De toekomst van werk. 2022 in drie scenario’s. Wordt het blauw, groen of oranje?

Globalisering, vergrijzing, energiecrisis, China, technologie (robots, internet of things, 3d printers), internationale instabiliteit. Een wereld die “turbulent, onzeker, complex en dubbelzinnig” is. De VUCA wereld dus. Of denk aan de trends van Lynda Gratton (zie video). Genoeg aanleidingen om na te denken over wat de toekomst van werk en organisaties is.  En dat gebeurt dan ook massaal.

Drie scenario’s

Adviesbureau PWC doet haar duit in het zakje,  dat het gemiddelde whitepaper qua kwaliteit overstijgt. De analyse van PWC,  met de titel ‘The future of work. A journey to 2022’ is hier te vinden. Maar we halen er alvast een hoofdpunt uit.

PWC voorziet dat we toegaan naar drie werelden van werk & organiseren. Drie types met heel verschillende karakteristieken en voorkeuren voor collectivisme vs individualisme en versplintering vs integratie.  Kiest u maar: blauw, groen of oranje.

De blauwe wereld:  Corporate is King

In  de blauwe wereld domineert het “big company capitalism”.  Winst, omzet en groei van het marktaandeel zijn de belangrijkste drijfveren. “The globalisers take centre stage, consumer preferences dominate, a corporate career separates the haves from the have-nots.”  Organisaties zijn zo groot en dominant dat ze invloedrijker zijn dan landen. Qua managementcultuur worden deze organisatie gedreven door detail, regels, big-data (ook voor intern) en focus resultaat.

De ‘deal’ tussen organisaties en werknemers is traditioneel (en wel zo veilig voor velen): “job security and long-term service with an organisation in return for employee commitment and flexibility”. Voor 44% van de 10.000 ondervraagden in het onderzoek is (baan)zekerheid het belangrijkste aspect bij het kiezen een baan.

De groene wereld:   Duurzaam samenwerken

In de groene wereld zijn organisaties gericht op duurzaamheid, welzijn en mileu bewust. En wel omdat zowel werknemers als consumenten het eisen. “Consumers demand ethics and environmental credentials as a top priority. Society and business see their agendas align.” Niet omzet, winst of marktaandeel staan bovenaan maar de behoefte om ‘er toe doen’ en een positieve impact te hebben op het sociale en ecologische klimaat.

Het Nieuwe Werken staat centraal. Organisaties zullen stevig investeren in technologie die samenwerken en het nieuwe werken ondersteunen. Bij het ontwikkelen van producten en diensten is co-creatie, met klanten, partners, medewerkers, het toverwoord.

De uitruil tussen organisaties en werknemers bestaat in de groene wereld uit: “ethical values and work – life balance in return for loyalty towards an organisation that does right by its employees” .  “65 % of people around the world want to work for an organisation with a powerful social conscience. 35 % of HR professionals are building their talent strategies around their organisations’ social and environmental conscience, which is intrinsic to the brand and matches the values and beliefs of their people.”

De oranje wereld : Big is bad for business

In de oranje wereld gaat het om het behalen van maximale flexibiliteit en het reduceren van (vaste) kosten. Kleinere, wendbare en lenige organisaties zijn superieur. In plaats van groei na te streven ligt in de oranje wereld de nadruk om het optimaal benutten van netwerken. Freelancers en ondernemers bemensen de arbeidsmarkt en bedrijven splitsen in kleine entiteiten om relevant te blijven in een snel veranderende wereld.

De ‘employee value proposition’ in de oranje wereld bestaat uit “flexibility, autonomy and varied challenges in return for working on a short-term contractual basis”

Wat cijfers vanuit de ondervraagde deelnemers over deze wereld: “The chance to take control of their career, what they do and when is what 29% of people around the world most want from a job. 46% of HR professionals expect at least 20% of their workforce to be made up of contractors or temporary workers by 2022.” Daarnaast: “4 out of 10 people around the world believe that traditional employment won’t be around in the future. Instead, people will have their own ‘brands’ and sell their skills to those who need them.”  Een derde van de ondervraagde HR professionals zegt dat ze hun sourcingstrategie inzetten op een groeiend aantal zelfstandigen.

Kiest u maar

PWC houdt het neutraal als het gaat om het uitspreken van een voorkeur voor een van deze drie werelden. Niet zo gek, ze zullen momenteel verreweg het meeste omzet draaien in de blauwe wereld en het is de vraag of accountantreuzen als PWC zelf in staat zijn mee te bewegen in deze veranderingen. Maar dat ter zijde.

Kiest u zelf maar.

Blauw, misschien wat onvriendelijker maar wel herkenbaar en zeker.  De duurzaamheid van groen. Of de hipster-wereld van oranje.

Hoewel kiezen? Valt er wel wat te kiezen? Of kunnen alleen de ‘D66 stemmende en (vanwege de zelfstandigenaftrek) geen belastingbetalende grachtengordel elite zzp’ers’ een eigen keuze maken en is de rest overgeleverd aan de willekeur van werkgevers (zoals onlangs als commentaar stond onder een artikel).  Of worden we, om Jonathan Holslag te parafraseren, terwijl wij dit soort debatten over de toekomst van werk voeren, in een noodvaart  door China ingehaald waar ze hele andere afwegingen maken?

Het zal u waarschijnlijk niet ontgaan zijn: op 11 juni organiseren dNHacademy, HRcommunity en ZiPconomy een seminar waarin sprekers als Lynda Gratton, Jonathan Holslag, Aukje Nauta, Rene ten Bos en Annet de Lange hun visie over geven over de Toekomst van Werk. Er zijn nog een paar laatste kaarten beschikbaar via deze website