Vive l’entrepreneur! Waarom wordt ondernemerschap ontmoedigd in Nederland?

Het opkomende zelfstandig ondernemerschap zorgt voor vele hoofdbrekens en ook voor grote weerstand bij verschillende politieke en maatschappelijke organisaties. Maar dat is nergens voor nodig. Niet alleen is ondernemerschap een noodzaak in de wereld van morgen, maar ondernemerschap is ook een enorm positieve kracht die zorgt voor veel meer welvaart en welzijn in onze samenleving. We moeten het ondernemen veel meer gaan omarmen.

Dromen en falen is veel mooier dan nooit gedroomd te hebben.

Er is veel onderzoek gedaan naar het zelfstandig ondernemerschap. En al dat onderzoek toont consequent hetzelfde beeld; de vrijheid en autonomie die hoort bij ondernemerschap zorgt voor meer geluk. Ondernemers, met of zonder geld, zijn veel gelukkiger dan mensen in loondienst. Zelf nastreven van je eigen dromen is misschien wel het allergrootste goed van de mens. Dromen en falen is veel mooier dan nooit gedroomd te hebben.

Dromen en tegenvallers

Natuurlijk komen dromen niet altijd uit. En blijken sommige dromen bedrog te zijn. En er zijn tegenvallers. Klanten betalen niet, partners bedriegen je en je gezondheid laat je in de steek. Dat is het leven. Toch is ‘. Dit is een mooie analogie met de beroemde strofe uit het gedicht van Alfred Tennyson (“In Memoriam”) uit 1849 dat stelt; ’Tis better to have loved and lost, Than never to have loved at all.’ Liefde en ondernemerschap zitten dus blijkbaar heel dicht bij elkaar. Je kunt in het leven niet zonder, maar ze zijn beide lang niet altijd makkelijk langdurig succesvol te realiseren.

Wat is het alternatief? Dat we allemaal in loondienst gaan?

Misschien bent u niet overtuigd door mijn wat libertijnse wereldvisie. Maar dan vraag ik u; wat is het alternatief? Dat we allemaal in loondienst gaan? Werken in bedrijven waar interne politiek de boventoon voert en onderzoek consequent aantoont dat je carrière niet wordt bepaald door je kennis of ijver, maar vooral door je kunde om anderen naar de mond te praten. Of had u anders gedacht? Nee toch zeker? Het zijn de beste politici die excelleren in deze bureaucratieën en niet de beste vakmensen. Vraag het de gemiddelde ondernemer maar. Zij zijn in de afgelopen decennia en masse gevlucht uit deze gevangenissen voor volwassenen; ook wel de “intensieve menshouderij” genoemd. En als u hun ook niet geloofd, lees dan de reeks “Het Bureau” van J.J. Voskuil. De hel bestaat en hij heet de moderne organisatie. Een omgeving waar creatie niet bestaat omdat hele volksstammen de status quo proberen te handhaven.

In organisaties regeert de middelmaat

U denkt misschien dat ik te negatief over de moderne organisatie ben. Maar dat is echt niet het geval. Elke HR directeur van elke grote organisatie zal mijn visie volmondig bevestigen. Mits u in een stil hoekje staat en deze persoon in vol vertrouwen met u durft te praten. En natuurlijk zal hij of zij deze boodschap niet in het openbaar durven verkondigen. Dan zal hij of zij u, vol op het orgel, tegenspreken; “Onze werknemers zijn de kracht van onze organisatie”, zal de HR directeur dan zeggen.

Nonsens zeg ik! Dat zijn flagrante leugens. Uit onderzoek blijkt telkenmale dat slechts 10-15% van de werknemers bevlogen is. De meeste werknemers overleven, zoeken op internet de volgende vakantie op en proberen het beste ervan te maken. Daarom is de kans op innovatie en creatie in deze omgevingen natuurlijk ook nihil. Niet voor niets organiseert elk groot bedrijf innovatie tegenwoordig buitenshuis door het opkopen van jonge start-ups. In de organisatie zelf regeert de middelmaat.

Waarom hebben we wel een Partij voor de Dieren  en niet een Partij voor de Mensen?

Ik vind het ook vreemd dat veel mensen die het ondernemerschap zo verafschuwen in een andere context opeens volstrekt anders lijken te denken. Denk maar eens aan het fenomeen “dierentuin” voor wilde dieren of aan “de stal” voor koeien. Dan worden opeens hele andere argumenten gebruikt. Dan is het opeens ‘zielig’ voor dieren om in een dierentuin te leven of voor koeien om hun hele leven in een stal te blijven. Deze dieren moeten in het wild is dan het argument. Daar zijn ze veel gelukkiger. En dat klopt! Ik ben het daar volstrekt mee eens. Dat zal eenieder beamen die ooit koeien in de lente in de wei hebben zien springen. Zwabberende staarten en luid geloei. Eindelijk vrij. Puur geluk!

Toch zijn er wel degelijk goede argumenten voor het levenslang opsluiten van dieren in dierentuinen en stallen. Er is aantoonbaar minder stress, de dieren leven langer, er is veel betere gezondheidszorg en de dieren worden van de wieg tot het graf verzorgd. Een leeuw wordt in de vrije natuur maximaal 15 jaar oud en in gevangenschap al snel 25 jaar. Maar is die gouden kooi datgene dat de dieren echt willen en nodig hebben? Nee natuurlijk niet.

Ondernemerschap wordt ontmoedigd in Nederland

Maar waarom willen we dit dan niet onze dieren aandoen maar wel onze medemensen? Waarom hebben we wel een Partij voor de Dieren (PvdD) en niet een Partij voor de Mensen (PvdM)? Waarom moeten mensen wel voor “hun eigen bestwil” in een kooitje worden gestopt? Waarom wordt ondernemerschap zo ontmoedigd in Nederland? Waarom is het bijna onmogelijk om als ondernemer een hypotheek te krijgen? Waarom zoeken Eerste, Tweede Kamer en de SER op dit moment naar, en ik citeer hier; “beleidsmaatregelen die ervoor zorgen dat er een evenwichtiger verhouding komt tussen werknemers en zelfstandig ondernemers” . Wat zijn dat voor rare gedachten? Waarom moeten die ondernemers minder gaan ondernemen en meer werknemer worden?

Ambtenaren zijn bange mensen die vinden dat iedereen bang moet zijn

Ik denk dat ik het weet. Het zijn altijd de ambtenaren (waaronder wetenschappers) die pleiten voor meer regelgeving. Zij zijn het die ondernemers in de gouden kooi willen stoppen. Ik denk dat dit komt omdat ambtenaren vaak zelf gelukkig zijn in zo’n kooitje. Het zijn toch dikwijls mensen die, in het diepst van hun ziel, eigenlijk bang zijn en die niet willen en kunnen geloven dat andere mensen vrij willen zijn in die gevaarlijke wereld daarbuiten.

Het lijkt er sterk op dat de dieren in de dierentuin eisen dat de dieren die ontsnapt zijn naar de jungle worden teruggehaald onder het mom van betere bescherming, een langer leven en meer gezondheid. Ze pleiten voor hekken om de jungle heen en dagelijks voedsel voor elk wild dier. En een dokter. En natuurlijk een verbod om elkaar op te eten.

Gekkenwerk. Deze ambtenaren zijn bange mensen die vinden dat iedereen bang moet zijn. En omdat zij de gevangenis niet uit durven, moet iedereen die ontsnapt is, onder valse voorwendselen, terug de gevangenis in.

Vrijheid en verantwoordelijkheid

We worden er dus gelukkig van. Van dat ondernemerschap. Van de vrijheid en verantwoordelijkheid die daarbij hoort. Dat is dus een hele goede reden voor u om vandaag nog te gaan ondernemen. Ik zou bijna geen betere reden weten. Toch heb ik een nog betere reden; u heeft geen keus. We groeien als samenleving onherroepelijk naar, wat ik noem, “The Great Creative Society” waar innovatie en creatie centraal staan en waar routinetaken zijn weg-geautomatiseerd. In zo’n omgeving moet je kansen kunnen creëren, spotten en pakken. Dat is in essentie de definitie van ondernemen. Mee bewegen op de golven en je eigen dromen nastreven, alleen of samen met anderen. In de 21^e eeuw moeten we dat allemaal kunnen.

Is dat erg of eng? Nee. In 1900 was 50% van de Nederlanders nog zelfstandig ondernemer. Daar waren geen speciale cursussen voor. Dat ondernemen hoorde gewoon bij het dagelijkse leven. Ook in 2100 zal 50% van de Nederlanders ondernemer zijn. Deal with it. Je wordt er een blijer mens van.