Zzp’ers waren toch de helden van de 21e eeuw?

‘De kleine zelfstandige is de held van de economie van de 21e eeuw’. Nee, dit is geen reclame voor PZO of FNV Zelfstandigen. Het is ook geen verkiezingsslogan van D66. Het is de eerste zin uit het verkiezingsprogramma van de PvdA over zzp’ers in 2012. U leest het goed. ‘De held’  het staat er echt, lees het maar na.

Het kan verkeren. Vier jaar verder is de kleine zelfstandige verworden van held tot schlemiel. Van vrije vogel tot fiscale uitvreter. Waren het toen nog de ‘helden’ die Nederland door de crisis sleepten, nu is de zelfstandige in de beeldvorming verworden tot de uitgebuite pakketbezorger in het witte busje.

De zzp’er gaat de politieke gemoederen stevig bezighouden. Het huidige kabinet kwam er ondanks een glashelder IBO-advies niet uit. Wel introduceerden ze de Wet DBA, maar de vraag is of die wet het tot het einde van de verkiezingscampagne houdt.

Zzp’er moet aantonen dat hij géén werknemer is. Dat is de wereld op zijn kop.

Het is goed dat de zzp’er zo prominent op de politieke agenda staat. De arbeidsmarkt verandert fundamenteel en daar zullen we de inrichting van ons sociale stelsel op moeten aanpassen. Om te beginnen door de zelfstandige een eigen plek in ons bestel te geven. Nu ben je zzp’er door aan te tonen dat je géén werknemer bent. Dat is de wereld op zijn kop.

Daar hoort ook een discussie bij over rechten en plichten en het speelveld voor alle werkenden. Want er zijn wel degelijk zzp’ers die extra bescherming nodig hebben. Net zo goed als er werknemers zijn die minder bescherming nodig hebben. Wat te denken van een pensioenplicht voor alle werkenden tot een bepaalde inkomensgrens met een vrije keuze qua uitvoerder. Daarboven is iedere werkende vrij zich aanvullend te verzekeren. Zo’n zelfde uitgangspunt kan gelden voor inkomensderving als gevolg van arbeidsongeschiktheid.

Benieuwd wat de politiek gaat brengen. De term helden zal wel niet meer gebruikt worden.

Jurriën Koops, directeur ABU