Eerste Kamer stemt definitief voor afschaffen VAR. Wet DBA per 1 mei van kracht.

Zoals verwacht heeft de Eerste Kamer vanmiddag met grote meerderheid ingestemd met de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA). Ondanks eerdere bezwaren van verschillende fractie stemde uiteindelijk alleen de fracties van D66, ChristenUnie, PvdD en GroenLinks tegen de wet. Rinnooy Kan (D66) herhaalde dat hij te veel bezorgdheid uit de markt krijgt, zowel vanuit zzp’ers en opdrachtgevers,  om in te kunnen stemmen.

Een motie van D66 senator Alexander Rinnooy Kan haalde het niet. In die motie riep hij op de wet aan te houden totdat duidelijk is hoe groot het probleem van schijnzelfstandigheid eigenlijk is en wat de consequentie van de wet is. Rinnooy Kan diende deze motie vorige week in bij de inhoudelijke behandeling van de wet (de kern van dat debat is hier terug te lezen).

De wet DBA van Staatssecretaris Wiebes gaat de huidige VAR (verklaring arbeidsrelatie) vervangen. De Wet gaat per 1 mei 2016 in. Per die datum vervalt de VAR. Opdrachtgevers en opdrachtnemers moeten (beter gezegd, mogen,  het is niet verplicht) een ‘modelovereenkomst’ afsluiten indien er onzekerheid is of de relatie tussen beiden wel echt geen arbeidsrelatie is.

In deze modelovereenkomsten staat omschreven hoe de relatie tussen beiden zo vorm gegeven wordt zodat er geen arbeidsrelatie ontstaat. De overeenkomsten worden vooraf goedgekeurd door de Belastingdienst en zijn voor vijf jaar geldig. Momenteel staat een aantal overeenkomsten gepubliceerd op de website van de Belastingdienst. Er zullen er nog vele (waarschijnlijk honderden) verschijnen.

Met het vervangen van de VAR en het de Wet DBA denkt de Belastingdienst beter schijnzelfstandigheid te kunnen bestrijden. In de Eerste Kamer was aanvankelijk veel kritiek op de wet. Met name omtrent de proportionaliteit (“is deze ingreep wel passend bij de omvang van het probleem?”), de onduidelijk uitwerking voor de zzp-markt (“blijven opdrachtgevers wel zzp’ers inhuren”) en de matige communicatie.

Er komt een periode van een jaar (tot 1 mei 2017) waarin de Belastingdienst nog niet zwaar gaat controleren, zodat opdrachtgevers en opdrachtnemers de gelegenheid hebben hernieuwde contractuele afspraken te maken. Er komt ook een onafhankelijke panel om de juridische onderbouwing van de modelovereenkomsten te toetsten. Tot slot gaat Staatssecretaris Wiebes hard inzetten op informatieverstrekking. En dat is nodig.

Meer achtergrondinformatie over de Wet DBA vindt u in dit ZiPdossier. ZiPconomy heeft een gratis whitepaper opgesteld voor opdrachtgevers, zelfstandigen en bemiddelingsbureaus over de nieuwe situatie per 1 mei. Deze whitepaper is hier gratis te downloaden.