Hugo-Jan Ruts 28 januari 2016 14 reacties Print De VAR verdwijnt. Willen de echte opdrachtgever én opdrachtnemer nu opstaan?Tijd om de verhoudingen tussen opdrachtgevers, opdrachtnemers en bemiddelaars naar een hoger plan te trekken. Tijd dat de echte opdrachtgevers en echte opdrachtnemers om op te staan. De Wet DBA is daar een mooie aanleiding voor. Betoog van Hugo-Jan Ruts. Het zal u niet ontgaan zijn. De VAR verdwijnt en maakt op 1 mei plaats voor de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA, lees daar hier alles over). Of deze wet de markt voor zzp’ers geheel op slot gooit of dat dat allemaal wel los loopt, daarover verschillen de meningen. Duidelijk is wel dat de Wet DBA de verhouding tussen opdrachtgevers, opdrachtnemers en bemiddelaars opschudt. En dat wordt hoog tijd. Tijd om de verhoudingen tussen opdrachtgevers, opdrachtnemers en bemiddelaars naar een hoger plan te trekken. Tijd dat de echte opdrachtgevers en echte opdrachtnemers op staan. De Wet DBA is daar een mooie aanleiding voor. Professionalisering relatie opdrachtgever opdrachtnemer Een interessante passage in het debat was het moment waarop staatssecretaris Wiebes zei dat de verschillende partijen van opdrachtgevers, opdrachtnemers, bemiddelaars én de Belastingdienst in de lopende gesprekken over de modelovereenkomsten een professionaliseringsslag aan het maken zijn. Niet iedereen die aan tafel zit in de gesprekken zal dat beeld herkennen. Toch zit in zijn constatering, hoop wellicht, een belangrijk punt. Dat we met oud arbeids- en belastingrecht te maken hebben in een nieuwe arbeidsmarkt, dat snapt iedereen. Het is zaak om met elkaar uit te vinden wat daarin nu wel en niet kan. Willen we als opdrachtgever en zelfstandig opdrachtnemer zaken met elkaar te blijven doen, dan moeten we de onderlinge verhouding professionaliseren en naar een volwassen relatie brengen. Blijf weg uit de veredelde of juist uitgeklede halve werkgevers/werknemers sfeer. Beste opdrachtgevers: Beschouw zp’ers niet als tweederangswerknemer. Een zelfstandige is geen flexibele kostenpost, maar (tijdelijk) onderdeel van je human capital. Iemand inhuren is wat anders dan iemand laten solliciteren. Geef ze geen flexfunctie, maar een opdracht. Een ‘overeenkomst van opdracht’ is wat anders dan een uitgeklede functieomschrijving. Wees blij dat je een ondernemer in huis hebt gehaald, en handel daar ook naar. Beste zelfstandigen: Gedraag je niet als verdeelde werknemer. Zeur niet als je geen kerstpakket krijgt, maar geef er een aan je opdrachtgever. Verwacht niet dat je opdrachtgever voor je ontwikkeling zorgt, maar neem zelf verantwoordelijkheid voor je employability. Aas niet op verlenging op verlenging, maar rond je opdracht af. Blijf niet acht jaar bij dezelfde opdrachtgever omdat je je onmisbaar hebt gemaakt. Dat je niet in dienst bent is geen handicap, maar je professionele meerwaarde. Vakmanschap en loyaliteit boven de hoogste bieder. Je bent ondernemer, gedraag dan ook zo. Beste bureaus: We kunnen het kort houden: op CV schuivers zit anno 2016 niemand meer te wachten. Kortom: ga elkaar nu eens echt beschouwen als opdrachtgever en als opdrachtnemer. Maak als opdrachtgever helder wat je bereikt wil hebben. Formuleer een duidelijke opdracht. Stel een overeenkomst van opdracht op met respect voor de wederzijdse positie. Monitor, geef tussentijds feedback. Maar laat de professional zelf bepalen hoe hij of zij de opdracht uitvoert. Je hebt een vakman ingehuurd, laat hem of haar zijn vak ook uitoefenen. Stuur op output, niet op input. Richt mogelijk daar ook je beloning op in. Zorg dat je zelf weet wanneer een opdracht ‘klaar’ is en zou moeten zijn. En leer nog een keer iets van die zp’er in een eindgesprek. Wees een goed opdrachtgever. Zorg als opdrachtnemer dat je weet wat je moet doen. Maak zelf de opdrachtformulering als die er niet is, vraag om feedback en rapporteer over je output. Durft eens verder te denken dan ‘uurtje-factuurtje’. Houd jezelf en je opdrachtgever scherp. En als de opdracht klaar is, is het klaar. Houd een eindevaluatie en ga verder naar de volgende opdracht. Wees een goed opdrachtnemer. Als je zo met elkaar omgaat, dan blijf je ver weg van de heikele discussies over ‘gezag’ en het wel of niet aanwezig zijn van een arbeidsrelatie. Zo wordt de Wet DBA niet meer dan een volgende afkorting of een paar extra artikelen in de overeenkomst van opdracht. En voor de bureaus? In deze hele professionaliseringsslag naar een volwassen markt ligt alle ruimte om daadwerkelijk extra toegevoegde waarde te leveren. Goed opdrachtgeverschap Vorige jaar heeft ZiPconomy met de Tilburg University onderzoek gedaan naar goed opdrachtgeverschap. Daaruit kwamen precies dezelfde punten naar voren, namelijk: duidelijkere opdracht, veel vrijheid, meer feedback, meer sturen op eindresultaat, elkaar scherper aanspreken op output. Deze punten zorgen dus niet alleen dat je uit de discussie van wel of geen dienstverband blijft, maar bovenal dat je als opdrachtgever veel meer rendement haalt uit de inzet van zelfstandige interim-professionals. Twee vliegen in een klap. Nabeschouwing Het debat in de Eerste Kamer afgelopen dinsdag gaf voor de goede luisteraar een mooi inzicht in de politieke verhoudingen en het krachtenveld van belangenorganisaties. Lees het liveblog nog maar eens terug, zo werd ons onder meer duidelijk: hoe de zzp-bonden jaren lang meegewerkt hebben aan een vervanging van de VAR, maar steeds meer in een spagaat kwamen rond de DBA (is die nu wel of niet een gevaar voor de zzp-markt?) hoe de ABU het wetsvoorstel in oktober redde, maar vervolgens in het debat van staatssecretaris Wiebes (Financiën) kon horen dat hij met Minister Asscher van Sociale Zaken voor gaat zorgen dat het verdwijnen van de VAR niet gaat leiden tot een toename van het gebruik van arbeidsbemiddelaars. (“het proces van desintermediëring mag door de Wet DBA niet stokken”) dat tegenstanders van de DBA zo hard geroepen hebben dat deze slecht is voor de zzp’ers (o.a. om D66 in het ‘nee’-kamp te krijgen, gelukt) dat ze de SP het ‘ja’-kamp in jaagden (de SP was in de Tweede Kamer de enige tegenstander). hoe de PVV Wiebes aan een meerderheid hielp, zonder dat iemand de PVV ooit op een visie heeft kunnen betrappen over de flexibilisering van de arbeidsmarkt. hoe Wiebes zichzelf en de markt een boel onrust had kunnen besparen wanneer hij veel meer de regie had genomen en veel meer aandacht had besteed aan communicatie. Een grote verandering zonder strakke communicatie creëert veel onrust. Hij zou beter moeten weten. Maar goed, dat is vooral voer voor insiders. En voor de eventuele parlementaire enquêtecommissie, die er zal komen als deze Wet inderdaad een combinatie van de WWZ (die leidde tot ongewenste arbeidsmarkteffecten) en PGB (administratief drama) wordt. Meer achtergrondinformatie over de Wet DBA vindt u in dit ZiPdossier. ZiPconomy heeft een gratis whitepaper opgesteld voor opdrachtgevers, zelfstandigen en bemiddelingsbureaus over de nieuwe situatie per 1 mei. Deze whitepaper is hier gratis te downloaden. goed ondernemerschap, goed opdrachtgeverschap, Wet Deregulering Arbeidsrelaties Print Over de auteur Over Hugo-Jan Ruts Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts
Zzpers die langdurig voor dezelfde opdrachtgever en op uurbasis werken (bv in de ICT) , kunnen wellicht beter via een payroller gaan werken, scheelt ze een heleboel adminstratieve rompslomp en onzekerheid over hun status, gewoon eind van het jaar een jaaropgaaf en alle belastingen zijn al betaald. Bovendien een stuk goedkoper (payrollen kan al voor 1 a 2 euro per gefactureerd uur) dan alle gedoe met accountants en andere bedrijfskosten. Zelf ook jaren gedaan in die situatie, prima bevallen. Geld was al binnen voordat de klant de daadwerkelijke factuur vaak binnen had. Aanspraak op WW bij in-between-jobs is gewoon mogelijk, zoals ook een eenvoudige ziektewet met bv wachttijd van 1 a 2 weken.
Hehe, eindelijk iemand die de zelfstandige professionals niet als slachtoffer ziet maar ondernemer. Hup, voort er mee!
Ik heb de discussie over de jaren nauwlettend gevolgd. Opvallend daarbij vond ik dat deze doorgaans over andere belangen ging dan die van de ‘ZZPer’ (en andere veschijningsvormen). Overheid en bedrijfsleven hebben al het mogelijke gedaan om werknemers in een ZZP-rol te krijgen. Met alle constructies en regelgeving daaromheen. Die vaak weer tot herstelmaatregelen en -constructies leidden, die er op neer kwamen dat ZZPers allerlei kosten en heffingen mochten voorschieten en daarna op eigen risico mochten zien hoe hier dekking voor te vinden (‘break-even na drie dagen’). Tot de essentie terug gebracht zijn er echter maar 4 mogelijkheden : 1. Opdrachtgever wil WEL een vast dienstverband / Opdrachtnemer wil WEL een vast dienstverband 2. Opdrachtgever wil WEL een vast dienstverband / Opdrachtnemer wil NIET een vast dienstverband 3. Opdrachtgever wil geen vast dienstverband / Opdrachtnemer wil WEL een vast dienstverband 4. Opdrachtgever wil NIET een vast dienstverband / Opdrachtnemer wil NIET een vast dienstverband Geval 1: simpel, men sluit een arbeidsovereenkomst Geval 2: men neemt afscheid, of de opdrachtnemer ‘denkt er nog even over na’ Geval 3: men neemt afscheid Geval 4: men sluit een projectcontract Alles andere dient andermans belangen dan die van opdrachtgever of opdrachtnemer en leidt tot wildgroei aan regulering, overhead en HRM-bemoeienis. Wel of niet ZZP-status is hiervan een symptoom, want feitelijk irrelevant. Opvallend is dat de constructie van ‘arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd’ volledig buiten de discussie blijft. Terwijl het in alle opzichten een gedrocht is.
Wat is er mis met dat tijdelijke contract (of project contract) dan? Een (project) contract voor de duur van het project dat 1 a 2 jaar kan duren is toch eigenlijk veel toepasselijker dan jezelf als ondernemer voor doen, terwijl je 2 jaar lang eigenlijk alleen voor dezelfde opdrachtgever werkt.
Een helder artikel waar ik het helemaal mee eens ben. Als freelance app bouwer erger me bijvoorbeeld aan het grote aantal tussenbureautjes dat zich stort op de freelancers. Ze willen niet vertellen wie de eindklant is en vragen alleen maar naar mijn VAR verklaring. Ik denk dat door de modelcontracten we nog minder rechtstreeks door opdrachtgevers zullen worden ingehuurd. Die doen geen zaken meer met ‘eenpitters’.
Volkomen juiste visie. De vraag blijft: gaat de DBA de relaties opdrachtgever/nemer inderdaad deze kant op sturen of juist niet? En waar feitelijk sprake is van werknemer/-geverschap (veel schoonmaak, post?) moet dat ook zo behandeld worden. Daar helpt de DBA zeker wel bij.
Een leuk artikel. Toch denk ik dat niet alle situaties worden afgedekt in deze wet, en dat – onbedoeld – een hele groep zp-ers buiten de deur zullen worden gezet door opdrachtgevers/inhuurders. Zelf ben ik werkzaam in de ICT als SAP specialist. In dit vakgebied zijn relatief weinig mensen werkzaam en dit verklaart dan ook de in ogen van velen ‘hoge’ tarieven. De grotere detachering bedrijven zoals de IBM’s, CGI’s, ATOS, Cap Gemini, etc merken al jaren dat de meer seniore werknemers weglopen naar kleinere bedrijven of dat deze mensen zelfstandig verder gaan. Dit vanwege betere beloning, minder ergernissen over de doorgeslagen overhead en management structuur etc. Door deze schaarste in de markt is het niet ongewoon dat deze grotere clubs zelf de mensen ook niet meer hebben die gevraagd worden, en dat ze op hun beurt weer ZP-ers inhuren voor klussen waar ze geen mensen voor hebben. Allemaal hebben ze wel een dochter bedrijfje dat in wezen als intermediair fungeert tussen ZP-ers en het moederbedrijf, die deze ZP-ers weer inzet bij de opdrachtgever, als zijnde ‘eigen personeel’. Ook zorgt deze schaarste ervoor dat er voor bedrijven (en overheid) gewoon niet voldoende gekwalificeerd personeel kunnen vinden om vacatures in te vullen. Dit maakt dat inhuur vaak langer duurt dan gewenst. Zeker wanneer het niet duidelijk project gerelateerd werk is, zoals bijvoorbeeld ‘systeem beheer’. Daarnaast heeft de door de crises veroorzaakte prijsdruk ervoor gezorgd dat er massaal ICT is uitbesteedt, wat vervolgens wordt uitgevoerd door personeel in India, Oostblok-landen e.d. Daardoor zijn interne opleidingen van junior/medior deskundigen gestaakt, want juist dat werk wordt in het buitenland gedaan. Hierdoor dus nog meer schaarste op de markt, en nog lastiger om senior deskundigen te vinden. De nieuwe DBA wet stelt dat je niet ‘langer dan gebruikelijk’ mag worden ingehuurd door een tussenbureau omdat je dan geen ondernemer zou zijn. wat gebruikelijk is, blijft nog onbekend. Inhuur van Zp-ers door bedrijven gebeurt regelmatig wanneer de grotere ‘preferred suppliers’ de gevraagde specialisten niet kunnen leveren. Dan mogen de tussenbureaus de ZP specialisten leveren. Deze nieuwe DBA wet zorgt er feitelijk voor dat ZP-ers die nu langdurig worden ingehuurd omdat ook de grote bedrijven niet kunnen leveren straks ‘zich ondernemer moeten tonen’ en geen lange opdrachten meer moeten aannemen. Anders stelt de belastingdienst mogelijk dat je ‘langer dan gebruikelijk’ ingehuurd wordt, en wordt je opdracht wellicht als dienstverband gezien. Inhuur via een dochterbedrijfje van een grote ‘preferred supplier’ lost dit niet op, want de belastingdienst controleert op natuurlijke personen en uiteindelijk loopt de keten (via welke tussenbureaus dan ook) van opdrachtgever tot opdrachtnemer. De opdrachtgever loopt dus straks een risico bij het inhuren van een ZP-er wanneer deze inhuur lang is omdat er geen vaste krachten gevonden kunnen worden. Het alternatief is immers de systemen laten instorten zonder deze beheerders. Het enige alternatief is altijd inhuren via een groot bedrijf. De aansprakelijkheid ligt immers bij de 1e inhuurder, en wanneer de opdracht als ‘langer dan gebruikelijk’ wordt gekwalificeerd dan kan zo’n groot bedrijf die klap wel dragen, en zal de rekening niet worden doorgeschoven naar de ‘derde partij’ ofwel de eindklant. Zp-ers worden zo wellicht onbedoeld uit de markt gedrukt en moeten wellicht weer in loondienst treden om hetzelfde werk te kunnen doen. De overheid zelf gaat dit probleem ook krijgen, want die doen op grote schaal mee aan het langdurig inhuren van specialisten omdat er gewoon intern geen mensen voor te krijgen zijn. Saillant detail is wel dat de overheid zelf zo precies te grotere bedrijven in het zadel helpt die continue in de media zijn vanwege de mislukte ICT projecten…. Natuurlijk zijn er meer specialismen denkbaar waar dit speelt. Mijn werk speelt zich echter vrijwel altijd af bij de grotere bedrijven van Nederland omdat het SAP systeem nu eenmaal duur is, en kleinere bedrijven dit niet kunnen betalen. Waarom zouden deze risico willen lopen op een naheffing? Mijn vermoeden is dat velen zullen besluiten om gewoon alleen nog maar via de grote gerenommeerde ICT bedrijven te gaan inhuren. En dan staan de ZP-ers op straat. Er zijn al grote bedrijven waar dit is afgekondigd. De inhuur positie van die grote bedrijven wordt dan sterker, en dus zullen de tarieven voor de ZP-er onder druk komen ten gunste van hogere winstmarges bij deze bedrijven om eventuele risico’s te kunnen opvangen voor het geval er een keer een naheffing komt. Natuurlijk wordt hetzelfde verhaal verteld naar de eindklant en zal het tarief daar omhoog gaan. Al met al denk ik dus dat deze wet een groot onbedoeld effect heeft, en een groot deel van de ZP-ers in mijn vakgebied het werk erg moeilijk zal maken. Of zie ik dat verkeerd?
Beste Björn, Als jij jou SAP werk langdurig bij dezelfde opdrachtgever uitvoerd, dan is dat feitelijk toch ook veel meer een dienstverband dan opdrachtgever/opdrachtnemer constructie. doordat er blijkbaar schaarste is in jou beroep, kun je dit op deze manier nu doen, maar dat maakt je nog geen ondernemer, hooguit iemand die misbruik/gebruik maakt van de situatie. En zoals je zelf al aangaf, SAP werk is zwaar overgewaardeerd, het is puur de schaarste die het goed betaald maakt. Ik denk dat jij je werk prima kan voortzetten in de huidige vorm, maar niet als zzper, maar in een payrol constructie moet gaan, dan ben je werknemer van de payroller en betaal je netjes je premies. Je houdt dan je hoge uurtarief gewoon, maar bent 1 a 2 euro per uur kwijt aan de payroller en die kunnen er nog wel vanaf denk ik. ben je gelijk verlost van al je ondernemers verplichtingen, waar je sowieso al niet blij van werd denk ik.
Dag Gerrit, Wat ik probeer aan te geven is niet dat ik ongelukkig ben in langdurige constructies, al wissel ik liever wat vaker van opdrachtgever omdat ik de project werkzaamheden leuker vindt dan beheer trajecten met kleine tussen projecten. Wat ik probeer te zeggen is dat er door de schaarste in de markt niet altijd oplossingen te vinden zijn voor opdrachtgevers in de vorm van vaste krachten. Die zijn gewoon niet te vinden. Mijn huidige opdrachtgever (via tussenpartij) heeft al 5 jaar 5 vacatures openstaan. Wanneer ze die niet met externen invullen, dan stort straks hun systeemlandschap in. Van hun kant is er dus weinig keuze. Het probleem is nu dat je als externe eigenlijk met goed fatsoen niet zomaar een opdracht kan verlaten die niet is afgerond (lees nieuwe kracht gevonden en ingewerkt die jou ‘tijdelijke’ werk overneemt). Daardoor zit je veel langer dan je wilt op een opdracht. Ik heb opdrachten gehad voor 3 troubleshoot dagen, waar ik uiteindelijk 1,5 jaar gezeten heb. Wanneer nu de opdrachtgever samen met jou zo’n nieuwe verklaring moet invullen, wat vul je dan in? Dat je voor onbepaalde duur wordt ingehuurd? Er is geen intentie voor zoiets, maar als er geen vervanger komt wat dan? Het risico dat er met de nieuwe regeling komt, is dat bedrijven in zulke situaties dus risico gaan lopen op een naheffing, omdat zo’n opdracht (waarbij je overigens vaak gewoon per maand verlengt wordt) verdacht veel op een schijnconstructie gaat lijken door de duur van de opdracht. De enige manier om dit te voorkomen lijkt dan inhuur via grote detacheerders, en geen éénpitters meer. Jawel, dezelfde detacheerders die de schaarste veroorzaakt hebben, door massaal outsourcing naar India e.d. aan te bieden, en daarna geen mensen meer op te leiden. Dezelfde firma’s waar seniore medewerkers massaal vertrekken door allerlei oorzaken. Al die mensen zijn naar kleine bedrijfjes vertrokken of zelfstandig geworden. Dus ook die grote detacheerders moeten dus ZZP-ers ed inhuren, en worden daarmee doorverhuurder. Dus wat lossen we nu precies op? Het enige dat verschilt is het contract tussen de eindklant en de grote detacheerder. De eindklant verlegt het risico van naheffingen naar de detacheerder, en voor de rest blijft alles zoals het was, behalve dan dat waarschijnlijk de tarieven voor de eindklant daardoor omhoog gaan, en voor de consultant omlaag. Maar wellicht als het zover komt dat ik dan een payroll constructie overweeg 🙂 Vooralsnog probeer ik gewoon de klant tevreden te houden met mijn inzet, en zodra het kan een nieuwe opdracht aan te gaan. Liefst minder lang dan de huidige.
Ik doe als jurist ook wel eens een detachering, en vind het prima om daarvoor een van de site van de Belastingdienst gedownload modelcontract te gebruiken. Waar ik me meer zorgen over maak is dat ik ook graag losse opdrachten doe en wil blijven doen. Die afspraken (vaak een procedeerklus of een adviesklus) maak je vaak per telefoon of per e-mail. Ook in andere branches speelt dit, bijvoorbeeld eenpersoons tuiniersbedrijven, garagebedrijven, etc. die klussen doen. Ik maak in elk geval altijd mondelinge afspraken als ik mijn auto laat repareren. Moet dat echt allemaal op papier worden vastgelegd? Wat is eigenlijk de meerwaarde van zulke stapels standaardcontracten? Ik ben hier niet echt enthousiast over en vind eigenlijk dat er een uitzondering moet zijn voor klussen onder de 100 uur of zo. Is daar niet over nagedacht?
@Peter, voor dit soort losse klussen (jouw dixit) kan je prima werken zonder modelovererenkomsten.Over tariefsgrens is zeker nagedacht. Dat was onderdeel van voorstel dat wij ooit naar Wiebes hebben gestuurd, maar waar niet iets mee gedaan is.
Na invoering van de Wet DBA voldoen veel feitelijke werksituaties van zzp’ers niet meer aan de regels en kwalificeren per saldo als een dienstverband. Opdrachtgevers dienen dus of die werksituatie te veranderen of te gaan werken met mensen die ergens een dienstverband hebben. Bij de opdrachtgever zelf of bij een intermediair. Als je perse zelfstandig wilt blijven, kan je kiezen voor een Declarabele Uren B.V.. Daarbij word je werknemer van je eigen(80%) b.v. en kan je je opdrachtgever dus vrijwaren van werkgeversverplichtingen. Maar oplossingen zonder nadelen bestaan niet meer.
achtergrond - Waterzuiveringsbedrijf Aquafin implementeert innovatief project voor verbindende samenwerking met pa...
