"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Laten we voor flexcontracten overstappen van intermediairs naar banken.

In welke andere branche blijft een match-maker tot het einde der dagen aan die match verdienen? Laten we het model van het kopen van een huis kopiëren naar de flexwereld en splits de rol van match-maker en contract-behandelaar, vraagt Mark van Assema zich af.

Ik blijf me verbazen over de rol van intermediairs bij de inzet van flexwerkers. In welke andere branche blijft een match-maker tot het einde der dagen aan die match verdienen? Zelfs voor de duurste en vaak belangrijkste match uit ons leven, een huis, krijgt de match-maker een eenmalige beloning. Laten we dat model kopiëren naar de flexwereld en splits de rol van match-maker en contract-behandelaar.

Bijzondere dubbelrol intermediairs

Eerst even over de rol van intermediairs in de flexwereld. Zelfstandigen zijn een te diverse groep voor grote organisaties om doorheen te spitten en individueel, contractueel mee te verbinden. Opdrachtgevers zijn dus blij met intermediairs, waar ze eenvoudig de vraag naar arbeid en afhandeling van het contract kunnen uitzetten.

Bovendien zijn opdrachtgevers vaak niet bereid om een eenmalige, hoge, beloning voor de match te betalen. Liever betalen ze (en uiteindelijk vaak meer) via een marge op het uurtarief. Ondanks vele initiatieven uit de branche, zijn het de opdrachtgevers zelf die verandering van dit model al jaren tegen houden.

Intermediairs spelen hier handig op in. Naast het maken van de match leveren ze vaak ook een tweede dienst: de administratie van contracten en maandelijkse factuurstromen. Door deze administratie zelf te doen borgen ze hun marge op het uurtarief. Deze lucratieve handel wordt ondertussen bedreven door duizenden intermediairs, van een-pitters tot beursgenoteerde bedrijven.

De politiek zou de marktwerking in moeten dammen

Toch is de politiek niet tevreden met die administratieve kant van de flexmarkt. De overheid zoekt naar meer controle op arbeidsverhoudingen, nu weer via de Wet DBA. Dat dit uit dreigt te lopen op een #DBAkel geeft aan dat deze weg, na ook niet erg succesvolle voorgangers, bijna onmogelijk is. Regulering van een diffuse doelgroep, van bijverdienende tot kostwinnende zelfstandigen, opleggen aan een zeer vercommercialiseerde en versnipperde markt lijkt vooral een onverklaarbare papierwinkel op te leveren. Tijd dus voor een alternatieve aanpak.

Splits de markt in makelaars en banken

Bij het kopen van een huis is de marktwerking gesplitst: het vinden van een huis is losgekoppeld van de financiering ervan. Als eerste wordt een match gemaakt; via een intermediair, mét of zonder makelaar. Dezelfde mogelijkheden dus die een zelfstandige heeft bij het zoeken naar een nieuwe opdracht; mét of zonder intermediair.

Als tweede de financiering. Bij een makelaar kun je geen hypotheek afsluiten, daarvoor moet je naar een bank. Een financiering regelen is iets anders dan een huis vinden; het gaat om veel geld, risico’s en vele regeltjes. Eigenlijk net als een overeenkomst tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Die situatie lijkt ook op de nieuwe verzekeringsmarkt. Een adviseur wordt alleen betaald voor het kiezen van de juiste verzekering en hierna wordt het contract uitgevoerd door een verzekeraar. Ik pleit dus voor het scheiden van de twee diensten die een flex-intermediair nu vervult: het matchen en de administratie.

Een onafhankelijke partij

Voor het voeren van een goede administratie stelt de overheid allerlei contractuele en fiscale regels. Er zou een nieuwe vergunning moeten komen om die administratie te mogen doen. Het zou bijvoorbeeld een nieuwe dienst voor de banken kunnen zijn. Die doen al screeningen voor het verstrekken van hypotheken die vergelijkbaar zijn met de eisen die worden gesteld aan een flexcontract. Banken worden gedekt door de staat, gaan niet failliet, zijn een machtige partij om geld te eisen van de opdrachtgevers en dus krijgen flexwerkers altijd betaald. We kunnen dan meteen ook stoppen met ‘g-rekeningen’, voor wie dit iets zegt.

Maar het kan ook een nieuwe partij zijn die de administratie goed gaat regelen, desnoods  semioverheid. Die kan ongeveer dezelfde zekerheden als een bank bieden, en heeft nog een extra voordeel. Je kan dan voor een extra hefboom effect ook gelijk de zelfstandigenaftrek op een nette manier afschaffen en minimumtarieven voor de onderkant van de zzp markt borgen, als dat politiek nodig is. Wel graag digitaal en geen UWV-2.

Waarom niet?

Ook andere markten, bijvoorbeeld de energiemarkt en het spoor, kennen gescheiden dienstverlening, dus waarom zij wel en wij niet? Alle pogingen om het via de huidige marktwerking te regelen lopen vast. Ik ben als zelfstandige wel klaar met dat gedoe over regels en overeenkomsten. Ik wil gewoon mijn werk kunnen doen, de opdrachtgever blij maken en mijn geld krijgen zonder een enorme papierwinkel.

Mark is HR projectleider en adviseur voor het groeien naar Total Talent Management of Integraal Talent Beheer. Hij staat daarin voor een gelijke behandeling van alle werkenden, door HR en de rest van de organisatie, los van hun contractvorm. Hierover schreef hij samen met Marleen Deleu het boek Mis geen Talent. Mark heeft een sterke IT achtergrond en kan hiermee een HR organisatie goed helpen om de vertaling te maken van wensen naar techniek. Hij zet graag innovatieve HR technologie in zodat alle werkenden zich kunnen ontwikkelen naar een volgende stap. In 2017 heeft hij HRTechReview.nl opgericht om objectief inzicht te geven in de HR Tech markt in Nederland. Bekijk alle berichten van Mark van Assema

10 reacties op dit bericht

  1. Prima idee, maar lost de WDBA “problemen” niet op natuurlijk, want de feitelijke werksituatie veranderd er niet door, alleen maar nog meer partijen die zich ermee bemoeien…
    In plaats van banken stel ik voor dat de rol van detacheerder weer groter wordt. Dit zijn fatsoenlijke werkgevers, je behoud je vrijheid en je hebt minimale papierwinkel waar je het in de laatste alinea over hebt.
    Ik kan me voorstellen dat een detacheerder je niet altijd door wil betalen als je even geen opdracht hebt, maar daar zijn vast wel creatieve afspraken over te maken.
    In mijn tijd waren de detacheerder een soort van luxe uitzendbureaus, je kreeg een degelijke lease auto, pensioen, verzekerd, je was vervangbaar, enz.
    Als je niet voor de rest van je leven hetzelfde werk bij dezelfde werkgever wilt doen, is dat een prima oplossing.
    En nee, je haalt dan financieel niet het onderste uit de kan, maar je weet wat ze zeggen over mensen die het onderste uit de kan willen toch?

    • Ha Gerrit, dank voor je reactie.
      Het mooie van zelfstandig zijn vind ik precies dat woord, ‘zelfstandig’. Als je in dienst bent van een detacheerder of consultancy bureau, dat ben ik zelf ook ruim 10 jaar geweest, dan kun je niet zelfstandig beslissingen nemen over je opdrachten en of je al dan niet via een intermediair wilt werken.

  2. Te complexe oplossing, denk ik. Het kan simpeler…

    Het idee van de Wet DBA is dat zzp’ers rechtstreeks kunnen werken voor opdrachtgevers door goedgekeurde modelovereenkomsten te gebruiken. En voor de papierwinkel is gewoon een goede boekhouder makkelijker&goedkoper, vooral als je meerdere opdrachtgevers per jaar hebt.

    Intermediairs kunnen er dan helemaal niet meer tussen te zitten, want dat is een indicatie voor schijnzelfstandigheid. Intermediairs moeten inderdaad gaan nadenken over andere business modellen. Daarom vind ik je vergelijking met de makelaar wel sterk.

    We moeten ons als zzp’ers en opdrachtgevers niet bang laten maken door de intermediairs. Zij hebben er een enorm belang bij om er tussen te mogen blijven zitten… Daar moeten we ons wel van bewust zijn bij alles wat ze zeggen over de wet DBA.

    Op zich vind ik, als zelfstandig professional, een intermediair bij een opdracht af en toe prima. Maar niet tegen elke prijs…

  3. Het tussenkomstmodel is een veredelde uitzendconstructie. Het zijn ook die partijen die een modelovereenkomst nodeloos ingewikkeld maken. Het zijn ook de partijen die onder de wet DBA willlen blijven profiteren .

    Een nieuw businessmodel is dus nodig. Het makelaarsmodel is daar een voorbeeld van. Ik zie alleen geen toegevoegde waarde in de “bank” als tussenpersoon.

  4. Ik vind het geen goede vergelijking. Een bank verdient juist jarenlang aan een hypotheek (inderdaad vaak tot het einde der dagen en, denk ik, vele, vele malen langer en meer dan een intermediair sowieso). En banken zijn inmiddels nou ook niet het toonbeeld gebleken van betrouwbare en eerlijke dienstverleners. En er is niets mis met een intermediair in de keten, mits die wel toegevoegde waarde biedt door goede dienstverlening aan opdrachtgever en ZZP-er (bijv. als men echt opdrachten voor je acquireert en administratieve rompslomp uit handen neemt). Als een intermediair waarde voor mij toevoegt, dan mag daar van mij best iets tegenover staan vind ik en dan kan ik mij concentreren op mijn opdrachten. En om nou het spoor en de energiemarkt als “goede voorbeelden” van goede marktwerking aan te dragen … kom op zeg. Dit lijkt meer op het calimero-syndroom: “ik ben klein en het is niet eerlijk”, ondanks dat in de praktijk je vaak opdrachten aan deze partijen te danken hebt omdat zij iets kunnen waar opdrachtgevers en ZZP-ers niet dagelijks mee bezig zijn: matchmaking door vraag en aanbod te kennen.

    • Ha pjotr, of banken de beste oplossing zijn trek ik in het stuk later ook wel in twijfel. Belangrijkste voor mij is je laatste punt. Partijen mogen best goed zijn in matchmaking, maar hier hoort een business model bij met een eenmalige of tenminste tijdelijke fee. Dat blijft mijn uitgangspunt.

  5. Ik begrijp je verhaal niet helemaal. Jij doet nu alsof intermediairs een service bieden aan de ZZP-er op het gebied van administratie. Ik ben nu 10 jaar ZZP-er en heb via verschillende intermediairs gewerkt maar die doen helemaal niets, behalve jou betalen als zij betaald zijn door de klant. Meer niet. Deze ‘service’ door een bank laten doen? Welke service?

    Jouw vergelijking met makelaars is een hele goede. Intermediairs zijn CV-makelaars met een heel vreemd verdienmodel. Een uitstervende beroepsgroep, net als makelaars overigens.

    Wacht maar af.

  6. Hi Mark,

    Volgens mij had je in jouw tijd bij AEGON een intermediair waarbij de periode waarin er een marge gehanteerd werd gemaximaliseerd was toch :-). Volgens mij een prima methode.

    Intermediairs, makelaars, reisbureaus, pensioenverzekeraars maar ook restaurants, de tuinman, de hulp in de huishouding, ze zijn allemaal overbodig. In principe kan je ontzettend veel zelf doen en. Dat wil niet zeggen dat ze geen bestaansrecht hebben. Zolang er een toegevoegde waarde ervaren wordt door ofwel de opdrachtgever ofwel de consument heeft een dienstverlener een bestaansrecht.

    Voor mij hebben alle genoemde dienstverleners een toegevoegde waarde: Ook de makelaar van Leon. Ik vind het prettig dat een makelaar de verkoop van mijn huis uit handen neemt. Scheelt hoop gedoe met vrij nemen van mijn werk, etc. Zolang de beloning in verhouding staat tot de geleverde dienst of de dienstverlener iets kan wat ik niet zelf kan vindt ik het prima om werk uit te besteden.

    Hetzelfde geldt voor de intermediairs. Intermediairs zijn volledig gericht op enerzijds het vinden van kandidaten en anderzijds het uit handen nemen van het administratieproces. Door de kennis van wetgeving, ondersteunende systemen en een efficient ingerichte organisatie kan een intermediair vaak kostenefficienter werken dan inhurende organisaties zelf. Kortom de toegevoegde waarde die opdrachtgevers ervaren weegt op tegen de kosten. Dan is het toch niet vreemd dat opdrachtgevers gebruik maken van een intermediair?

    Samenvattend: Ja, in theorie zijn intermediairs overbodig net als het overgrote deel van alle andere dienstverleners. Echter zolang de toegevoegde waarde die men ervaart opweegt tegen de kosten heeft iedere dienstverlener een bestaansrecht.

    ps. @Mark: G-rekening is niet altijd noodzakelijk. Indien een intermediair een disculpatiebeschikking heeft hoeft er, zoals je weet, niet op een G-rekening te worden afgestort en heeft de opdrachtgever toch 100% wettelijke vrijwaring in het kader van de inleenaansprakelijkheid.

    • Ha Thijs,

      Dank voor je uitgebreide reactie. Het kernwoord in de discussie is toegevoegde waarde.

      In mijn verhaal is een bank ook een soort intermediair, dus ik pleit er niet voor een ‘tussenpartij’ uit te schakelen, want grote organisaties gaan heus geen zaken meer doen 1 op 1 met zelfstandigen.

      Dus betalen voor de service/dienst van het efficiƫnt uitvoeren van de administratie en contracten doe ik graag. Naast deze dienst gaat het om de dienst van het matchmaken. Ik pleit er in feite voor om die 2 diensten, verplicht voor opdrachtgevers (want anders zullen zij het niet gaa doen) uit elkaar te trekken naar 2 verschillende partijen met beide een passend verdienmodel. Dan moeten opdrachtgevers net als bij het recruiten van vast personeel een eenmalige, hoge, fee betalen aan een matchmaker (als ze dit besluiten uit te besteden). Of de opdrachtnemer moet de fee gaan betalen aan de matchmaker, als die een echte ondernemer is. Net als bij een makelaar zeg maar.

  7. Jeetje Mark, wat een gedoe… volgens mij is de intermediair er voor om het makkelijker te maken. Net als de winkelier zaken dichterbij brengt, beter laat zien en persoonlijker maakt. In die zin intermediair. En als die intermediair zijn werk niet goed doet dan ga je naar een andere winkel. Overheidsingrijpen heeft ons al de WDBA gebracht…..dat beloofd niet veel goeds voor de volgende ingreep……