De Airbnb’s en Ubers van de arbeidsmarkt zijn er al! Of toch niet?

In september schreef ik een veelgelezen artikel op ZiPconomy met als titel: Waar blijven de Ubers en Airbnb’s van de arbeidsmarkt? Er kwamen ook veel reacties op het artikel zelf, onder andere van platformbouwers, die om aandacht vroegen voor hun eigen platform. Een enkeling claimde zelfs de (nog niet ontdekte?) Uber/Airbnb van de arbeidsmarkt te zijn.

What’s next in flex?

In dit artikel ga ik dieper in op het grote aantal platformen dat we in Nederland en ver daarbuiten kennen. Ik probeer vooral tot een indeling in categorieën te komen om het overzicht te behouden.

Dat dit overzicht behouden lastig is, blijkt wel uit het feit dat het onmogelijk is om het aantal arbeidsmarktplatforms te tellen. Het zijn er zeker meer dan 1.000. Dat varieert dan van een ‘Werken bij’-site voor vast of inhuurpersoneel, een platform met inhuuropdrachten voor zzp’ers of juist andersom, een platform waarop de zzp’er zich aanbiedt en opdrachtgevers naar interessante kandidaten kunnen zoeken. Verder natuurlijk de Linkedins en de vele marktplaatsen, waar vraag en aanbod bij elkaar komen. Er komen ook geregeld nieuwe soorten bij, zoals de platforms waarop ‘microtaken’ worden geplaatst, waarop vervolgens de hele wereld een aanbod mag doen.

Bij elke categorie geef ik een paar vernieuwende aanbieders aan. Kortom: What’s next in flex?

Ik onderscheid 5 categorieën:

1. Platformen met persoonsdata
2. Platformen voor matches
3. Marktplaatsen
4. Crowdsourcers
5. People aggregators

Ad 1: Platformen met persoonsdata

Deze categorie, waarvan Linkedin de bekendste is, verzamelen profielen waar recruiters vervolgens hun voordeel mee kunnen doen. En natuurlijk is het handig om via Linkedin ordening in je eigen netwerk aan te brengen. Linkedin is sterk in Engelstalige landen. Er zijn echter vele niche spelers naast Linkedin, die proberen om de gaten op te vullen, zoals Xing in Duitland, Viadeo in Frankrijk en China. Ondanks dat Linkedin weinig bluecollar-workers kent, zijn er nog weinig alternatieven voor hen, zoals platformen waarop de timmerman, de schilder of de elektricien of de verpleegkundige zich etaleert als zzp’er.

Mooie voorbeelden van zzp’ers die zich gezamenlijk presenteren aan potentiële opdrachtgevers zijn Waterforce en Onzecoach. Een Nederlands bedrijf dat het individu op uitgebreide wijze laat presenteren is Workbookers. En ook het Nederlandse Part-up hoort hier thuis. Deze site gaat niet uit van functies of beroepen maar van de ervaringen en wensen van het individu om vervolgens hiermee meer samenwerking, matches of gezamenlijke projecten te realiseren.

Een platform (eigenlijk app) als Freelink -dat net succesvol een crowdfundingsronde heeft afgerond- probeert het nog anders te doen: hiermee kunnen straks zzp’ers het netwerk van andere zzp’ers met hun aanbevelingen en expertise inzien. Er kan dan snel worden geschakeld als er een interessante opdracht voorbijkomt, die voor jezelf niet geschikt is of omdat je zelf niet beschikbaar bent. Talentdater is een ander Nederlands voorbeeld dat min of meer hetzelfde beoogt.

Ad 2: Platformen voor matches

In deze categorie zitten de honderden jobboards zoals Indeed en Monster (voor vacatures) en Freelance.nl of Inkoopjobs.nl (voor inhuuropdrachten), waar opdrachtgevers hun opdrachten plaatsen en kandidaten kunnen reageren. Opdrachtgevers kunnen er niet zelf zoeken naar kandidaten.

Bij deze categorie is het vaak de vraag wie nu de opdracht- of werkgever is en wat er precies van je wordt verwacht. Te vaak zijn de omschrijving zeer summier, ontbreken er fatsoenlijke communicatie-mogelijkheden en is de terugkoppeling naar de kandidaat onvoldoende indien niet geheel afwezig.

In deze categorie zien we dan ook veel innovaties, vermoedelijk omdat hier nog veel winst valt te behalen. Ik noem allereerst ProFinder van Linkedin als -recent aangekondigd- voorbeeld.

Het door mij – al in 2012 –  als een van de best beoordeelde Nederlandse inhuurplatforms Planet Interim is hier ook een voorbeeld van. Zij geven bijvoorbeeld op hun site tools aan voor de zzp’er om een passend uurtarief aan te bieden en voor opdrachtgevers hebben ze veilingtechnologie beschikbaar waardoor zzp’ers tegen elkaar kunnen opbieden. Daarnaast is het nog steeds een voorbeeld van veel informatie, veel ondersteuning en veel gemak aanbieden.

Om de beschikbaarheid van kandidaten snel te kunnen bekijken is het Nederlandse bedrijf Sciomino bezig met de ontwikkeling van Timebox.

Ook allerlei vormen van beoordelingen en reviews (nog niet van opdrachtgevers, alleen van kandidaten) zien we opkomen ter ondersteuning bij het maken van de goede match. Dit als tegenwicht aan Linkedin, waar iedereen vooral mooie en positieve aspecten over zichzelf invult.

We noemen Impraise als voorbeeld waarbij het mogelijk is om feedback te vragen volgens de 360graden-methode via de smartphone. In Nederland leveren naast het al genoemde Planet Interim ook Truqu en MatchQ diensten die objectievere beoordelingen van kandidaten mogelijk maken.

Truqu probeert via beoordelingen de kwaliteit van een kandidaat te objectiveren, MatchQ probeert met online testen de beste kandidaten te selecteren, bijv door call center-medewerkers een tekst te laten inspreken als onderdeel van hun sollicitatie. In dit rijtje hoort ook EasyMatch4All thuis. Dit Nederlandse bedrijf probeert voor zowel de opdrachtgever/werkgever als de kandidaten hun opdracht resp. profiel te laten verrijken voor het maken van betere matches.

In deze categorie hoort ook een Nederlands bedrijf als Recruitz thuis, die de zoekcampagne voor een opdrachtgever geheel online opzet, evalueert en bijstuurt indien nodig.

Tot slot wil ik in deze categorie het Nederlandse HRMatches noemen, die zich ‘The world’s first Assessment driven applicant tracking system’ noemt. Ofwel, het op voorhand testen van kandidaten op hun geschiktheid in combinatie met een ATS.

Ad 3  Marktplaatsen

Het verschil tussen een marktplaats en een matchingplatform is dat er op een marktplaats meer mogelijk is dan bij de vorige categorie. De opdrachtgever kan hier natuurlijk zijn job of project plaatsen en de kandidaten kunnen erop reageren. Maar de opdrachtgever kan ook zelf op zoek gaan naar interessante kandidaten en hen direct benaderen. Soms bieden maar één of enkele opdrachtgevers opdrachten aan op hun eigen marktplaats (bijv het UWV en Ziggo), soms zijn het er veel net als op de matchingplatforms waar honderden verschillende opdrachtgevers los van elkaar opereren.

De marktplaatsen voor de Nederlandse (semi-)overheid moeten hierbij voldoen aan de minimumeisen van het aanbestedingsrecht en zijn daarom strakker georganiseerd dan die van bedrijven. Dit betekent bij de (semi-)overheid (en bij ziekenhuizen) dat vaker vooraf duidelijk is welke gunningscriteria worden gehanteerd, hoe het gunningsproces eruit ziet en tot hoe lang je vragen kunt stellen.

Bij bedrijven is dit vaak onduidelijker omdat de opdrachtgever geheel subjectief een keuze kan maken uit de ontvangen reacties en cv’s. Of door uiteindelijk de opdracht toch aan een zelf gevonden kandidaat te gunnen.

Er komen steeds meer soms wereldwijde marktplaatsen voor bedrijven bij, die zich kenmerken door eenvoud, duidelijkheid en waarborgen (bijvoorbeeld over de betaling voor geleverde kwaliteit). Voorbeelden hiervan zijn Twago (grootste van Europa) en Upwork (fusie van Odesk en Elance) en Freelancer.com.

En op zo’n marktplaats kan de opdrachtgever ook op zoek gaan naar de meest interessante professional, die een aantrekkelijk tarief combineert met veel ervaring en -belangrijk- veel aanbevelingen van vorige opdrachtgevers.

Bij de ruim 100 Nederlandse overheidsmarktplaatsen die wij kennen is het zoeken naar interessante kandidaten door de (semi-)overheid niet mogelijk. Hier worden slechts opdrachten geplaatst en niet naar kandidaten gezocht.

Een Nederlandse nieuwkomer is Felixwerkt, die een marktplaats creëert voor inleners. Op dit virtuele platform kunnen -voorlopig alleen- uitzendbureaus in concurrentie een aanbieding doen naar aanleiding van een gepubliceerde aanvraag van een opdrachtgever.

Ad 4 Crowdsourcers

Op platformen voor crowdsourcing worden delen van projecten als openbaar vraagstuk of probleem gepost. Iedereen die een idee, voorstel of concrete bijdrage indient op het platform, krijgt aanspraak op een bepaalde vergoeding, die vooraf wordt kenbaar gemaakt. Hierdoor wordt de creativiteit van alle geregistreerde personen en bedrijven aangesproken en geprikkeld. Er zijn veel internationale voorbeelden zoals Github, Gitlab en Stackexchange. Microtask en 99Designs.

In Nederland zijn voorbeelden ‘Ontwerpen voor geld’ en ‘Battle of concepts’.

Ad 5 People aggregators

De software van People aggregators verzamelen social media-profielen van mensen en koppelen deze aaneen om te kunnen beoordelen of ze interessant zijn om contact mee te houden of niet.

Voorbeelden in Nederland is Talentbin van Monster, internationaal werkend zijn bijvoorbeeld Careerbuilder en het recent gestarte Crystal en AmazingHiring waarover door Marc Drees onlangs op Recruitmentmatters al heeft geschreven.
De ontwikkelingen in deze laatste categorie zijn nog maar een paar jaar oud, we zullen moeten afwachten welke plaats en rol dit soort software uiteindelijk gaan innemen.

Veel beweging

Alles samenvattend kan je rustig stellen dat er veel gebeurt in de wereld van ‘platforms’ en ‘sourcing’. Er wordt veel geïnnoveerd, er komen doorlopend nieuwe aanbieders op de markt, er wordt gefuseerd en samengewerkt.

De technologie maakt steeds meer mogelijk. Dit lijkt een goed klimaat waarin de Ubers en Airbnb’s van de arbeidsmarkt zomaar kunnen ontstaan. Terwijl we ook weten dat de meeste start-ups mislukken, maar dat hoort er gewoon bij als leermoment.

De ‘arbeidsmarktgrenzen’ zijn open net als in Europa. Dat zie je aan Linkedin die opeens met ProFinder in een andere categorie gaat werken. En ook de landsgrenzen bestaan niet meer. Een Pakistaan of een Zuid-Amerikaan voor je nieuwe logo is zo gevonden

‘Uberization of work’, dat wil zeggen het opknippen van bestaande (werk-)structuren in kleine gespecialiseerde stukken, ligt voor de hand en zien we in bovengenoemde platformen al volop gebeuren.

Laten we over een half jaar eens opnieuw kijken naar waar we dan staan met ‘The next in flex’!