Bas van de Haterd 20 mei 2015 7 reacties Print De crisis van 2025De crisis van 2025… In de Ontdekking van de Toekomst schrijft professor Dr. Wim de Ridder dat er rond 2025 (give or take een jaar of 3) de volgende crisis zich aandient. Dit keer zal het een culturele crisis zijn, vergelijkbaar met de opstanden van de provo’s in 1968. De culturele revolutie van midden en eind jaren 60 heeft o.a. geleid tot gelijke rechten voor vrouwen (mijn moeder is nog ontslagen toen ze trouwde, een getrouwde vrouw mocht immers niet voor de klas staan) en homo’s. Een grote culturele verandering in die tijd, die we nu niet meer dan normaal vinden. Rond 2025 zal er wederom een culturele crisis plaatsvinden, aangezien we nu de restanten van de systeemcrisis aan het opruimen zijn. De grote vraag is: waar gaat de culturele crisis van 2025 over? Waar de crisis precies over gaat en welke rechten bedongen zullen worden, die we 20 jaar later niet meer dan normaal vinden, is een vraag die Prof. Dr. De Ridder niet beantwoord. Ik kan dat ook niet met zekerheid zeggen, daarom wil ik hier graag een filosofische discussie starten waar deze over zou kunnen gaan. Ik doe graag een voorzet op drie thema’s. Werk en sociale zekerheid Het meest voor de hand liggende onderwerp in mijn optiek is een herdefinitie van werk en daaraan gekoppeld sociale zekerheid. Wat is werk en moet werk altijd betaald werk zijn? Zijn er in 2025 nog wel voldoende banen? Veel werk verdwijnt, hoewel er ook nieuw werk verschijnt. Hoe kunnen we de aloude ruilhandel ook definiëren als werk? Moet over dat werk ook belasting betaald worden en hoe dan? En hoe zit het met de sociale zekerheid? In een wereld van supersterren die ongekend veel geld verdienen, moeten we niet een ander model hanteren in de verdeling van dit geld. Het basisinkomen komt hier naar voren. Of misschien een negatieve inkomstenbelasting, zoals McAfee in The Second Machine Age voorstelt. De meest voor de hand liggende culturele crisis gaat denk ik over de herdefinitie van werk en de daaraan gekoppelde sociale zekerheid. Een basisinkomen zal kort daarna ingevoerd worden, waardoor bijvoorbeeld het minimumloon kan worden afgeschaft, inkomsten licht belast worden, wooncommunities ontstaan omdat mensen niet meer gekort worden op het delen van de kosten van een woning, waardoor ook b.v. kinderopvang onderling geregeld kan worden. Als iemand vraagt: wat doe je? Gaat het niet meer enkel over betaald werk. Onderwijs Een andere optie is dat deze culturele revolutie gaat over onderwijs. De meeste onderwijsexperts zijn het er wel over eens dat er een grootse herziening nodig is van het hele principe van onderwijs. Dus niet weer een stelselwijziging, maar een verandering van de principes. Het aloude ‘lecture’ (in het Nederlands college) komt van het Engelse voorlezen. Uit de tijd dat boeken te duur waren om voor iedereen aan te schaffen. Misschien dat het tijd is om deze klassikale vorm van les geven te herzien…. In The Second Machine Age stond ook dat van de 500 meest succesvolle creatieve ondernemers, waaronder de beide oprichters van Google en de oprichters van Amazon en Wikipedia Montessori onderwijs hadden genoten. Een andere vorm die uitgaat van de wensen van het kind. Misschien moeten we dus wel meer gaan kijken naar talenten van kinderen en die centraal stellen. Ook moeten we ons afvragen waarom samenwerken zo moeilijk is. Misschien komt dit wel omdat we vanaf het eerste moment dat we ‘de echte wereld in gaan’ (basisschool) dit afgeleerd wordt. Immers wordt samenwerken op school afkijken of spieken genoemd. Misschien is het wel verstandig om (bijna) alle vormen van individuele toetsing af te schaffen en de talenten van kinderen te benutten in plaats van ze te straffen voor hun tekortkomingen. Mogelijk gaat de culturele crisis van 2025 wel over het onderwijs en dat daar fundamentele veranderingen in komen, meer dan elke stelselwijziging van de afgelopen 40 jaar. Rechten voor robots Een derde gedachte, maar deze is denk ik te ver gezocht omdat de technologie nog niet zo ver is, gaat over rechten en plichten voor Robots. In zijn boek omschrijft Henny van der Pluim dat dit een onvermijdbaar fenomeen zal zijn. Hij trekt hierbij een vergelijk met de slavernij, die ook is afgeschaft. Jaren dachten we ook dat onze donkere medemens minder slim was of niet de kwaliteiten van de blanken kon hebben. Precies zoals we nu over robots denken. Gaat de volgende culturele crisis over burgerrechten voor kunstmatige intelligentie? Persoonlijk denk ik dat dit eerder een onderwerp zal zijn voor de culturele crisis die na die van 2025 komt. Omdat we dan singularity hebben bereikt en misschien dat er wel daadwerkelijk algoritmes en robots zijn die ‘self aware’ zijn en daarmee deze rechten kunnen aanvragen. Dat lijkt mij persoonlijk een hele slimme vorm. Als een robot slim genoeg is zelf burgerrechten aan te kunnen vragen, kan hij dus ook aan de plichten voldoen die daaraan gekoppeld zijn. Ik denk niet dat we in 2025 al zover zijn. De ontwikkelingen gaan echter razendsnel. Andere ontwikkelingen? Of zijn er andere ontwikkelingen waar de culturele crisis over kan gaan? Voor de goede orde, een culturele crisis gaat altijd over ‘burgerrechten’ of ‘fundamentele maatschappij inrichting’. Zoals de provo’s gelijke rechten voor vrouwen, zwarten en homo’s bewerkstelligden. Maar ook seksualiteit bevrijde van angst en schaamte en veel meer rechten voor werknemers regelde. In Amerika (Vietnam protesten) was er een vergelijkbare beweging en de Praagse lente stamt ook uit deze tijd (de culturele crisis is geen lokaal fenomeen). Print Over de auteur Over Bas van de Haterd Bas van de Haterd is auteur, (internationaal) spreker en adviseur over de invloed van technologie op werk. Hij kijkt zowel naar het werk dat mensen nog gaan doen, de manier waarop we dit werk organiseren als de manier waarop we mensen voor dit werk aantrekken en motiveren. Hij schreef hierover o.a. boeken als 'Talent Acquisition Excellence', '10 banen die verdwijn & 10 banen die verschijnen', de maatschappelijke impact van de zelfrijdende auto en (R)evolutie van Werk. Ook organiseert hij jaarlijks het Digitaal-Werven event. Bekijk alle berichten van Bas van de Haterd
Ha die Bas, Je bent lekker bezig met ‘De crisis van 2025’! Generation Exit Door #autonomisering (van bedrijven en semi-overheden en dus minder werkgelegenheid) plus de #vergrijzing (met verhoogde belastingdruk; een minder goed ondernemersklimaat en behoudend politiek stemgedrag tot gevolg) zou de volgende crisis ‘Generation Exit’ als spil kunnen hebben. Generation Exit zijn de goed opgeleide professionals die NL de rug zullen toekeren en hun heil gaan zoeken in opkomende economieën (of juist afgelegen gebieden en zich proberen te onttrekken aan economische systemen).
Interessant Richard, dus wat je zegt als ik het vertaal naar de culturele revolutie is dat er een revolutie komt over ‘wereldburgerschap’, van digitale nomaden, van meerdere locaties en dus ook meerdere ‘burgerschappen’? Dat de revolutie gaat over een bredere internationale samenwerking? Begrijp ik je dan goed?
Ik zie het morrelen aan de stervelijkheid van de mens (Zie Bas Heine’s serie over ‘De volmaakte mens’ en Ray Kurzweil met zijn boek ‘The Singularity is near’) als opvolger van het abortus en euthanasiedebat uit de jaren ’60. Aan de ene kant is een langere levensduur nodig om de ruimte te kunnen kolonialiseren, terwijl aan de andere kant de discussie over de mens geschapen als evenbeeld naar god weer een nieuwe impuls krijgt. Dat zal weer tot een nieuwe herschikking van de rol van godsdienst in de maatschappij leiden en wellicht tot het begin van de secularisatie van de islam, zoals het Christendom die in de jaren ’60 heeft doorgemaakt. Echter, volgens de ‘tipping point’ theorie kan alles ook de andere kant opgaan en de culturele revolutie van 2025 tot een herkerstening leiden, omdat we nog niet toe zijn aan de volgende stap. Overigens voorspelt ook de econonome Carlota Perez dat we aan een vooravond van een periode van economische voorspoed a la de jaren ’60 staan.
Heel interessant. Dank je voor deze bijdrage! De sterfelijkheid van de mens als crisis. Daar had ik nog niet aan gedacht, maar inderdaad. Ja. Daar zou het wel eens over kunnen gaan. Het model dat de crisis van 2025 voorspelt is overigens het model van Carlota Perez dat Wim de Ridder gebruikt. We hebben zo’n 10 jaar ongeveer van economische voorspoed nu in het vooruitzicht (waarbij die term overigens ook weer breed geïnterpreteerd kan worden) voor de volgende ‘doorbraaktechnologie’ er komt en dat gaat altijd weer gepaard met een crisis. Ergens rond 2025 dus 🙂
Ha die Bas, Nou hier ben ik dan. In 2015 weet de jeugd dat denkkracht je niet langer je hele leven van geld kan voorzien. Nog zo’n 15 jaar en dan heeft de denkkracht van je brein de waarde van een laptop. Deze generatie zou best eens tot de conclusie kunnen komen dat de focus moet verschuiven van het hoofd naar het hart. Wij (oa jij en ik) denken in 2025 met ons brein genoeg geld te kunnen verdienen voor een zorgeloze oudedag. Wij gaan dan roepen dat onderwerpen als waardebepaling achteraf / recruitment / boeken schrijven / masterclasses geven / discussiëren en geld verdienen bij het leven horen. Dat die dingen het leven zin geven. De nieuwe generatie richt zich op het ervaren van verbinding met de cosmos, het zijn in het nu. Zij beschouwen hun leven als een fysieke manifestatie van de potentie en energie van het alles (of zoiets). En de nieuwe generatie haakt af in onze ogen en in hun ogen zijn wij die domme ouwe gasten die ‘het’ niet zien. Wat denk je ervan? Als het deze kant nou opgaat hè, hoe komt die culturele revolutie er dan uit te zien?
Ik denk dat je deels hetzelfde zegt als Siguma hier onder, namelijk dat de sterfelijkheid (en het herschikken van onze relatie met de cosmos) wel eens een crisis kan worden.
Inderdaad heb ik dat ook als thema. Ik kijk wel iets anders tegen de aanleiding aan volgens mij. Het gaat mij er specifiek om, dat we nu ons geld verdienen met ons brein. En dat business-model-voor-het-leven gaat in de toekomst niet meer op.
