"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Uit onderzoek blijkt! Randstad vindt nieuwe wet DBA vervelend!

Column van Tweede Kamerlid Mei Li Vos (PvdA) over een wat mager ‘onderzoek’ van Randstad over de gevolgen van de Wet DBA.

Het was weer eens zo ver. Uit Onderzoek Blijkt dat 90% van de ZZP’ers Niet Voldoen aan de Nieuwe Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties. Aldus Randstad in het Financieel Dagblad. Andere nieuwssites nemen het verontrustende bericht over: ANP, NOS, RTL.

Dat wekte mijn nieuwsgierigheid. Als wettenmaker weet dat vaak een minderheid van de doelgroep niet past in een nieuwe wet, maar 90 procent? Dat zou alle 80-20 logica tarten.

Dus mijn medeweker braaf Randstad bellen om de onderzoeksgegevens op te vragen. Want als we een wet hebben gemaakt waar slechts 10% wat aan heeft, dan is er iets goed mis.

Kamervragen! Spoeddebat!

Magere steekproef

Na toch anderhalve dag bellen en vragen krijgt mijn medewerker dan eindelijk mondjesmaat wat gegevens van Randstad. Het onderzoek bestaat uit telefoongesprekken met opdrachtgevers die via Randstad zzp’ers inhuren. De zogeheten N, het totaal aantal onderzochte zzp’ers of opdrachtgevers, mogen we niet weten, want dat is bedrijfsvertrouwelijke informatie.

We kunnen hieruit wel afleiden dat de totale onderzoekspopulatie, hoe klein of groot die ook was, bestaat uit zzp’ers die via Randstad worden bemiddeld. Dat is nogal een magere steekproef. Zegt niks over al die duizenden zzp’ers die gewoon zelf hun opdrachten vergaren.

Randstad zelf vindt het onderzoek wel ‘kwalitatief significant’ (die ga ik vaker gebruiken!) maar kan dat dus niet bewijzen met cijfers. Het harde cijfer dat 90% van de zzp’ers niet onder de wet valt is overigens door het doorfluisterspel in een NOS bericht terecht gekomen. Het FD, dat blijkbaar direct van Randstad het ‘onderzoek’ kreeg, schreef nog dat 90% van de (Randstad)zzp’ers vreesde dat ze door de nieuwe wet geen opdrachten zouden krijgen. In het NOS bericht is dat geworden: ‘Volgens Randstad kan 90 procent van de zelfstandigen die nu volgens de VAR werken voorlopig niet werken onder de nieuwe wet.’

Ruis

Als je zoveel ruis op de lijn kunt vinden door gewoon even wat berichten naast elkaar te leggen en Randstad te bellen ga je je natuurlijk afvragen wat het belang van Randstad is om te zeggen dat de wet niet deugt.

Nou, gewoon.

Randstad verdiende een goede boterham aan het bemiddelen voor zzp’ers, en nu blijkt dat door die wet iedereen nog eens a. goed gaat nadenken of dat bemiddelen wel nodig is en b. of het eigenlijk wel zzp’ers zijn. Precies de bedoeling van de nieuwe wet DBA, die echte zelfstandigen wil verlossen van onnodig papierwerk & strijkstokken en schijnzelfstandigheid wil aanpakken door opdrachtgevers te laten betalen.

Ik ga geen kamervragen of spoeddebat vragen over het berichtje van Randstad. Misschien wel aan de minister van Onderwijs en Wetenschap over een extra check op de claim: ‘Uit onderzoek blijkt’. Zie ook het zeer fijne stukje van Micha Wertheim uit de Vrij Nederland.

Mei Li Vos is onder andere fractievoorzitter van de PvdA in de Eerste Kamer. Ze was tot maart 2017 lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdA en toen (o.a.) woordvoerder zzp-beleid. Bekijk alle berichten van Mei Li Vos

11 reacties op dit bericht

  1. Prima stuk. Belangrijk om feiten en fictie uit elkaar te houden. Er is al genoeg onzekerheid.
    Kwalijk trouwens dat alle gevestigde media dit zo klakkeloos overnemen.

  2. In relatie tot de wet DBA wordt weer eens duidelijk hoe divers de ZZP-markt is. Wanneer we kijken naar de bovenkant van die markt waar hoogopgeleide zelfstandigen actief zijn, is er een ander geluid. Het gaat hierbij om professionals die veelal bewust voor het zelfstandig ondernemerschap hebben gekozen. Het recente Interim Index onderzoek (juni 2016) toont een opmerkelijke ontwikkeling in deze markt: de komst van de wet DBA leidt niet tot vraaguitval voor de bovenkant van de interim markt. De verwachtingen die deze groep heeft over de vraag naar interim activiteiten blijft over alle sectoren overwegend positief. 44% van verwacht een stijging van de vraag, 13% een daling. Hoewel de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) nog pril is, lijkt deze nauwelijks voor belemmeringen te gaan zorgen voor het hogere segment zelfstandigen.

    Een van de oorzaken is dat de groep hoger opgeleide zelfstandigen steeds betere ondernemers worden. Ten opzichte van 4 jaar geleden is er een duidelijk stijgende lijn waar te nemen waar het gaat om effectief ondernemerschap. Competenties zijn beter ontwikkeld. Ook zijn vorderingen gemaakt in het pionieren, een van de kenmerken van ondernemerschap. Scholing krijgt meer prioriteit. Sociale media worden, ten opzichte van 4 jaar geleden, veel effectiever ingezet. Tevens is sprake van meer additionele, betaalde nevenactiviteiten die de zelfstandige uitvoert naast zijn opdracht. Per saldo maakt dit mensen meer weerbaar is onze mening. Dit alles leidt ertoe dat de bovenkant van de markt van externe managers en adviseurs redelijk positief naar de toekomst kijkt, ondanks de komst van de nieuwe wet.
    Meer informatie over het onderzoek en aantal respondenten: http://www.schaekel.nl/2016

    • @Marleijn,

      Als ik me niet vergis kwam uit hetzelfde onderzoek ook naar voren dat de helft van de respondenten een vaste baan overweegt (als hij/zij de kans krijgt). Een ongelovelijk keus voor het ondernemerschap vind ik dat nu ook weer niet.

      Hugo-Jan

  3. Hoewel wij gelukkig zelf wel een eigen (door de belastingdienst goedgekeurde) modelovereenkomst hebben gelden de volgende feiten wel:
    – Op dit moment zijn er van de 3500 ingediende modelovereenkomsten slechts 200 goedgekeurd. Zolang je niet werkt met en conform een modelovereenkomst ligt de bewijslast bij de opdrachtgever/intermediair (met modelovereenkomst ligt de bewijslast bij de belastingdienst). Het nog niet hebben van een goedgekeurde ovk veroorzaakt onrust en door onrust/onduidelijkheid zijn opdrachtgevers minder geneigd te investeren (in inhuur van personeel). Een overgangsregeling dat de bewijslast bij de belastingdienst ligt tot het moment dat (bijna) alle ingediende overeenkomsten zijn afgehandeld zou logisch zijn
    – Door de onduidelijkheid/ angst voor naheffingen en hoge boetes achten opdrachtgevers zich genoodzaakt zzp-ers in dienst te nemen terwijl zowel de opdrachtgever als de zelfstandige dit helemaal niet wil. In onze praktijk spreken wij meerdere keren per week met opdrachtgevers en zzp-ers over dit item
    – Er is angst dat de Minister nu aan de knoppen kan draaien (als hij vindt dat er wat meer werknemers moeten komen dan wordt er wat strenger opgetreden, als hij vindt dat het aantal zzp-ers moet stijgen dan wordt er wat minder gecontroleerd). Indien de Minister alleen al had aangegeven dat deze operatie (fiscaal) budgettair neutraal (tov de VAR-periode) zou moeten uitpakken dan zou al een deel van alle onrust weggenomen kunnen worden
    – Er wordt in de media en de politiek alleen gesproken over de mogelijke (financiële) strijd tussen belastingdienst en opdrachtgevers/intermediairs of er sprake is van een dienstbetrekking. Een mogelijk veel groter risico is dat een ZZP-er die een tijd geen opdracht heeft gaat claimen dat hij bij zijn laatste opdracht toch echt wel in dienstbetrekking was zodat hij/zij weer recht op WW heeft. Hoe wordt daar door de Minister mee omgegaan? Het zou logisch zijn indien de Minister een (korte) termijn aangeeft waarna het voor ZZP-ers/werknemers niet meer mogelijk zou moeten kunnen zijn om hun werknemerschap te claimen.
    – Om vele redenen worden oudere personen bijna niet aangenomen in vaste dienst. Als ZZP-er zijn ze echter vaak goud waard voor opdrachtgevers. Indien er teveel onrust blijft waardoor er minder ZZP-ers worden ingezet is er een groot risico dat deze groep waardevolle mensen verloren is voor het arbeidsproces
    Het resultaat van alle onrust/onduidelijkheid/mogelijk claimende zzp-ers/werknemers zou kunnen zijn dat deze hele operatie ipv een bezuiningsmogelijkheid (minder ondernemingsvrijstelling en meer premieinningen) een hele dure operatie gaat worden voor de Minister (ww-uitkeringen, pensioenopbouw, afvloeiingsregelingen etc) alsmede minder investeringen door bedrijven. Hoe kijkt de Minister hier tegen aan.

    LegalMatch
    Edmond Gevaerts

    • Beste Edwond,

      Je gaat wat voorbij aan het feit dat er een transitiejaar is. Tot 1 mei 2017 worden er feitelijk geen controles gedaan en dus geen enkele reden tot paniek omdat een modelovereenkomst nog niet is goedgekeurd.

      Je spreekt een aantal keer ‘de Minister’ aan, welke bedoel je?

      Hugo-Jan

      • Beste hugo-jan

        Er is wel een overgangsjaar en er wordt in principe niet gehandhaafd tenzij er sprake is van misbruik. De grote vraag is wat de definitie is van misbruik. Indien een zzp vakkenvuller, administratief ondersteuner, secretaresse e.d ingezet gaat worden dan mag/moet je er toch van uitgaan dat deze personen aangestuurd worden door een baas (vd opdrachtgever) en dus een gezagsverhouding aangenomen moet worden. Valt dit onder misbruik en waar ligt de grens. Bij misbruik wordt er met terugwerkende kracht naheffingen en boetes opgelegd.
        Tav de minister bedoelde ik uiteraard staatssecret wiebes

        • @Edmon, ga er vanuit dat wat nu gedoogd wordt, ook in dat transitiejaar niet aangepakt wordt.
          Met misbruik hier wordt de A2-praktijken bedoeld (de oosteuropese bouwvakkers voor paar euro per uur).

          • @Hugo-Jan
            Daar zit precies het probleem “ik ga ervan uit”. Niemand die het echt weet. Dit levert onzekerheid op met alle mogelijke gevolgen van dien. Persoonlijk ben ik blij met alle onzekerheid/onduidelijkheid en het beperkt aantal goedgekeurde modelovk-en want het levert ons op dit moment meer opdrachten op (gedeeltelijk van concurrenten die (nog) geen goedgekeurde ovk hebben)). Voor (werkend) Nederland is het uiteraard niet goed.

            Dit was in principe mijn laatste reactie.Ik ga genieten van het weekend.

            LegalMatch

            Edmond Gevaerts

  4. Helemaal mee eens Mei Li. Er is veel verdraaiing van de waarheid en beeldvorming gaande in de media, al lang voordat de wet van kracht was. Gevoed door belanghebbenden. Ik ben zelfstandige ondernemer die zelf voor opdrachten zorgt en zo ken ik er velen. Wij blikken of blozen niet door deze wet.

    Terecht dat het kaf van het koren wordt gescheiden. Je kunt toch altijd nog werknemer worden? Het is het een of het ander.

    Goed stuk!

  5. Volledig eens met vakcollega Leni Minderhout. Je bent zzp’er én vooral ondernemer om dat blijvend mogelijk te maken.

    Bij de totstandkoming van de wet DBA is toch ook gedacht aan de situatie dat de intermediair een overeenkomst aangaat direct met de zzp’er? Daar is de “modelovereenkomst tussenkomst”. 09-02, dd 29 februari 2016 uit voortgekomen. Die situatie kwam bij grote opdrachtgevers vaak voor. De zzp’er gaat overeenkomst aan met en factureert aan de intermediair, die op zijn beurt -met een bepaalde fee per uur- weer doorfacureert. Voor zowel zzp’er als intermediair interessant.

    Nu lijkt de angst te overheersen en wordt een beeld geschetst dat (vooral grote, beursgenoteerde?) opdrachtgevers het niet (meer) aan zouden durven. Vreemd, want er is toch een speciaal model hiervoor? En nu gaan de intermediairs dus ook niet mee in het risico dat de opdrachtgever (en daarmee zij zelf) zouden lopen nu de nieuwe wet er is?
    Ben benieuwd of van dat ‘model tussenkomst’ in de nog jonge praktijk al veel gebruik wordt gemaakt. In mijn situatie vervang ik ook wel eens een HR-adviseur op tijdelijke basis. Daar is ook aan gedacht: de “modelovereenkomst vrije vervanging”. Daar komen soms ook intermediairs aan te pas.

    De overheid werkt ook nogal eens met intermediairs in ons vakgebied (loopbaancoaching en -training). Ik kom er zelf moeilijk tussen bij de inkopers van bijv grote banken of bedrijven. De intermediairs bepalen met de inkopers de uurtarieven, die vooral bij overheid erg laag kunnen zijn is mijn ervaring!

    Laten we het kritisch blijven volgen en ons niet door onzekerheid en al dan niet halve onderzoeken laten leiden. Dé gelegenheid weer om je ondernemerschap uit te leven!

  6. Een ogenschijnlijk onbehoorlijk onderzoek van Randstad maakt deze wet nog niet goed. Opdrachtgevers zijn onzeker over de op sommige punten onduidelijke regelgeving en modelovereenkomsten. Huren daardoor minder in. Daar hoef je geen onderzoek naar te doen dat is gewoon logisch menselijk en commercieel handelen. ZZP’ers weten ook niet of ze de nieuwe wet wel naleven. Hoe is de nieuwe wet dan voordelig voor de ZZP? Ik weet waar de wet voor is bedoeld maar de beoogde positieve effecten lijken nu te worden overschaduwd door de negatieve effecten (of worden deze toch gezien als positief door de makers). Ik hoop dat de belastingdienst in dit overgangsjaar veel meer duidelijk biedt en dan vooral aan opdrachtgevers. Er lopen heel veel goedwillende en ondernemende ZZP’ers rond die nu de dupe dreigen te worden van deze wet die als paard van Troje kan worden beschouwd. Dat vind ik echt oprecht dramatisch.