"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

To DBA or not to DBA, that’s the question.

De intermediairs lopen voorop in implementatie van de Wet DBA. Waarom behandelt Wiebes die intermediairs dan slechter dan andere opdrachtgevers, zo vraagt Lisette van Rossum (ABU) zich af.

Deze versregel van William Shakespeare uit Hamlet schoot mij te binnen op weg naar huis, net nadat ik de eerste voortgangsbrief van staatssecretaris Wiebes had gelezen over de Wet DBA. In de bijlage staat een opsomming van de door de Belastingdienst (bijna) goedgekeurde modelovereenkomsten voor de intermediaire sector.

Daarna merkt de staatssecretaris op dat er in deze sector volgens de wet een verhoogd risico op ‘schijnzelfstandigheid’ bestaat, in situaties waarin de zzp’er niet in voldoende mate zelf in staat is om opdrachten te verwerven en er feitelijk een afhankelijkheidsrelatie ontstaat tot intermediairs. Het is deze passage die mijn tenen doet krommen.

Uit recent onderzoek door TNS NIPO in opdracht van de ABU en de Bovib blijkt juist dat 86% van de ondervraagde zzp’ers voor meerdere opdrachtgevers werkt. Hoezo schijnzelfstandigheid, denk ik dan?

Tevens blijkt dat de meerderheid (63%) van de ondervraagde intermediairs met een modelovereenkomst werkt, waarvan 79% is goedgekeurd door de Belastingdienst. Wanneer zij dit niet doen, komt dat door de onduidelijkheid vanuit de Belastingdienst. Daarentegen werken opdrachtgevers en zzp’ers nog nauwelijks met modelovereenkomsten. De intermediaire sector loopt dus voorop met de implementatie van de Wet DBA. Dat zou de staatssecretaris nu juist moeten omarmen, na alle kritiek over de modelovereenkomsten.

Ook wordt er in de bijlage van de voortgangsbrief gesproken over een handreiking voor de intermediaire sector, die betrekking heeft op de term ‘gebruikelijke duur’ van het algemeen model tussenkomst. U zult wel denken, nou dat is mooi. Helaas niets is minder waar. Door deze handreiking worden intermediairs anders (lees: slechter) behandeld dan andere opdrachtgevers van zzp’ers in Nederland. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Deze handreiking moet snel weer van tafel.

Het wordt echt tijd dat de overheid serieus aan de slag gaat met de Wet DBA. Anders kan je je inderdaad de vraag stellen: To DBA or not to DBA?

 

De ABU is de Algemene Bond Uitzendondernemingen. Op deze plek delen verschillende experts van de ABU hun kennis of mening. Bekijk alle berichten van ABU

9 reacties op dit bericht

  1. Ik zeg het nog maar een keer… Al was het maar voor de discussie 😉

    Het feit dat je een modelcontract denkt nodig te hebben is al “verdacht”, want “echte?” Zzpers hebben dat helemaal niet nodig, die nemen opdrachten aan met resultaat beschrijving en verplichting.

    Maar als je dan ook nog moeite hebt om het goed te formuleren in dat modelcontract, dan moet je jezelf toch eens achter de oren krabben.

    Dat de intermediairs voorop lopen snap ik wel, want die zitten in de gevarenzone, zoals wiebes ook aangeeft, net als de zzpers die via intermediairs werken.

    Zelfstandig zijn is geen doel, maar een middel. Om je werk te doen. het is niet verplicht, je kan ook met een tijdelijk contract werken, scheelt je zelfs een hoop rompslomp. Waar nu de modelcontract rompslomp nog bij gekomen is voor sommigen.

    • Tsja echt een reactie om discussie te krijgen Klwinkel
      De woorden tussen “…” suggereren veel maar zeggen niets.
      Zolang schijnzelfstandigheid een ruim begrip is, is een grote groep “verdacht”…. of worden nu onterecht in een hokje gedrukt

    • Gezien de specifieke situatie voor intermediairs is het werken zonder modelovereenkomst voor intermediairs zo goed als onmogelijk.

  2. Natuurlijk worden intermediairs anders behandeld, want de wetgeving is voor hun ook anders. Heeft een in gewone opdrachtgever in beginsel alleen te maken met de elementen gezag, persoonlijke arbeid en loon, daar komt voor de intermediair nog de tussenkomst fictie bij.

    De wet stelt, ookal voor de invoering van de VAR, dat als er sprake is van tussenkomst er een fictief dienstverband is, tenzij er sprake is van uitvoering in het kader van bedrijf en/of beroep. De open norm is een uitwerking van de bepaling die deze tussenkomst fictie beoogt uit te sluiten.

    Dus inderdaad een ongelijke behandeling, maar gestoeld op bestaande wetgeving. De stellingname van Lisette verbaast mij omdat juist de ABU een van de partijen was die dit model heeft (mede)ontwikkeld.

    Overigens ben ik van mening dat die open norm ook zou kunnen gelden voor alle overeenkomsten, zeker bij die waar een beoogd doel en een inspanningsverplichting wordt nagestreeft. Zoals Wiebes ook in zijn brief verwoordde moet je je als zzp-er, opdrachtgever of intermediair gaan afvragen of bij een lange duur de arbeidsrelatie niet teveel op een dienstbetrekking zal gaat lijken.

    • Paul, Het punt is dat de wet – of wetten – gewoon niet klopt/kloppen.
      Veel zzp-ers kunnen/mogen niet zonder intermediair aan de slag omdat opdrachtgevers niet anders willen werken.
      Door de WDBA wordt het opdrachtgevers zeer moeilijk gemaakt om gewoon iemand in te huren om zieken te vervangen of als overbrugging. Daarnaast kan men dus ook zeer lastig een zzp-er inhuren (meestal specialisten op een bepaald vakgebied) om langdurige projecten te draaien.
      Neem bv een fusie tussen grote bedrijven waarbij de ICT gefuseerd moet worden. Dat duurt jaren.
      Daar heeft men geen kennis voor in huis en moet men dus inhuren.
      Specialisten daarvoor in loondienst nemen heeft geen zin. Ten eerste kan men ze niet vinden vanwege schaarste, en ten tweede zit men er daarna aan vast omdat men ze nadien vrijwel niet kan ontslaan na meerdere jaren. Lange duur opdrachten zijn dus niet per definitie slecht of gelijk aan werknemerschap.
      Alleen Wiebes denkt er anders over. Zo zijn er nog tal van voorbeelden.
      Het zakenleven heeft de zzp-ers nodig op de wijze die nu (vrijwel) onmogelijk wordt gemaakt door de WDBA.
      U spreekt over een model waarbij ‘inspanningsverplichting’ wordt vastgelegd. Alleen dat woord mag al niet meer. Het MOET resultaat verplichting worden. Inspanningsverplichting biedt ruimte voor gezag en interpretatie waarbij werknemerschap geconstateerd zou kunnen worden en dat mag niet meer. Zo regide is de WDBA.
      De intermediairs bieden een dienst die de markt nodig heeft/wenst.
      Dat is de marktwerking waar onze regering zo vol van is. Als dat onmogelijk wordt gemaakt door nieuwe wetten, dan kan men beter gewoon zzp-schap verbieden. Dan zegt men tenminste wat men écht wil in plaats van het via een mislukte wet afdwingen en onmogelijk maken.
      Gewoon vrijheid van arbeid afschaffen. Dat doet men nu toch ook voor een grote groep werkenden die braaf zelfstandig hun brood verdienen op een manier die al tientallen jaren bestaat en nu ineens niet meer kan/mag.

      • Het eerste zijn we het over eens. De wetten laten een leemte zien. Ik ben ook niet tegen intermeidairs die kunnen onmisbaar zijn in het samenbrengen van vraag en aanbod. Ik vraag me wel af het huidige businessmodel van intermediairs nog valide is. Waarom niet gewoon bemiddelen, dan loopt de intermediair weinig risico.

        Wiebes zegt niet dat lange opdrachten niet mogen, alleen dat de grens wel eens vaag wordt. Het recht kent ook project overeenkomsten, dus de nadelen van ontslaan kunnen ook opgelost worden. Dat is het model waar vele detacheerders mee werken. In ieder geval zou het bij lange contracten een overweging moeten zijn. Is dit niet meer geschikt voor een tijdelijk dienstverband? En dan zou je puur moeten kijken naar de aard van de werkzaamheden.

        Ik deel overigens niet de mening dat intermediairs juist alleen met zzp-ers wilden werken. Dit is pas sinds de laatste jaren. Voorheen deden veel intermediairs geen of moeilijk zaken met zzp-ers en probeerden je in een detacheringscontract te stoppen.

        Vervanging kan ook onder de huidige wetgeving. Ook hier blijft de kern: tijdelijkheid en verschillen met de gewone werknemer. In dit soort situatie moet je je ook afvragen of bij langere perioden een loondienst niet een betere oplossing is.

        Het woord inspanningsverplichting mag zeker wel. Ik heb twee overeenkomsten namens een branchevereniging goedgekeurd gekregen waarbij dit de kern is. Dit is is ook de kern van de overeenkomst van ICT Nederland. Je spreekt dan over een beoogd resultaat.

        Als we kijken naar de risicogroepen dan zijn ze bijna allemaal verkapte medewerkers en geen ondernemers. Dat valt ook te lezen in de brief van Wiebes. De enige sektor waar ik twijfels bij heb is de kunstsektor. Daar wordt m.i. wel erg rigide gekeken naar het element gezag, terwijl de meeste in deze sektor met moeite hun uurtjes bij vele opdrachtgevers bijelkaar sprokkelen. Omdat bijvoorbeeld de muziek/script is voorgeschreven en er een dirigent/regiseur de leiding heeft is er per definitie een gezagsrelatie. Dat vind ik wat kort door de bocht.

        Wat we vergeten dat het werknemerschap en ondernemerschap naast elkaar kunnen bestaan. Maar dat wil de zzp-er niet want dan mist hij/zij zijn fiscale voordelen. En de opdrachtgever wil geen verplichtingen, want hij/zij moet direct weer van de inhuurkracht af. Beide lopen nu risico dat dit oneigenlijk gebruik uiteindelijk een rekening oplevert.

        Ja, er moet een politieke discussie komen over de onderliggende wetten. Dat is duidelijk. Maar ik deel ook de mening van Wiebes, wat onder de VAR eigenlijk niet was toegestaan is ook nu niet toegestaan. En daar komen sommige groepen nu pijnlijk achter.

        • Laatste alinea slaat de spijker op z’n kop.
          De VAR heeft een grote groep zzpers/schijnzelfstandigen gedoogd die niet aan de VAR regels voldeden, daar komt nu een einde aan.
          Deze groep is niks anders dan flexwerker, tijdelijk werknemer, noem het zoals je wilt, naar geen ondernemer.

          Zelf heb ik ook jaren op die manier gewerkt, maar dan met een payroller ertussen. Kost je €1,50 per uur, maar verder ook geen rompslomp. Geen VAR, geen accountant, slechts een jaaropgaaf.
          Ik begrijp niet wat daar mis mee is, want je hebt ook maximale vrijheid als het daarom gaat….

          Nee, ik kon niet die te dure hybride “op de zaak” rijden, maar dat interesseerde me ook niet, ik wilde gewoon leuk en goed betaald werk doen, waar ik zelf de projecten uit kon kiezen. Genoeg is genoeg was mijn motto.

        • Mijns inziens gaat dhr Wiebes wel voorbij aan de markt waar duidelijk wel een grote behoefte is aan de zelfstandig werkenden.
          Wellicht kan onder WDBA niet wat onder de VAR ook niet kon, maar onder de VAR werd zo gewerkt omdat het anders niet kon.
          Onder de VAR WUO was het onmogelijk (officeel) om minder dan 3 opdrachtgevers per jaar te hebben.
          Zonder VAR WUO kwam je echter nergens binnen, dus vulde iedereen braaf in dat hij/zij 3-7 opdrachtgevers per jaar had, ook al duren projecten soms 1 of meerdere jaren. Zlefs met projecten van 6 maanden kwam je niet uit.
          Grappige is dat ik persoonlijk gebeld heb met een directeur van de belastingdienst toen ik wilde starten als zzp-er, en ik heb hem dit voorgelegd.
          Toen werd letterlijk gezegd dat men dit wist, en dat dit in mijn vakgebied (SAP consultantcy) heel gebruikelijk was. Hun gebouw zat ermee vol….
          Of ik dus maar braaf 3-7 opdrachtgevers per jaar wilde aankruisen.

          Wat ik hiermee wil zeggen is, dat de VAR dus ook al slecht was, en niet passend bij de werkelijkheid.
          Dus als Wiebes zegt wat toen mocht mag nu ook, en andersom doet hij net alsof de VAR wél goed was.
          Als deze zo goed was, waarom moest hij dan weg?
          Nu wordt gesuggereerd dat de zzp-ers die in problemen komen (via intermdiairs e.d.) een beetje zakkevullers zijn, die misbruik maken van IB aftrekposten.
          Laten we wel zijn, die posten zijn er deels om andere kosten die zzp-ers maken te compenseren omdat ze verder nergens recht op hebben. (pensioen verz. AOV, etc)
          Nu wordt verplicht dat je je bijstands recht opgeeft door het tekenen van een modelovereenkomst.
          Dus je werkt dan helemaal voor eigen rekening en risico. Wat is dan nog het probleem?
          Er is geen werknemer die al zijn rechten opgeeft als hij een contract aangaat. Dus m.i. kan het verschil tussen werknemer en zzp-er niet groter zijn.
          Daarnaast is het natuurlijk ook zo dat een beetje zzp-er een goed tarief heeft. Daar betaal je dus ook behoorlijk wat belasting over via de normale IB schalen. Ik weet in elk geval zeker dat ik veel meer betaal dan toen ik in loondienst was, ondanks die paar aftrekposten. De BV Nederland is in mijn geval dus beter af dan wanneer ik in loondienst zou zijn en hetzelfde werk zou doen. Dus dat argument gaat niet altijd op.

          Als er nu om dit gedoe te verhelderen eens gewoon vóóraf kaders gemaakt worden en een extra categorie van werkenden.
          Maak een categorie ondernemers (mkb etc) en zelfstandig werkenden (zzp dienstverleners etc) en werknemers.
          Bepaal aan welke voorwaarden iedereen moet voldoen, en stel daar het IB stelsel op in.
          Dan kan iedereen vooraf zien of je wel of niet voldoet, en daarna is de kous af. Je doet je werk waar je goed in bent op de manier zoals jij wilt werken en kán werken.
          Of dat nu lang of kort is, of in een team of als vervanger van een loondienst medewerker. Als je vooraf voldoet, is dat gewoon klaar.
          En niet zoals nu. Eerst ben je ondernemer, dan met WDBA achteraf ineens niet meer. Als je dan kapot gemaakt bent met naheffingen die je moet aanvechten kom je bij de UWV, en dan krijg je niks meer ‘want je bent immers ondernemer’…..
          Tegen de tijd dat alles achter de rug is ben je failliet en sta je op straat door nahefingen, boetes en geen werk meer.
          Is dat dan beter voor de BV NL? of is dat collateral damage?

          • Goed verhaal.

            Alleen 1 ding klopt niet, sommige zzpers waren tijdens de VAR-wuo ook eigenlijk al geen ondernemer/zelfstandige, want ze vulden de vragen niet eerlijk in. En dat zijn ze nu bij de WDBA nog steeds niet, alleen nu us het veel lastiger om het te omzeilen.
            Als je iedere dag te hard rijdt en op een dag gecontroleerd wordt, kan je niet zeggen dat het altijd mocht… Nee je hebt mazzel gehad het mocht nooit.