The Second Machine Age

The Second Machine Age van Andrew McAfee en Erik Brynjolfsson (in het Nederlands het tweede machinetijdperk) is een standaardwerk dat iedereen die bezig is met ‘de veranderende wereld van werk’ eigenlijk gelezen moet hebben. Hoewel het boek al een jaar uit is moet ik tot mijn schande bekennen dat ik het nu pas heb gelezen. Ik heb overigens dus de Nederlandse versie gelezen (aangezien ik het digitaal las en ik de Engelse gewoon niet zomaar kon vinden bij iBooks), waarvan ik moet zeggen dat hij uitmuntend is vertaald en op plekken zelfs geweldig is aangevuld met Nederlandse en Europese voorbeelden die het boek des te waardevoller maken.

Om te beginnen met de conclusie: het is een ‘standaard werk’ dat wetenschap combineert met anekdotische observaties, op een prettige en goed leesbare manier geschreven.

 Niets nieuws, of toch?

Als trouw volger van alles dat er gebeurt in de wereld van 3D printen, zelfrijdende auto’s en nieuwe organisatiestructuren heeft het boek geen hele grote eye openers voor mij. Als je expert bent in dit gebied, en met zelf ook twee boeken hierover geschreven te hebben denk ik dat ik me dat wel mag noemen, staat er niets wereldschokkends in. Dat is ergens natuurlijk heel goed. Het bevestigd wat ik al weet en doordat ik het herbevestigd krijg van dit soort zeer vooraanstaande mensen, wetenschappers aan MIT, weet ik dat ik geen onzin uitkraam.

Aan de andere kant zitten er in elk boek nieuwe, leuke inzichten. Kleine tipjes van de sluier, kleine anekdotes hoe iets is gekomen, waarom iets gebeurt, wat de specifieke oplossing was bij een bepaalde organisatie. Allemaal dingen die ik anders niet geweten had. Die maken de verhalen levendiger, mooier en beter te vertellen. Iemand overtuigen dat zijn baan verdwijnt binnen 5 jaar is makkelijker als je een voorbeeld hebt van eenzelfde iemand waar het al gebeurt is.

Iemand overtuigen waar de toekomst van zijn of haar werk wel ligt is handiger als je al iemand kent die aanpalend werk doet, dat wel toekomstbestendig is.

Alomvattend

Het boek is ‘alomvattend’. Het tweede machinetijdperk, dat overigens afgeleid is van het eerste machinetijdperk, waarin we fabrieken automatiseerden en lopende banende creëerden, komt er aan en sneller dan 90% van de bevolking zich realiseert. De implicaties zijn gigantisch (hoe moeten we bijvoorbeeld met de rechten van kunstmatige intelligentie omgaan). Dit boek bekijkt een heel breed spectrum aan elementen die hiermee samenhangen. Naast werk komen ook onderwijs, belastingen en sociale voorzieningen aan bod. Het is een breed, misschien wel een alomvattende, blik op het tijdperk dat gaat komen.

Montessori onderwijs

Ik ga natuurlijk niet het hele boek uit de doeken doen. Een paar interessante weetjes die ik eruit heb gehaald deel ik natuurlijk wel. Zo stonden er een aantal punten in over Montessori onderwijs.

• Een aantal van de belangrijkste ‘creatieve’ denkers van de wereld hebben Montessori onderwijs genoten. Denk aan Google oprichters Brin en Page. Jeff Bezos van Amazon en Jimmy Wales van Wikipedia.
• Het blijkt zelfs dat een significant aantal van de ‘500 creatiefste denkers’ van deze eeuw Montessori onderwijs hebben gedaan.
• De verklaring van deze mensen was dat ze op dit onderwijs hebben geleerd om aan ‘brede patroonherkenning’ te doen. Ze hebben geleerd buiten de kaders te kleuren, maar wel te begrijpen dat het een mooie tekening moest worden zogezegd.

Wat ik persoonlijk jammer vind is dat de auteurs niet verder zijn ingegaan op andere vormen van onderwijs. Dat men bijvoorbeeld niet zich heeft afgevraagd of individuele testen op het onderwijs voor veel vakken wel nuttig zijn (ik denk van niet). Of dat we iedereen wel alles moeten leren, in plaats van mensen hun sterke kanten vooral laten ontwikkelen. Ook is Ken Robinson’s onderzoek naar creativiteit op scholen niet echt aan bod gekomen.

Hoewel men dus, terecht, aandacht besteed aan het onderwijssysteem, had hier volgens mij nog meer over geschreven mogen worden.

Werk van de toekomst

Wat is dan het werk van de toekomst volgens deze heren? Simpel samengevat: waarde toevoegen aan machines. De beste schaakcomputer verslaat altijd de beste mens, sinds Deep Blue wereldkampioen Gary Kasparov versloeg is dat geen wedstrijd meer. Momenteel zit er meer rekenkracht in een iPhone dan in Deep Blue, dus dat is geen vraag. Echter in zogenaamde ‘hybride toernooien’ verslaan groepjes mensen, met redelijke technologie en een hele goede strategie de beste computers en de beste grootmeesters. Zelfs de beste grootmeesters mét een hele goede computer.

Er zijn manieren waarop je waarde kan toevoegen aan machines, ‘brede patroonherkenning’ is er één van bijvoorbeeld. Het zien van verbanden en vooral het stellen van de juiste vragen. Daar ligt de toegevoegde waarde voor de mens.

Conclusie

Voor iedereen die bezig is met de toekomst van de arbeidsmarkt is dit een ‘standaard werk’ dat je eigenlijk gewoon gelezen moet hebben. Het geeft een goed, wetenschappelijk onderbouwd, maar prettig leesbaar beeld van wat er komen gaat. Van de snelheid waarmee het komen gaat en wat de implicaties gaan zijn. Het geeft ook gedachten en suggesties voor de toekomst op beleidsgebied. Ik geef het 4 van de 5 sterren.

Koop hier de Engelse of hier de Nederlandse versie.