40 procent van zzp’ers zijn organisaties ontvlucht. Grethe van Geffen over het belang van inclusief leiderschap.

Managers en adviseurs hebben te weinig oog voor de individuele talenten van hun medewerkers. En met het aantrekken van de economie wordt dit een steeds wezenlijker gemis. Veel professionals worden zzp’ers  om organisaties te ontvluchten.

Pittige uitspraken van Grethe van Geffen, directeur van Seba cultuurmanagement en auteur van het managementboek ‘Voorbij het verschil. Het belang van inclusief Leiderschap‘ in een interview voor Management & Consulting. Ze pleit voor meer oog voor diversiteit en wijst op het belang van inclusief leiderschap.

Diversiteit

Van Geffen groeide op in Hedel. In het kleine dorp op de grens van Noord-Brabant en Gelderland stonden protestanten en rooms-katholieken, én protestanten onderling, geregeld lijnrecht tegenover elkaar. Ondanks de vele verschillen moesten ze er samen uit zien te komen. De belangstelling voor diversiteit en inclusie was bij Van Geffen al vroeg gewekt.

Ook haar loopbaan kenmerkt zich door verschillen. Ze stond jarenlang voor de klas, zat in de drugshulpverlening en werkte voor Vluchtelingenwerk. Uiteindelijk ging ze op zoek naar een beroep met genoeg variëteit, zodat ze niet de behoefte zou voelen constant van baan te moeten veranderen. Met de ervaring van een managementfunctie binnen Vluchtelingenwerk op zak, richtte ze adviesbureau Seba cultuurmanagement op. En daar houdt ze het, na bijna twintig jaar, nog altijd prima uit.

Talent benutten

De meesten associëren diversiteit en inclusie met meer aandacht voor vrouwen of culturele achtergrond. Dat is niet verkeerd, stelt Van Geffen, maar het is zoveel meer. “Het gaat over de vraag waarom bedrijven er niet in slagen talent ten volste te benutten. Waarom organisaties uniformiteit zo belangrijk vinden en zo weinig aandacht en ruimte hebben voor uniciteit. Waar zit de belemmering?” Medewerkers krijgen volgens haar onvoldoende de kans hun kwaliteiten te benutten en zichzelf te zijn. “Ze hangen bij wijze van spreken bij binnenkomst hun identiteit aan de kapstok en trekken die pas weer aan als het werk erop zit.”

Organisaties ontvluchten

Gelukkig zijn we het er inmiddels allemaal over eens dat diversiteit nodig is, denkt ze. “Dat je geen product kunt leveren met alleen maar 25- of 50-jarigen.” Nederland heeft de laatste decennia vooruitgang geboekt. We vinden het inmiddels normaal dat vrouwen topfuncties bekleden, en homoseksualiteit wordt steeds beter bespreekbaar. Maar er is nog genoeg ruimte voor verbetering: “Assessments zijn vaak discriminerend. En ook andere beoordelingssystemen zijn achterhaald. We moeten af van het denken in hokjes.”

Het grote aantal zzp’ers is volgens Van Geffen tevens een indicatie dat mensen het beu zijn. “Ik durf te zeggen dat 40 procent van de zzp’ers organisaties zijn ontvlucht. Ze willen zich niet aan tradities moeten houden, of zich op een bepaalde manier moeten gedragen. Ze willen geen toestanden, maar hun werk doen. Het is heel gek eigenlijk, maar heel veel organisaties houden mensen van hun werk.”

De tijd dringt

Hoewel de meeste organisatieveranderingen ingezet worden vanuit de top, beginnen veranderingen rondom diversiteit en inclusie vanuit de medewerkers. De top werkt veelal niet mee, want die heeft er geen last van en begrijpt dan ook vaak niet wat er aan de hand is, stelt ze. “‘We behandelen iedereen toch gelijk!’, klinkt het dan. Het gevolg is een gebrek aan urgentie om het probleem aan te pakken.”

De tijd om de kwestie toch serieus te nemen, begint te dringen, stelt Van Geffen. Het aantrekken van de economie biedt werknemers de kans een bedrijf of organisatie te verlaten. “Duitsland kampt nu met arbeidskrapte, en daar zie je al veel meer diversiteitsprogramma’s. Managers volgen trainingen en buigen zich over de vraag hoe je voorkomt dat mensen weglopen en hoe je het aanwezige talent in teamverband het beste benut. Hoe zorg je ervoor dat mensen hun jas mee de organisatie in kunnen nemen en tegelijkertijd goed samenwerken? Hoe zorg je ervoor dat ze hun voordeel doen met de aanwezige verschillen?”

Tijdens het event Vier het Verschil (met o.a. ook Léon de Caluwé  en Jitske Kramer) op 25 november geeft Van Geffen een workshop. Ze gaat dan onder andere in op de vraag hoe managers en adviseurs de mate van diversiteit en inclusie binnen een organisatie in kaart kunnen brengen en waar ruimte is voor verbetering.