Zelfstandigen Zonder Probleem. Het kabinet haat zzp’ers.

Het kabinet haat zzp’ers, vecht tegen windmolens, de PvdA offert zzp’ers op voor de steun van de vakbonden en de VVD is het spoor bijster. De zzp is ondertussen een zelfstandige zonder probleem. 

 – gastblog van Marcel Canoy – 

Pestkoppen

Het kabinet haat zzp’ers. Op allerlei manieren weet de ploeg van Rutte zelfstandigen te treiteren. Pestkop 1 is Eric Wiebes. In plaats van een VAR-verklaring zouden zzp’ers gezellig een ‘Beschikking Geen Loonheffingen’ (BGL) gaan invullen. Zogenaamd om schijnconstructies tegen te gaan, maar in de praktijk een administratieve nachtmerrie voor iedere zelfstandige. Na forse kritiek van werkgevers, zzp’ers, de Kamer en de Raad van State werd Wiebes terug in zijn hok geduwd.

Pestkop 2 heet Lodewijk Asscher. De minister vindt zzp’ers zielige flexwerkers die tegen zichzelf in bescherming genomen moeten worden. De zzp’ers passen niet in zijn overzichtelijke wereldbeeld van polders en collectieve arrangementen. Het liefst zou Asscher daarom de zelfstandigen in een cao duwen. Hup jongens, niet zo flauw doen daar op je zolderkamertje, even aanschuiven, net als de rest. Los nog van de onuitvoerbaarheid van een cao bij een extreem heterogene groep, is dit voor grote groepen zelfstandigen surrealistisch. Het begrip ondernemer wordt snoeihard ontkend.

Windmolens bestrijden

Vanwaar deze plagerijen voor een beroepsgroep die de klappen van de crisis heeft opgevangen, die desgevraagd beweert gelukkig te zijn met het verworven bestaan, de smeerolie van de arbeidsmarkt vormt en voor minder files en meer ondernemerschap zorgt? Het kabinet heeft zelfs interdepartementale beleidsonderzoekers (IBO) aan het werk gezet en de planbureaus opgelijnd om ‘het zzp-probleem’ op te lossen. Alleen zijn ze er nog niet uit wat het probleem is.

De planbureaus komen met rustige analyses waaruit nogmaals blijkt wat we al weten, namelijk dat zzp’ers armer maar gelukkiger dan modaal zijn en nuttig voor de arbeidsmarkt. Voor zover er problemen zijn (bijvoorbeeld met schijnconstructies en dubieuze tussenpersonen), komen die vooral omdat ze het bij justitie en de Belastingdienst te druk hebben om hun eigen wetten te handhaven.

Het IBO-rapport is af maar ligt al maanden in een la te rotten. Als de ambtenaren slim zijn hebben ze de bewindspersonen beleefd uitgelegd dat ze iets nuttigers met hun leven moeten doen dan windmolens bestrijden.

Vooral minister Asscher heeft zich politiek lelijk in de nesten gewerkt. Hij wil de tanende steun van de vakbonden voor de PvdA keren en lijkt bereid zzp’ers voor dit weinig verheffende doel op te offeren. Zijn paradepaardje, de Wet Werk en Zekerheid, wordt ondertussen door zó weinig mensen serieus genomen dat de evaluatie voor de zekerheid op de lange baan is geschoven.

Bij de VVD weten ze het ook niet meer. Ze hebben niets met collectiviteiten, maar hebben het zo druk met het schenden van eigen verkiezingsbeloftes dat ze misschien een oogje dichtknijpen. Wat het kabinet ook beslist, laten we in ieder geval de term omkitten tot zelfstandigen zonder probleem.

Marcel Canoy is distinguished lecturer aan de Erasmus School of Accounting & Assurance. Deze column verscheen eerder in het FD