"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Staatssecretaris Wiebes, laat ons gewoon ons werk doen!

Staatssecretaris Wiebes roept zzp’ers en opdrachtgevers op om ‘gewoon aan het werk te gaan’. Graag! Maak het ons dan niet zo lastig, zegt Robbert van Veggel (Hays)

Sinds de invoering van de Wet DBA worstelen opdrachtgevers en opdrachtnemers met een effectieve toepassing. Ondanks waarschuwingen uit het veld moest en zou de wet er komen en helaas kregen de vele criticasters al snel gelijk. Er is zelden een stuk wetgeving geweest met een slechtere aansluiting op de praktijk. De Wet DBA heeft een zichtbaar negatief effect op het economisch verkeer, omdat het de snelle inzetbaarheid van de juiste professionals op specifieke functies lastig maakt.

Van staatssecretaris Wiebes hoeven zzp’ers en hun opdrachtgevers overigens weinig steun te verwachten. Hij vindt dat partijen zich niet uit het veld moeten laten slaan door spookverhalen over de toepassing van de nieuwe wet. Zij moeten ‘ophouden met ingewikkeld doen en gewoon aan het werk gaan’.

Zzp’ers, intermediairs en opdrachtgevers worden gehinderd door onduidelijke wetgeving

Laat dit nu precies zijn wat zzp’ers, intermediairs en eindklanten het liefste zouden doen. Zij worden daarbij helaas gehinderd door onduidelijke wetgeving. De staatssecretaris verwart ingewikkeld doen met een zeer terechte behoefte aan duidelijke kaders zodat partijen compliant en veilig externe experts kunnen inhuren. Die flexibiliteit is keihard nodig en past in een moderne arbeidsmarkt waar projectmatig wordt gewerkt en expertise wordt ingehuurd naar behoefte. Wetgeving zou dit juist moeten faciliteren.

Opdrachtgevers en opdrachtnemers willen vooraf zekerheid over het werken buiten dienstbetrekking. Standaard modelovereenkomsten bieden die zekerheid niet, omdat die vol staan met termen als ‘gebruikelijke duur, economische afhankelijkheid, gezagsrelatie of vrije vervanging’. Deze criteria zijn zeer ruim te interpreteren en nog niet door de praktijk nader ingevuld. Partijen blijven in onzekerheid en bestoken de Belastingdienst – terecht – met vragen over nadere invulling en uitleg van de wet. ‘Zekerheid vooraf’ is dus een fictie.

De markt voelt zich in de steek gelaten door de politiek

De markt voelt zich in de steek gelaten door de politiek maar kan niet anders dan er het beste van maken. Ook Hays ondernam actie en behoort inmiddels tot de kleine groep organisaties die groen licht van de fiscus kreeg om de door ons opgestelde modelovereenkomst te gaan gebruiken. Het verkrijgen van een goedgekeurde modelovereenkomst is geen makkelijke opdracht. Meer dan duizend contracten zijn inmiddels door de fiscus afgekeurd en nog meer duizenden uren werk gingen verloren. Uren die partijen beter hadden kunnen besteden en waarin we met zijn allen, zoals de staatssecretaris het formuleert, ook ‘gewoon aan het werk’ hadden kunnen gaan.

Hays is een wereldwijd opererend recruitment bedrijf en we investeren in levenslange partnerschappen die mensen en bedrijven in staat stellen om te slagen. Hays is de marktleider op het gebied van recruitment oplossingen in de UK&I, Duitsland en in de regio Aziƫ-Pacific en sinds 1989 ook actief voor onze klanten in Nederland. Bekijk alle berichten van Hays

9 reacties op dit bericht

  1. Begrijp ik het goed, heeft Hays een modelovereenkomst met de zzpers?
    De modelovereenkomst is toch bedoelt voor tussen zzper en opdrachtgever, niet tussen zzper en intermediair?
    Als dat toch zo is, is er dan een tweede modelovereenkomst tussen intermediair en de eind klant?
    De hele constructie met een intermediair is twijfelachtig voor de zelfstandigheid van de zzper als je het mij vraagt, bemiddeling zou voldoende moeten zijn, maar daarna niet meer in de keten zitten.

    • @Klwinkel, Dat begrijp je goed.
      Verreweg de meest bureaus werken met het zogenaamde tussenkomstmodel. Daarin factureert de zzp’er naar het bureau en het bureau naar de eindklant (jargon). Het bureau is dat ook formeel de opdrachtgever van de zzp’ers. Dus de modelovereenkomst is tussen het bureau en de zzp’ers. Een van de eerst goedgekeurde modelovereenkomsten was die van de bureaus. Dat model zorgt dus voor dat de zzp’ers ook zelfstandig is en blijft. Belangrijke voorwaarde: de opdracht ‘mag niet langer dan gebruikelijk duren’ (wat ‘gebruikelijk’ is, weet niemand). Ook te lang via een bureau werken (ook als is dat bij meerdere eindklanten) brengt zelfstandigheid in gevaar.
      Het bureau sluit geen modelovereenkomst af met de eindklant (immers: er is geen twijfel over wel/niet dienstverband tussen eindklant en bureau), wel zullen in de overeenkomst zaken staan over ‘geen gezag’ of ‘vrije vervanging’.

  2. Goed artikel, Robert! Als zzp’er ben ik ook erg blij met de modelovereenkomst die jullie als Hays delen op de website!

  3. Dag Klwinkel,

    Dat is precies Ć©Ć©n van de problemen. De meeste grote bedrijven/overheden doen geen zaken met individuele zzp-er/BV DGA’s.
    Die werken met preferred suppliers. Wanneer die niet kunnen leveren (en dat gebeurt veelvuldig) dan gaat men over naar zoeken binnen de zelfstandige dienstverleners die dan verplicht via een preferred intermediair moeten worden aangeboden.
    De meeste groot dienstverleners hebben daar een eigen dochter bedrijfje voor, en daarnaast zijn er nog talloze bureaus die deze diensten aanbieden (de intermediairs).

    De modelovereenkomsten van Wiebes knellen daar, want die houden geen rekening (of te weinig) met deze keten.
    Het hele business model van deze intermediairs is gebaseerd op permanent tussen de zzp-er en de eindklant in blijven zitten, en zo van ieder gefactureerd uur een stukje opeisen ‘voor geleverde diensten’.

    Zolang overheden en bedrijven dit preferred supplier model blijven hanteren en weigeren zaken te doen met individuele ondernemers zal dit een onontkoombare keten blijven.

    Hoewel vele zzp-ers hier niet blij mee zijn hebben ze geen keus. Directe inhuur door een eindklant is zeldzaam.
    Omdat vele sectoren hiermee te maken hebben, en de Wiebes modellen hierin overduidelijk tekort schieten, is er dus een groot probleem voor vele ondernemingen die willen inhuren en zzp-ers die hun diensten willen aanbieden.
    Dit model is niet nieuw want dat bestaat al jaar en dag. Wat nieuw is is deze rare wet DBA.

    Nu roepen aardig wat mensen op dit forum dat dit schijnzelfstandigheid is, om vervolgens naar payrolling te verwijzen als de ‘oplossing’.
    Deze clubs hebben natuurlijk een overduidelijk commercieel belang om zo te reageren, maar iemand wordt geen ondernemer om vervolgens via een soort constructie permanent een stuk omzet weg te geven aan iemand die ook gewoon intermediair is, maar gebruik maakt van een ander stukje wetgeving.

    Iemand die ondernemer is moet gewoon vooraf kunnen checken of hij/zij aan de voorwaarden voldoet om als ondernemer te werken. Dan is dat vervolgens afgetikt en dan kan hij/zij zonder gedoe aan de slag.

    Nu ben je voor de fiscus ondernemer, heb je nergens recht op, en kan per contract (al is het maar een contract voor 1 uur per week) besloten worden dat je op dat contract geen ondernemer bent.
    Dat is belachelijk.
    Wanneer een schilder A voor een particulier schildert dan is hij ondernemer, maar wanneer deze wordt ingehuurd door een schilderbedrijf die een grote klus krijgt en daar niet voldoende mensen heeft en dus schilder A inhuurt voor extra handjes, dan loopt deze zelfde schilder A ineens het risico dat hij geen ondernemer meer is op dat contract? Alleen maar omdat hij misschien een kwast gebruikt van deze onderneming die hem inhuurt en de materialen centraal aanlevert.
    En als jij dit via een tussenburo zou doen om in aanmerking te komen voor zo’n opdracht zit ie met allemaal onduidelijke modelovereenkomsten en horen beiden misschien een jaar later pas dat er iets niet klopte (wat vooraf dus niet duidelijk is) en ze plotseling werkgever en werknemer waren….

    • Als je kijkt naar de keten opdrachtgever-intermediair-opdrachtnemer, denk ik dat de wet DBA het meeste pijn doet bij intermediairs.

      Voor intermediairs is het in de praktijk niet gemakkelijk om te werken volgens een modelcontract bij tussenkomst, want de intermediair heeft vrijwel geen invloed op de mogelijke gezagsverhouding tussen eindklant en opdrachtnemer.

      Intermediairs lopen veel meer risico dan eindklanten omdat ze veel zzp’ers wegzetten. En bij hen zal de belastingdienst het eerste komen controleren, omdat dat de makkelijkste manier van handhaven is.

      Alternatief voor intermediairs is om iedereen op de payroll in loondienst te zetten, maar dan wordt het een stuk duurder voor de eindklant of moet de zzp’er veel inleveren. En dan wordt het ineens een stuk aantrekkelijker om de intermediair ertussenuit te laten…

      Kortom, intermediairs worden door de wet DBA gedwongen om zich te oriĆ«nteren op andere business modellen…

      • Met je eens CornĆ©, vooral de laatste alinea.

        @Bjƶrn

        Na een normale IT baan ben ik zelf ook al bijna 20 jaar werkzaam in de IT dienstverlening, eerst bij een detacheerder in vaste dienst, later als freelancer die via payroller werkte, en sinds een paar jaar echt zelfstandig. Ik ken het begrip preferred supplier, maar ik vraag me af of die grote bedrijven die hiermee werken, niet beter hun eigen HR afdeling kunnen uitbreiden en zelf de selectie doen voor tijdelijke mensen, al dan niet zzpers. De lijnen zijn dan korter, de selectie beter, en geen marge meer voor de intermediair, die toch weinig toevoegt.
        Dan doe je als zzper dus weer direct zaken met de eindklant.

        • @Klwinkel,

          Ik denk dat vrijwel alle ICT zelfstandigen dit heel graag zouden willen šŸ™‚

          @CornƩ Schuins;
          Los van dat het wellicht het meest pijn doet bij de intermediairs geef je ook meteen aan waar de modelovereenkomsten voor tussenkomst nat gaan.
          Bij een intermediair in de keten, heb je als opdrachtnemer een modelovereenkomst met de intermediair en de afspraken over gezag, vrije vervanging e.d. maak je dus met hen en niet met de ‘eindklant’.
          Ook heeft de intermediair geen invloed op het nakomen en werken conform opdrachtomschrijving en de eindklant heeft geen contract met de opdrachtnemer en ziet dus geen noodzaak om deze afspraken gemaakt met een andere partij na te leven.
          Per saldo is het op die manier erg lastig om volgens de modelovereenkomst te werken, ook al doe je er alles aan om deze werkwijze te volgen die de wetgever voorschrijft. Vervolgens kan dan achteraf beoordeeld worden dat het niet goed was, en daar kon je dan zelf vrijwel niets aan doen.

          • Dan hebben de intermediairs eigenlijk het grootste probleem met deze wet? Ik krijg ook de indruk daar het meeste tegengas voor de wet DBA daar ook vandaan komt, niet bij de zzpers zelf.
            Want het werk zal toch gedaan moeten worden uiteindelijk, dus de zzpers blijven/komen wel aan de bak. Missschien in een andere contractvorm, maar er zullen niet ineens 300.000 zzpers werkloos gaan worden.

  4. @hugo, gebruikelijke duur is ondertussen wel gedefinieerd 8 maanden, weliswaar in een open norm.
    @bjorn, in het tussenkomst model moet bijv gezag ook uitgesloten worden bij de derde, niet alleen bij een intermediair. En gezag kan ook de intermediair uitoefenen. Wat dacht je van toestemming voor vakantie moeten vragen; Uren- of andere verantwoording; etc. Ook wordt fiscaal ondernemerschap beoordeeld op vasis van alle opdrachten. Niet op basis van dat enen uurtje per week.
    @kwinkel, ja die hebben het meest te verliezen.

    Al bij de totstandkoming van de wet is er veel aandacht geweest voor de positie van intermediairs. Wiebes gaf toen al aan dat het lastig werd om bij tussenkomst niet uit te gaan van een arbeidsrelatie, ook omdat er een fictieve dienstbetrekking was. Om de branche tegemoet te komen is toen het tussenkomst model opgesteld.

    Maar ook met het tussenkomst is het lucratieve business model van de intermediair ineens een model geworden met moeijlijk beheersbare risico’s. Want hoe beheers je het uitoefenen van gezag door de derde of het ondernemerschap van de zzp-er. En beide elementen kunnen door de BD onafhankelijk van elkaar worden vastgesteld. En een bewijsvermoeden is geen echte zekerheid. Op zich niet onlogisch dat er uit die hoek veel kritiek komt en er allerhande oplossingen worden aangeboden zoals payrolling, werk bv, en andere vormen van opgeleukt werknemerschap, met als doel een stukje van de omzet mee te pikken.

    Het business model moet dus anders. Kortere opdrachten, een duidelijke toegevoegde waarde, of gewoon bemiddeling. “Ik help jou aan een opdracht en jij geeft mij daar een vergoeding voor.” En dat mag je eindeloos herhalen en het risico ligt op de plaats waar het hoort: bij opdrachtgever en opdrachtnemer.