Hugo-Jan Ruts 15 januari 2016 9 reacties Print Wiebes’ laatste loodjes. Verdwijnt de VAR of toch niet? Debat Wet DBA weer uitgesteld. (UPDATE)Staatssecretaris Wiebes heeft nog steeds de handen niet op elkaar in de Eerste Kamer voor zijn Wet DBA. Met de groeiende kritiek is de behandeling van de wet een week uitgesteld. Hij is er al zo’n twee jaar zoet mee. Staatssecretaris Wiebes wil af van de Verklaring Arbeidsrelatie, de VAR. Zijn eerste plan, de webmodule, werd genadeloos afgeserveerd door zijn eigen VVD. Nu ligt zijn tweede plan, de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA), bij de Eerste Kamer. Maar waar de Tweede Kamer en masse akkoord ging met deze wet, alleen de SP was tegen, is het allerminst zeker dat dit wetsvoorstel het gaat halen. De laatste loodjes wegen het zwaarst. Een geplande plenaire behandeling is verschoven van 19 januari naar een week later. Onbekend is nog of de Eerste Kamer ook bereid is om op diezelfde dag het wetsvoorstel in stemming te brengen (dat gebeurt meestal een week na de plenaire behandeling). Doen ze dat niet, dan is invoering van de Wet DBA per 1 april uitgesloten. Dat nadat een eerdere invoeringsdatum van 1 januari al onaanvaardbaar was voor de senatoren. Aanleiding van het uitstel is dat het nog wachten is op antwoorden van de Staatssecretaris op schriftelijke kamervragen. Onderliggend probleem voor Wiebes is dat de kamerbrede steun zoals die er in de Tweede Kamer was, in de Eerste Kamer als sneeuw voor de zon lijkt te verdwijnen. En zoals bekend heeft het kabinet is de Eerste Kamer geen meerderheid. update 18/1. De Staatssecretaris heeft zijn antwoorden naar de Eerste Kamer gestuurd (zie hier). Hij vindt 15.000 schijnzelfstandigen (minimumscenario) voldoende aanleiding tot nieuwe handhavingsmethodes (wat Wet DBA is), weerlegt uitvoerig (en wel overtuigend) de kritiek van fiscalist Cor Overduin (zie onderaan artikel) op de Wet en herhaalt zijn standpunt dat de Wet DBA niet over zzp-beleid gaat (bijvoorbeeld wel/niet terugdringen aantal zzp’ers of verkleinen fiscale verschillen tussen werknemers en zzp’ers zoals ibo-zzp werkgroep voorstelt) maar sec over de handhaving van bestaande regels. De stemming over de Wet DBA is vooralsnog gepland voor 2 februari. Schuivende partijen D66 en CDA blijven zich afvragen of het middel (een geheel nieuw stelsel, met de nodige onzekerheden qua effect op veel zzp’ers) niet erger is dan de kwaal (het aanpakken van schijnzelfstandigheid). Ze zijn nog niet overtuigd van het argument van Wiebes dat een effectieve aanpak van schijnzelfstandigheid niet kan met de huidige VAR. Ook de VVD ligt dwars. Tast de Wet DBA niet te veel de vrijheid van zzp’ers aan? Is dit niet de opmaat naar het terugdringen van het aantal zelfstandigen? Ook voor hen die niet in schijnconstructies werken. En wat is nu precies een schijnconstructie? Geldt dat ook voor die groep die in volle tevredenheid en vrijheid als zelfstandige werkt maar dat wat langer voor een opdrachtgever doet? Het is de vraag of de VVD op het laatste moment opnieuw haar eigen staatssecretaris laat vallen. De VVD blaft wel vaker in de aanloop van een debat zonder door te bijten. Hulp voor Wiebes komt er mogelijk uit onverwachte hoek: de SP. Waar de SP in de Tweede Kamer de Wet DBA nog zag als sanctionering van een doorgeslagen liberalisering van de arbeidsmarkt, raakt ze (met de vakbonden) meer en meer overtuigd dat de Wet DBA nu juist een instrument kan zijn om die flexibilisering aan te pakken. Je kan met de Wet DBA inderdaad alle kanten op. Geen regie, geen visie. Wat zich hier wreekt voor Wiebes is een gebrek aan regie en een gebrek aan visie. Wiebes heeft voor ‘deregulering’ gekozen, zonder heldere kaders neer te zetten. Daarmee heeft hij veel onzekerheid gecreëerd over wat er nu wel en niet kan voor zelfstandigen en hun opdrachtgevers. Voor ‘tennisleraren’ was er snel een akkoord (‘who cares’, dachten ze bij de belastingdienst), maar bijvoorbeeld de Hogescholen komen er nog steeds niet uit. Ook werd het toetsingskader werd pas maanden na de start van de gesprekken over modelovereenkomsten gepubliceerd. Het ontbreekt het kabinet, en dus Wiebes, ook aan een integrale visie op waar het heen moet met de zzp’ers. Zijn eigen VVD heeft die discussie, die zou moeten losbarsten na het IBO onderzoek over zzp’ers, op slot gegooid. Wiebes kan zo nauwelijks hard maken dat de Wet DBA niet ingezet gaat worden om het aantal zzp’ers terug te dringen. Veel steun uit de markt krijgt Wiebes ook niet. Een organisatie als de in Den Haag machtige ABU zit niet op deze wijziging te wachten maar hebben hun bezwaren (openbaar) laten varen, nadat Wiebes akkoord ging met het feit dat bemiddelaars toch via de Wet DBA zelfstandigen konden blijven bemiddelen. Wat nog niet wil zeggen dat ze de Wet DBA publiekelijk steunen. De zzp-vertegenwoordigers hebben hard meegeschreven aan het implementatieplan van de Wet (om er maar het beste van te maken) maar ook vanuit dat kamp komen er nauwelijks ondersteunende berichten voor Wiebes. Ondertussen groeit ook het aantal bezwaren van arbeidsrechtspecialisten. Prof Mies Westerveld vindt dat de Wet DBA gebaseerd is op een “juridisch slappe bodem”. Cor Overduin (Partner bij Grant Thorton) schreef een doorwrocht artikel in het Tijdschrift voor Fiscaal Recht en moet het simpelweg een ‘slecht plan’. Ze onderschrijven mij in april geformuleerde ‘addertjes onder het gras’ van de Wet DBA. Al met al wordt januari nog een spannend maandje voor Wiebes. Afwachten dus of de VAR inderdaad de prullenbak in gaat. Mocht de Wet DBA niet aangenomen worden, dan blijft ook de huidig afgegeven VAR geldig. Lees alle achtergronden, informatie en visies over de Wet DBA in dit speciale ZiP-dossier. Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties Print Over de auteur Over Hugo-Jan Ruts Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts
Onbegrijpelijk als de SP dit wetsvoorstel zou steunen! Want vooral aan de onderkant van de arbeidsmarkt stimuleert het wetsvoorstel juist verdringing van werknemers door zzp’ers, in plaats van deze te bestrijden.
@Miranda: Ik kijk heel anders naar het effect van dit wetsvoorstel voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Maar het feit dat de verwachtingen over de effecten zo uiteen lopen en ook tot zulke onverwachte coalities leidt, geeft wel aan dat de onderliggende visie en doelstellingen ontbreken……….
Nee, dat is hier erg off topic, laten we eerst maar afwachten wat de Eerste Kamer uiteindelijk gaat doen………..
Laten we hopen dat van uitstel afstel komt De voorgestelde wet DBA niet zal leiden tot betere handhavingsmogelijkheden voor de Belastingdienst. Daarbovenop zal invoering 150.000 zzp’ers hun opdracht kosten en leiden tot een ongelijk speelveld voor intermediairs en zzp’ers. Oplossingsrichting Wij (de Brancheorganisatie voor Intermediairs en Bemiddelaars van flexibele arbeid, BOVIB) zien mogelijke oplossingsrichtingen die voor de Belastingdienst leiden tot eenvoudigere heffing en inning, waarbij ‘vermeend’ misbruik wordt uitgesloten. In onze ogen is handhaving van de huidige VAR in combinatie met een voorheffing voor zzp’ers die daarvan gebruik maken een werkbare oplossing. Opdrachtgevers dragen dan altijd af, de zzp’er moet aantonen dat deze terecht gebruik heeft gemaakt van de diverse regelingen om met deze afdracht te kunnen verrekenen. De vrijwarende werking van de VAR blijft dan voor de inlener overeind, de fiscus loopt echter geen inkomsten meer mis omdat de zzp’er zal moeten aantonen dat deze terecht een VAR heeft. Inleners kunnen aan hun aangifte toevoegen welke zzp’ers (met hun aansluitnummer) welke omzet hebben gefactureerd. Het voordeel van deze aanpak is dat de bewijslast bij de zzp-ondernemer komt te liggen. Handhaving wordt zo zeer eenvoudig. De Bovib heeft als standpunt dat misbruik van zzp moet worden beperkt. In onze ogen is er echter eigenlijk alleen sprake van misbruik bij onderbetaling. Dit zou simpelweg voorkomen kunnen worden door de vrijwarende werking van de VAR te beperken vanaf een vast te stellen generiek minimumtarief (vergelijkbaar met minimumloon). ‘Starbucks’ toestanden door individuele afspraken met de Belastingdienst Waar in eerste instantie de wet DBA meer transparantie moest brengen door alle voorgelegde modelovereenkomsten te publiceren laat de de praktijk iets anders zien. Diverse marktpartijen hebben al eigen afspraken gemaakt met de Belastingdienst die niet zijn gepubliceerd. Nu ontstaat een situatie waarbij marktpartijen deze afspraken inzetten als commercieel instrument. In onze ogen is dit een zeer ongewenst bijproduct van de wet DBA. Hoe verder De met de Wet DBA ingeslagen koers leidt in onze ogen tot meer nadelen dan voordelen voor de Belastingdienst en de BV Nederland. Zzp’ers die voor eigen rekening en risico, en zeker niet binnen een dienstverband willen werken, zijn een gegeven. Zolang het zzp-schap niet helder gedefineerd is, passend bij de werkelijkheid van vandaag, is het onwenselijk om daar nieuwe wetgeving voor in te voeren. Als Bovib bepleiten wij derhalve de VAR niet af te schaffen, maar handhavingsmogelijkheden te verbeteren.
@BOVIB, uw oplossing gaat wel erg lijken op inhouding loonheffing. Loonheffing is immers ook een vóórheffing. Bovendien moeten we voorkomen dat de arbeidsdruk bij opdrachtgevers groter wordt en, daarbij, moet de zelfstandige wel in de driverseat blijven. De zelfstandige bepaalt en betaalt, de fiscus incasseert en controleert. Een oplossingsrichting voor het inhoudingen- en afdrachtenvraagstuk kan ook gevonden worden in het invoeren van een zogenaamde ZP-bankrekening. Een nieuw type bankrekeningrekening speciaal voor zelfstandige opdrachtnemers. Een opdrachtgever betaald op de ZP-rekening bij de bank. De bank splits automatisch 30% van de ontvangen gelden af en stort deze op een geblokkeerde rekening voor uitsluitend betalingen aan de fiscus. Voor de bank is dit een zeer eenvoudige handeling, voor de opdrachtgevers ook. De fiscus heeft een dan een goede invorderingsmogelijkheid indien en voorzover een zelfstandige niet aan zijn betalingsverplichting zou voldoen (maar dat doet het gros wel!). De discussie of een ZP-er wel of niet recht heeft op een bepaalde aftrek moet losgetrokken worden van de ‘WDBA’-discussie en daar is, mijns inziens, maar één goede oplossing voor mogelijk, namelijk: een nieuwe fiscaal figuur ‘de zelfstandig opdrachtnemer’!
Het is niet genoodzaakt om de VAR te vervangen, aanpassen is mogelijk. Vooral op de vrijwaring! De vrijwaring artikel 6a LB wordt niet gebruikt maar misbruik! hierdoor ontstaat schijnzelfstandigheid, niet meer niet minder. Daar waar iedereen dacht, als we dit hebben (DBA), dan hebben we de lek boven, en daar komt iedereen tot ontdekking , nee we hebben de lek niet boven maar onder. DBA is erger dan de huidige VAR. Pas gewoon de huidige VAR-wetgeving aan: die moet inzichtelijk worden gemaakt, wie is de opdrachtnemer maar ook wie is de opdrachtgever. Om van daaruit efficiënter en effectiever toezicht te kunnen houden waardoor ook de bescherming voor de opdrachtnemer wordt vergroot. Want de opdrachtgever is nu onbekend, alleen tijdens een onderzoek kunnen ze der achter komen. Maar dan is de opdrachtgever ook gevrijwaard. Waar door de naheffing enkel bij de opdrachtnemer neergelegd kan worden. Als je de huidige VAR-systeem aanpast en inzichtelijk maakt dan wordt de opdrachtgever ook in kaart gebracht en dat maakt dat de veiligheid van de opdrachtnemer gewoon weg toeneemt. Dit alles koppelen met hun DIGID. Hierdoor staat degene die het invult achter zijn antwoorden en gaat er bewuster mee om, je DigiD geef je niet zomaar aan iedereen. Pak de vrijwaring aan dat in het jaar 2005 geïmplementeerd is en zorg dat er gelijkheid en duidelijkheid komt. Pas de VAR-aanvraag aan, niet met 5 vragen, hoppa een VAR, nee meer vragen meer inzicht . Net als het Verenigd Koningrijk ESI.
