Pierre Spaninks 11 januari 2016 18 reacties Print Ophef over masterplan sociale partners om ZZP’ers aan te pakkenDe sociale partners sturen aan op een arbeidsmarktrevolutie. De “zelfstandigenhausse’ moet volgens hen tot reparatie van het sociale stelsel leiden. Artikel van Pierre Spaninks. De sociale partners sturen aan op een arbeidsmarktrevolutie. De “zelfstandigenhausse’ dwingt tot reparatie van het sociale stelsel. Vaste banen moeten minder vast worden; zzp’ers moeten terug in het gareel. Zonder zelfstandigenaftrek, maar met verplichte verzekeringen en pensioenen. Volgens een artikel van het FD (“Polder stuurt aan op arbeidsmarktrevolutie in 2016“) van afgelopen zaterdag is dat de kern van een masterplan waar organisaties van werkgevers en werknemers in de SER aan sleutelen. “De sociale partners gaan de zzp’er slopen,” kopte Das Kapital met gevoel voor drama. Nu het kabinet het debat over hervorming van de zzp-markt zelf op slot heeft gegooid, willen de sociale partner dit jaar nog met een plan komen. “Ze zijn tot elkaar veroordeeld om er dit jaar uit te komen:”, zegt een SER-lid in het FD. Een heftig verhaal – als het klopt. Het FD besteedde er de eerste drie pagina’s aan, maar echt hard nieuws staat er niet in. De krant noemt geen enkele bron bij naam en speculeert er lustig op los. Daarbij worden alle bekende vooroordelen over zzp’ers weer van stal gehaald, zonder enige reflectie. Voorstel CDA Het enige wat we zeker weten, is dat het kabinet in december advies heeft gevraagd aan de SER over een voorstel van het CDA om de loondoorbetaling bij ziekte uit te ruilen tegen een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. De loondoorbetaling bij ziekte is iets waar werkgevers steen en been over klagen, omdat die hen op kosten zou jagen. De verplichte verzekering is een hartelapje van de werknemers, die daarmee de zzp’er net zo duur en onaantrekkelijk hopen te maken als zij zelf zijn. De vraag van het kabinet aan de SER was om zich daar voor de zomer over te buigen, zodat de uitkomst van het beraad meegenomen kan worden in de voorbereiding van de rijksbegroting voor 2017. ZZP’ers hebben weinig vrienden in de SER Kan dat advies de kant op gaan die het FD nu zo gretig beschrijft? Het hoeft niet, het zou wel kunnen. Maar als, dan nog is er geen reden voor paniek. Aan de ene kant hebben de zzp’ers weinig vrienden in de SER. De werkgevers zien hen als klapstoeltjes op de arbeidsmarkt, handig om pieken en de dalen op te vangen maar meer ook niet. De werknemers vrezen hun concurrentie en maken hen liever vandaag een kopje kleiner dan morgen. En de zzp’ers zelf? Die zijn in de SER alleen vertegenwoordigd met twee plaatsvervangend leden die worden aangewezen door werkgevers en werknemers. Dat schiet niet op. Niet meer dan een advies Aan de andere kant: ook als zo’n plan van de SER komt is het niet meer dan een advies. Het kabinet heeft bij meerdere gelegenheden duidelijk gemaakt dat het op dit gebied niet meer met ingrijpende maatregelen gaat komen. Rutte wil de rit uitzitten, en de hele arbeidsmarkt op de schop nemen zou politieke zelfmoord zijn. Een of twee jaar geleden had een eventueel akkoord van werkgevers en werknemers kans gemaakt en had het de basis kunnen worden van nieuw beleid. Nu niet meer. Na de zomer beginnen de verkiezingscampagnes. Als de SER voortmaakt, kunnen geïnteresseerde partijen er nog net wat mee in hun conceptprogramma’s. Breder weerstand tegen zzp Het masterplan dat Het Financieele Dagblad aan de SER toeschrijft mag dan minder concreet zijn dan het lijkt, het sluit wel naadloos aan bij hoe er in de polder over zzp’ers wordt gedacht. Daarvan mochten we deze de week weer een aantal fraaie staaltjes beleven. “ZZP’ers bedreiging voor CAO” Volgens het wetenschappelijk bureau van de FNV vormt de opkomst van zzp’ers een bedreiging voor het stelsel van collectieve arbeidsovereenkomsten. Meer zzp’ers betekent minder vakbondsleden, minder leden betekent een slechtere positie voor de vakbond bij in de cao-onderhandelingen, dus minder zekerheden en lagere lonen. Een verband tussen de opkomst van de zzp’er en de loonvorming voor werknemers is nooit vastgesteld, maar de Telegraaf slikte het verhaal voor zoete koek. “ZZP’ers belemmering voor innovatie” De Volkskrant interviewde onderzoekster Anna Salomons van de Universiteit Utrecht. Volgens haar vormen zzp’ers een belemmering bij innovatie, met name bij het werken met robots. De krant wekt de indruk dat Salomons mee heeft geschreven aan het recente advies van de WRR over robotica, maar daaraan blijkt zij slechts een soort column te hebben bijgedragen. Daarin vertelt zij dat verhaal ook, en dan voorzien van voetnoten. Waaruit blijkt dat het onderzoek waar zij mee schermt geen betrekking heeft op zzp’ers in Nederland maar op werknemers tijdelijke contracten in de USA. En dat is toch echt wat anders. “Uitkering bij zwangerschap was vergissing” Ook zzp’ers hebben recht op een uitkering bij zwangerschap. In het verleden is dat niet altijd zo geweest. Volgens een advies van de Verenigde Naties moet de Nederlandse overheid dat goedmaken, maar minister Asscher van Sociale Zaken (Pvda) weigert dat. Over deze kwestie lopen vijf proefprocessen, gefinancierd door het Clara Wichmann Fonds. Een van de klaagsters kreeg vorige maand ineens alsnog vierduizend euro overgemaakt, meldde De Volkskrant. Volgens de minister was de uitbetaling een vergissing van het UWV. Grafisch ontwerpster Yolanda Huntelaar hoeft van Asscher haar uitkering niet terug te betalen, maar de andere klaagsters kunnen er geen rechten aan ontlenen. De proefprocessen gaan dus gewoon door. Verruiming bevoegdheden Arbeidsinspectie Als het aan diezelfde minister Asscher ligt krijgt de Arbeidsinspectie verregaande bevoegdheden om op te treden tegen zzp’ers. De bewindsman heeft bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel ingediend dat bedoeld is om de positie van de arbozorg te versterken, en met name die van de bedrijfsarts. In dat wetsvoorstel blijkt echter ook een wijziging verstopt te zitten van de Arbeidsomstandighedenwet. Die wijziging geeft de Arbeidsinspectie ongelimiteerde mogelijkheden om zzp’ers aan te pakken die ervan worden verdacht de veiligheid op het werk in gevaar te brengen. Zij kunnen zonder voorafgaande waarschuwing een bevel krijgen hun bedrijf stil te leggen. Een inhoudelijke toelichting waarom deze verregaande bevoegdheid nodig is, ontbreekt. ser, zzp-beleid Print Over de auteur Over Pierre Spaninks Pierre Spaninks is ZZP-expert. Hij onderzoekt de rol van zelfstandige professionals in economie en samenleving. Daar spreekt, schrijft en adviseert hij over. www.pierrespaninks.nl Bekijk alle berichten van Pierre Spaninks
Mooi comment van Paul Bessems (op Linkedin): “Mahatma Gandhi: First they ignore you, then they laugh at you, then they fight you, then you win”
Wat we hier ook weer zien is dat de vraagstukken van de 21e eeuwse economie worden benaderd met de instrumenten uit de economie van de vorige eeuw. Dat gaat dus niet werken. Wordt het niet tijd om eens een manifest te maken met een aantal verstandige en invloedrijke mensen uit de wereld van de wetenschap en politiek om dit aan de orde te stellen? Die zijn er best. Het zijn niet de ZZP-ers die de innovatie in Nederland remmen maar juist de gevestigde instituties die dit doen.
Veel succesvolle innovatie op internet komt vanuit startups (zzp-ers of groepen samenwerkende zzp-ers). Facebook, twitter booking.com en noem maar op. In de omgeving van technische universiteiten zijn vele kleine startups met slimme afgestudeerden gevestigd ( een onderzoekje waard). Ooit gehoord van de science tower in Rotterdam?
Politici, vakbonden, SER-leden: enig idee wat ZZP’ers gemiddeld omzetten? Enig idee wat ze zouden overhouden als er bovenop sociale premies, BTW en inkomstenbelasting ook nog eens verplichte premies voor pensioen en AOV over te maken zijn? Geen idee? Thought so. Politici, vakbondsbobo’s, SER-elite: ga zelf eens een jaartje ZZP’en. Mocht je dan iets verdiend hebben (zal kiele-kiele worden, want naar gelul is erg weinig vraag) dan weet je in ieder geval waar je over praat.
Het wordt tijd dat er eens een goede definitie komt van ZZP-er. Als zelfstandig ondernemer zonder personeel erger ik me nogal aan de FNV en CNV die mijn belangen wensen te behartigen, maar mij als ondernemer alleen maar dwars zitten. Ik begrijp ze wel, ze willen opkomen tegen schijnconstructies, maar benoem dat dan ook als zodanig. En definieer die doelgroep. De eerste stap om te komen tot goede discussie over de ZZP-er is dat er eens een duidelijke wettelijke definitie komt van de echte zzp-er. Rol voor de overheid!
@Hans: We hebben het hele begrip ‘zzp’er’ niet nodig. Iemand is werknemer óf ondernemer óf hybride (dwz voor x-uren in loondienst en daarnaast part-time ondernemer).In het woord zzp’er zit niet zomaar het woord ‘ondernemer’ opgesloten en of iemand wel of geen personeel heeft is niet relevant voor zijn ondernemerschap.
@mark Hoe wil jij dan een onderscheid maken tussen de ondernemer en de (schijn)ondernemer. Met schijnondernemer doel ik dan op de groep die geen werknemer is mogelijk door ontslag en vervolgens tegen lage tarieven als zelfstandige hetzelfde werk uitvoert voor de voormalig werkgever. Over met name deze groep zouden FNV en CNV zich moeten ontfermen. Idem voor 50+-ers die aan de kant zijn gezet en het proberen met een ‘eigen bedrijfje’. De overige ondernemers (zoals ik) die bewust hebben gekozen voor het ondernemerschap en bijbehorende risico’s kunnen hun boontjes prima zelf doppen. @A Weber. Toen ik 25 jaar geleden voor mijzelf begon speelde deze discussie al. BTW nummer werd door de overheid zonder problemen verstrekt. Voor de KVK (ook overheid) was je ondernemer. De belastingdienst inde gretig de BTW en de sociale premies. Uiteraard moest je jezelf particulier verzekeren (geen ziekenfonds). Maar duidelijkheid over je status als ondernemer kreeg je van diezelfde belastingdienst niet. (ik had toendertijd hooguit 2 opdrachtgevers per jaar; 2 BV’s en een flinke omzet) Sinds die tijd is er heel weinig veranderd.
@Hans een grensprobleem over wie precies wel een ondernemer is en wie niet, los je niet op door gewoon een nieuw container-begrip als ‘zzp’ te introduceren. Dat maakt het alleen nog maar complexer. En ook met het begrip ‘schijnzelfstandige’ komen we geen stap verder, aangezien hier ook een wereld van motieven en oorzaken achter ligt,van uitbuiting en misbruik door werk-/opdrachtgever tot en met belastingontwijking en -ontduiking bij de opdrachtnemer.
@Hans: Eenvoudig zal het niet zijn, alleen al omdat er in de samenleving heel verschillend over wordt gedacht. Maar een denkrichting is om iemand gedurende een bepaalde periode de status van ondernemer te geven, waarbij bepaalde rechten en plichten horen. Bijv zelfstandigenaftrek en BTW-aangifteverplichting. Heb je die status niet dan ben je werknemer met de daarbij horende rechten en plichten. Bijv toegang tot sociale verzekeringen. De status van ondernemer krijg je door vooraf bepaalde vragen te beantwoorden (zoals nu de VAR-vragen) en op basis hiervan krijg je de status van ondernemer, onder de voorwaarden dat je de vragen eerlijk hebt beantwoord en dat je je in de praktijk eraan houdt (regels zoals bij de DBA straks). Een andere denkrichting is om een nieuw kader te creëren voor een nieuwe categorie belastingplichtigen tussen ondernemers en werknemers in. Dat is het soort oplossing waarover Peter schrijft.
Ik ben het wederom helemaal met je eens, Mark. Het verschil tussen gevoel en ‘werkelijkheid’ los je niet op met regels. In de Angelsaksische cultuur ben je (op enig moment, periodiek, het leven is eindig) of employee of entrepreneur. Ik stel voor dat we in Nederland zaken eenvoudig maken in vier categorieën. Een employee krijgt loon, en er wordt voor hem/haar ‘gezorgd’. Hij/zij betaalt geen inkomstenbelasting en ontvangt het ‘basisinkomen’ en eventueel een stukje ‘delen in de toegevoegde waarde’. Een uitkeringsgerechtigde krijgt een uitkering, en er wordt voor hem/haar ‘gezorgd’. Hij/zij betaalt geen inkomstenbelasting en ontvangt het ‘basisinkomen’. Een entrepreneur betaalt belasting, en er wordt niet voor hem/haar ‘gezorgd.
@mark, @menno Helemaal met jullie eens. Sluit aan op wat ik bedoelde te zeggen met definiëren van de term ZZP. De indeling geeft duidelijkheid. als deze indeling er is kan de term ZZP gewoon komen te vervallen.
Dit is nu precies de discussie die ik al een tijd lang voer met de belastingdienst en mijn boekhouder als er nu eindelijk een goede omschrijving zou zijn dan komt er ook een goedebeoordeling voor goede en slechte zzp ers. Het is nu een soort van scheldwoord geworden
Wat we zien is dat een (relatief) nieuw fenomeen zoals ZZP-ers niet goed past binnen het denken en de wet- en regelgeving die daar uit voortkomt. Het gaat dus niet alleen om een nieuwe definitie maar ik denk dat we ook op een andere manier tegen (het organiseren van) werk moeten aankijken. Daar is veel fantasie en lef voor nodig en de wil om risico’s te nemen. Meestal ontbreekt het daar aan en dat is ook niet zo gek. De huidige generatie wetenschappers en politici spelen over het algemeen liever of safe. Roepen dat politici en vakbonden niet weten waar ze het over hebben lijkt me te simpel. Het zou goed zijn als ZZP-ers (en ondernemers) de krachten zouden bundelen en komen met constructieve en vooral realistische alternatieven. En een goed plan om dit op de agenda te krijgen. Dat is niet extreem moeilijk en in het verleden wel vaker gebeurd.
Eigenlijk heeft men moeite met hoogte van het bedrag als eenpitter een ondernemer te zijn Ja wie zijn schuld is dat in 2003 was mijn uurtarief het zelfde als vandaag in tal van sectoren was inversteren de uitkomst bv bouw met 100.000 per jaar vervang je de ouwe woningen net aan moet je er niet maar 25.000 bouwen. Het probleem is dus dat wat nodig is een onderneming draaiende te houden waar geen inkomsten belasting en zfw dus over word geheven percentage gewijs zelfs gestegen Men zal zegge deels waar veel te veel zzpers met te laag uurtarief Ja leven is duur overheid Groet Marco
Volgende vroeger kon je alles waar je procenten over betaalden,leningen aftrekken van de belasting zet dat is af tegen dat je vind dat zzp te weinig belasting en zfw inbrengen. Zo wat voor vergelijk is dat nou zou je zegge, maar als het ingewikkeld is moet je heel veel buiten de lijnen kijken en zien waar behoefte is. Dus lopen we beide het risico nou zo lang we lopen ja, ja wat wou je dan ik verzeker mij deel en overheid het belasting deel . O ja ja geregeld akkoord stem SP denk ik dan
Het huidige systeem met de VAR (-wuo), is zo slecht nog niet, maar er moet op gehandhaafd worden en niet iedereen maar blindelings de VAR-wuo geven en daarna zonder enige controle verlengen en verlengen en….. Misschien de vragen van de VAR nog iets aanscherpen, en de aanvraag mede laten ondertekenen door een accountant (als bijlage bij de aangifte). Als de vragen niet naar waarheid worden beantwoord mag ik hopen dat de accountant niet mede ondertekend. Het kan niet zo zijn dat mensen die al jaren voor 100% van dezelfde opdrachtgever afhankelijk zijn een geldige VAR verklaring hebben, maar toch is het zo. (Wat Marco hierboven zegt kan ik geen touw aan vast knopen, maar kan aan mij liggen)
