Goed opdrachtgeverschap en de rol van de bemiddelaar: zorgen dat zp’er optimaal kan presteren

Brainnet bekijkt het thema goed opdrachtgeverschap vanuit een andere hoek dan we tot nu toe op ZiPconomy gewend zijn. “Wij zijn er vooral voor de inlener en werken samen met enkele duizenden kennisleveranciers en zelfstandig professionals,” zegt directeur Arno Lugthart. “Ons werk bestaat uit het managen van het inhuurproces en het bij elkaar brengen van vraag en flexibel aanbod in de breedste zin van het woord.” Voor de inhuur van uitzendkrachten, gedetacheerden, buitenlandse medewerkers, freelancers of zelfstandig professionals vervult Brainnet desgewenst de rol van MSP (Managed Service Provider), intermediair of contractmanager.

Goed opdrachtgeverschap: zorgen dat zp’er optimaal kan presteren

“We houden ons bezig met brede flex,” zegt Anne Meint Bouma, adjunct-directeur. “We hebben het speelveld flink zien veranderen. Zo’n tien jaar geleden was 10 procent van de inhuurkrachten zelfstandige, nu is dat ruim 40 procent. Die ontwikkeling vraagt om een andere aanpak. Een zp’er is geen werknemer, maar een zelfstandige. Je moet hier als inlener anders mee omgaan. We helpen organisaties om goed opdrachtgeverschap vorm te geven, zodat een zp’er optimaal kan presteren.”

Over goed opdrachtgeverschap is op ZiPconomy al veel geschreven. Hoe zorg je ervoor dat een zelfstandig professional optimaal rendeert, zonder alleen te kijken naar goede arbeidsvoorwaarden? Weinig is echter gezegd over de rol hierin van brokers en intermediairs aan de kant van de opdrachtgever.

“We zien dat niet iedereen hier klaar voor is”, zegt Bouma. “Er zijn bedrijven met een flexinzet tot 30 procent. Ze hebben een grote HR-, inhuur- en inkoopafdeling. Wie houdt zich daar eigenlijk bezig met zelfstandigen? Niemand. Dat is een taak die we willen oppakken en invullen.”

Hoe faciliteren jullie goed opdrachtgeverschap aan de kant van de inlener?
Bouma: “Vanuit goed opdrachtgeverschap stel je jezelf de vraag, wat voegt iemand toe? Het gaat bij de inhuur van externen om mensen en hun kwaliteiten. Wie is de beste kandidaat en welke arbeidsvorm past daar het beste bij? Is dat een zp’er? Zorg en dan voor dat je hem of haar de juiste faciliteiten biedt. Een contract van een zelfstandige moet er bijvoorbeeld anders uitzien dan dat met een leverancier van tijdelijk personeel. In het contract van een zp’er staat bijvoorbeeld niet zoiets als een concurrentiebeding.”

Lugthart: “Het gaat bij de inhuur van externen om mensen en hun kwaliteiten. We snappen dat zp’ers waarde hechten aan transparantie en duidelijkheid. Wij lopen altijd die extra meter om te zorgen dat alle partijen tevreden zijn en dat we zaken vooraf goed toelichten. Dus geen verborgen kosten, maar volledige transparantie in inhuurvoorwaarden en vergoedingen, op tijd betalen en doen wat je zegt.”

“Wij geloven in kennisdeling en het bundelen van het netwerk en vakkennis. We organiseren sinds tweeënhalf jaar open netwerkbijeenkomsten voor zp’ers, waar we hen in contact brengen met op-drachtgevers die ze zelf niet zomaar tegenkomen. We stellen kennis over wet- en regelgeving, bijvoorbeeld over de huidige ontwikkelingen rond de VAR, ter beschikking.”

Transparantie

Hoe zorgen jullie zelf voor transparantie?
Lugthart: “Door altijd eerlijk te informeren. Transparantie staat bij ons hoog in het vaandel. Wat verdient de zp’er en wat verdient Brainnet? Daar moet je eerlijk over zijn. Mag Brainnet bijvoorbeeld twee keer verdienen aan één opdracht? Wij zijn daar heel helder in: nee. Ik werd laatst gebeld door een flexwerker die via een intermediair een nieuwe opdracht kon krijgen. Hij moest op zijn uurtarief een tientje afdragen aan de tussenpartij, die tegelijkertijd ook door de inlener werd betaald. Dat vinden wij dus echt niet kunnen.”

Als het gaat om goed opdrachtgeverschap, heeft de overheid soms zelf boter op haar hoofd

Hoe zet je een inlener aan tot transparantie?
Bouma: “We oriënteren ons momenteel op aanbestedingen bij de overheid. Als de overheid gunt aan één partij, dan heeft de zelfstandige geen keuze meer: hij moet met die intermediair samenwerken of hij krijgt de opdracht niet. We vinden dat een leverancier of zp’er ten minste de keuze moet hebben tussen twee aanbieders.”

Daarmee snijd je jezelf in de vingers.
“We willen een eerlijk speelveld voor iedereen en richten ons op het goed managen van het in-huurproces. Daar zit ons belang. Als dat ontbreekt, trekt zp’er aan het kortste eind. Als het gaat om goed opdrachtgeverschap, heeft de overheid soms zelf boter op haar hoofd. Vanuit goed opdrachtgeverschap ben je bijvoorbeeld eerlijk over een contract. We kennen trieste voorbeelden. Zp’ers zitten soms volledig in de squeeze, ze kunnen geen kant op. Zo worden er soms extra marges gevraagd of kosten doorberekend, terwijl dit in de aanbesteding is uitgesloten. Wij denken dan, waarom controleert de inlener dit niet?”

Maar zit daar niet juist het knelpunt als het gaat om de verantwoordelijkheid voor goed opdrachtgeverschap? Ligt die bij de inlener of de intermediair?

Lugthart: “Anno 2015 wil een inlener vooral schaalbaarheid van het inhuurproces en de kosten moeten te overzien zijn. In onze ogen betekent dat dat de inlener precies weet hoe contracten in elkaar zitten, hoe een tarief is opgebouwd en wat de eventuele marges en kosten zijn. We merken nog steeds dat veel inleners zich hier niet zo mee bezighouden. Wij zorgen ervoor dat een klant altijd met ons kan meekijken. We rapporteren ongevraagd over onze inhuur- en verhuurtarieven, we maken alles inzichtelijk. Doe je dat niet, dan gaat iedereen er misschien vanuit dat het goed wordt geregeld, maar weet niemand hoe het precies zit.”

De inlener heeft hierin dus ook zelf een verantwoordelijkheid?
Bouma: “Ja, de vraag is, doet een inlener dit ook zelf? Controleert de organisatie of er een eerlijke overeenkomst is gesloten met een zp’er of leverancier? Soms zijn we hierin een roepende in de woestijn. Dat is ons zendingswerk. Een inlener kan bijvoorbeeld periodiek een externe audit laten uitvoeren. Deze audit kan op de kwaliteit van de dienstverlening zijn gericht, maar ook op de contractafspraken tussen de partijen en de naleving hiervan.”

Goed opdrachtgeverschap is ook goede informatievoorziening voor zp’ers

Jullie hebben veel aandacht voor het belang van zelfstandigen, maar naar buiten toe richten jullie je vooral op de opdrachtgever.
Lugthart: “Dat klopt en dat heeft twee redenen. Ten eerste heeft Brainnet geen afgeleid verdienmodel, zoals veel andere intermediairs die een marge doorberekenen aan zp’ers. Daarnaast is het onze taak om een opdracht zo goed mogelijk in te vullen, ongeacht de contractvorm. Ons belang is een eerlijke, flexibele arbeidsmarkt. Als het totale speelveld eerlijker en transparanter wordt, krijgt die zp’er daarin vanzelf meer kansen.”

Als je een gelijk speelveld wilt, moet je zp’ers wel dezelfde informatie verstrekken

Hoe is een zelfstandige hiermee geholpen ?
Bouma: “Wij zien onszelf als kennisspeler. We wijzen zp’ers op de veranderingen in de markt. Iemand die in loondienst is, krijgt van de HR-afdeling te horen dat hij zich moet opleiden. Een zelfstandige heeft geen HR-afdeling en is hier zelf voor verantwoordelijk. We willen er voor die groep zijn door te zeggen; deze ontwikkelingen komen eraan, bereid je daarop voor. Als je een gelijk speelveld wilt, moet je zp’ers wel dezelfde informatie verstrekken. Dat geldt ook op het gebied van wet- en regelgeving. Over de thematiek rond schijnzelfstandigheid is ontzettend veel onwetendheid, van beide kanten. We horen verhalen van zp’ers die na duizend gewerkte uren zogenaamd moeten gaan payrollen. Daar kun we echt wakker van liggen en ook dat is voor ons goed opdrachtgeverschap; het inzichtelijk maken van regels. Ga niet zomaar wat roepen, maar zoek eerst goed uit hoe het echt zit.”

Ben je als intermediair niet meer gebaat bij een vaste groep zp’ers om je heen?
Bouma: “Volgens ons is een zp’er zelf vooral gebaat bij neutraliteit in het inhuurproces. Niet de persoon, maar de selectie aan kwaliteiten staat voorop. Bij sommige intermediairs moet je eerst mee gaan golfen om aan een opdracht te komen, en vervolgens moet je hen een marge afdragen. Daar zit echt een fout in het systeem.”

De weg naar goed opdrachtgeverschap voor zelfstandigen is een proces. Waar staan jullie nu en wat kan er beter?
Lughthart: “We zijn er niet van overtuigd dat het nu perfect gaat. Ongeveer tweeënhalf jaar jaar geleden zijn onze eerste inspiratiesessie voor zp’ers ontstaan. Daarvoor hebben we zp’ers altijd min of meer behandeld als iedere andere ondernemer. Helaas hebben we hierin in Nederland maar twee smaken; je bent in loondienst of je bent ondernemer. We zouden graag zien dat de zelfstandig professional hieraan wordt toegevoegd. We erkennen die aparte status van een zp’er, ook dat hoort bij goed opdrachtgeverschap. Is het daarmee perfect? Nee. Maar de waarden, normen en de visie zijn er en die dragen we graag verder uit.”