vs mentaliteit

Ik hoor het vaak. Iedereen heeft de beste intenties, maar het werkt niet. In heel veel (werk)situaties is dat het geval. We durven onze collega’s, maar ook vrienden of familie, niet af te vallen of terecht te wijzen. Ik bedoel het toch goed is dan vaak het antwoord. Waarom gaat er dan toch zoveel mis met al die goede intenties?

Omdat intenties er niet zoveel toe doen in mijn optiek. Volgens mij heeft bijna iedereen wel goede intenties. Ik denk dat er maar heel weinig mensen zijn die echt slechte intenties hebben. Zelfs grote criminelen begonnen vaak met goede intenties als het beschermen van hun gezin of hun kinderen een betere toekomst geven. De intenties zijn zelden het probleem.

Mentaliteit

Als het niet aan de intenties ligt, waar ligt het dan aan? Volgens mij ligt het aan de mentaliteit. Niet dat die ‘slecht’ is. Ook dat niet, maar die heeft de consequentie dat de intenties helemaal niet tot uiting komen.

Zo geloof ik bijvoorbeeld niet dat er mensen bij goede doelen werken voor het geld. Ik geloof oprecht dat iedereen daar de beste intenties heeft. Toch zie ik daar heel vaak een mentaliteit die twijfelachtig is. Niet dat die slecht is, maar onverschillig op details die wel verschil kunnen maken. Ricardo Semler gaf recent in zijn TED talk een prachtig voorbeeld:  als je je afvraagt wat je met je geld moet doen, heb je teveel genomen. Dat is een mentaliteit die ik ook al jaren aanhang, maar die soms heel lastig is om uit te voeren.

Een voorbeeld

Ik was ooit mede-eigenaar van een vacaturebank. Met mijn andere mede-eigenaar had ik een gesprek over wat we beide wel niet voor goede doelen deden en gaven. Toen zei ik: waarom vragen we goede doelen eigenlijk geld voor vacatures op ons board? Is het niet veel logischer om in plaats van eerst te nemen en dan terug te geven en ons goed te voelen dat we zoveel geven, het voor goede doelen gewoon gratis te maken. Ten eerste onttrekken we dan niets en (heel eerlijk) het is ook goed voor onze reputatie lijkt me. De goede doelen gaan ons dan lief vinden en vertellen dat tegen andere recruiters. Zo gezegd zo gedaan. Vervolgens ook een aantal goede doelen benaderd dat ze voortaan gratis konden plaatsen. Maak een account aan, e-mail mij, ik ken je credits toe en je krijgt geen factuur. We hadden ook een paar goede doelen die via een media inkoper plaatste. Met deze partij overleg gevoerd en we kwamen tot de conclusie dat het wel heel veel administratieve rompslomp was om ze hen te crediteren. Maar aangezien deze media inkoper het wel een hele goede actie vond, zeiden ze: benader deze doelen maar direct en zeg ze maar dat ze voortaan gratis bij jullie kunnen plaatsen. Kost ons iets van marge, maar je hebt gelijk, het is voor het goede doel (letterlijk in dit geval).

Dus ik heb enkele goede doelen benaderd, jullie posten al bij ons, maar dat kan je voortaan gratis doen. Het gesprek dat ontspon is bijzonder te noemen

Zij: Maar we plaatsen altijd via de media inkoper.
Ik: Ja, dat weet ik, moet je vooral blijven doen, aardige kerels, goede klant van ons, maar als je het voortaan direct bij ons doet is het gratis.
Zij: Ja, maar we krijgen via hen flinke korting
Ik: Ja, en die krijg je nog steeds op de andere sites, maar bij ons krijg je het voortaan gratis, alleen kan dat niet via hen
Zij: Ja, maar we krijgen via hen een korting van wel 30%
Ik: Dat weet ik, maar gratis is een korting van 100%
Zij: Maar dan moet ik zelf een account aanmaken, inloggen en jouw mailen?
Ja: Dat kost 5 minuten gok ik
Zij: Nee, dank je, we krijgen een hele mooie korting bij het mediabureau.

Zo ging het bij meerdere goede doelen. Nogmaals, ik heb geen enkele twijfel bij de intentie van deze medewerker. Die zit daar om het doel zo goed mogelijk te dienen. Misschien bij de competentie, maar vooral bij de mentaliteit. Daar waar veel collega’s van haar bezig zijn om donateurs te vinden. Mensen die tientjes overmaken, is een paar honderd euro besparen voor deze medewerker geen prioriteit. Waarom? Omdat het peanuts is op de totale bedragen waarschijnlijk. Omdat de mentaliteit van ‘extra werk voor een voor haar relatief kleine besparing’ er niet van nature in zit.

Intentie vs Mentaliteit

In zijn TED talk op TEDxAmsterdam in 2013 gaf Fons Trompenaars een geweldig voorbeeld van mentaliteit. Stel je zit in een auto en die krijgt een ongeval. Je beste vriend bestuurde de auto en maakte duidelijk de fout. Hij vraagt je te liegen tegen de politie, want dan is er geen getuige en komt hij er mee weg. Wat doe je? Onderzoek wijst uit dat in Amerika het gros van de mensen niet liegt tegen de politie. In een land als Korea is het andersom. In het westen zeggen we: zie je wel dat je die Koreanen niet kan vertrouwen, ze spreken de waarheid niet. In Korea zegt men: zie je wel dat Amerikanen onbetrouwbaar zijn, als je zelfs je beste vriend niet kan vertrouwen….

De intentie is in beide gevallen hetzelfde. De mentaliteit maakt een groot verschil. Daarom maakt intentie me nooit zoveel uit. Daarom is mijn reactie als iemand zegt: ‘maar ik bedoelde het toch goed’ soms erg bot: nou en? (Bijna) iedereen heeft goede intenties, het gaat om de mentaliteit en de uitvoering.