Baanbrekend: Uber werknemers in UK niet langer zelfstandige

Baanbrekend (misschien wel letterlijk): een rechter heeft in de UK bepaald dat werknemers van Uber niet langer gekwalificeerd mogen worden als zelfstandige ondernemers, zo meldt The Guardian.

Dit heeft hele grote gevolgen. De rechter heeft besloten dat de Uber chauffeurs dus niet meer zelfstandig zijn en dat Uber dus de basisrechten voor een werknemer, zoals ziekteverlof, vakantiedagen en minimum uurloon. Iets dat in de hele ‘gig economy’, niet alleen bij Uber, natuurlijk heel ongewoon is. Het bedrijf krijgt een percentage voor de diensten die jij zelf doet. De manier waarop Uber, en veel andere bedrijven, echter hun ‘freelancers’ behandelen maakt ze de-facto werknemers stelt een rechter nu.

Druk en schema’s

Een van de hoofdredenen dat Uber, en veel andere organisaties, onder vuur liggen is de druk die ze op hun freelancer uitoefenen om te werken. Zo zijn Uber chauffeurs die ritten afwijzen, om welke reden dan ook, ook als een klant eerder hele slechte ratings heeft gehad (gewelddadig of asociaal gedrag) vervolgwerk niet zeker. Ook moet je vaak en regelmatig werken, veel uren maken, om nog mee te mogen doen. Dat staat natuurlijk haaks op het principe van freelance chauffeurs, die mogen rijden wanneer ze willen. Je kan hooguit om kwaliteit van service hoog te houden spelen met de prijzen en de rewards die de chauffeurs krijgen, maar dwang gebruiken is een teken van een ‘werknemer/werkgever relatie’ en daarom heeft de rechter in Engeland dus, terecht in mijn optiek, gezegd dat ze dan ook recht hebben op werknemersvoorzieningen.

Gig economy

Ik ben een groot voorstander van de gig economy. Ik zie loondienst verbanden namelijk niet per definitie als iets positiefs. Ik zie dat veel diensten, zoals Uber, maar ook Brandsupply en noem het maar op, gewoon veel betere dienstverlening en kwaliteit hebben dan vergelijkbare diensten met mensen in loondienst.

Ik vind ook dat iedereen verantwoordelijkheid draagt voor het succes van een organisatie, inclusief elke medewerker. Het succes van veel bedrijven is afhankelijk van de kwaliteit en service die mensen leveren, dan vind ik het ook logisch dat die mensen daar ook op afgerekend worden. En als die kwaliteit door een ondergrens heen zakt, dat hun inkomen dat ook doet.

Zelfstandigen moeten zelfstandig zijn

Ik vind echter wel dat je zelfstandigen altijd als zelfstandigen moet behandelen. Dat wil dus zeggen dat ze zelf een behoorlijke mate van autonomie hebben.

Dat je loyaliteit beloond als organisatie snap ik. Dus dat je mensen die veel voor je rijden in slappere tijden eerste keus geeft bij een nieuwe rit is tot daar aan toe. Dat je mensen die veel uren maken bij het bezorgen van maaltijden beter beloond op welke manier dan ook dan mensen die weinig uren maken begrijp ik en vind ik zelfs terecht.

Dat je soms schema’s moet maken om continuiteit van dienstverlening te garanderen is begrijpelijk en je mag van een freelancer eisen dat als hij werkt als hij dat beloofd heeft. Als spreker moet ik ook op de locatie zijn als ik dat beloofd heb. Echter mag je diezelfde freelancer niet verplichten per se op een bepaald moment ergens te zijn omdat het in jouw schema zo uitkomt. Als je gaten in je schema’s hebt moet je mensen verleiden die op te vullen. Je kan ook best een minimaal aantal uren afspreken, maar een freelancer kan nooit full time voor je werken.

Dus…

Ik denk niet dat dit de doodslag is voor de gig economy. Ik denk wel dat we de uitwassen van de gig economy waarbij mensen behandeld worden als werknemers omdat de organisatie niet in staat is zijn planning ook serieus anders te organiseren tot een halt brengt. En dat is goed. Want ik ben een voorstander van de gig economy. Ik ben een voorstander van zelfstandigen die betaald worden per succesvolle handeling. Ik ben geen voorstander van grote organisaties die die zelfstandigen vervolgens aansturen alsof het medewerkers zijn. Ik geloof dat er teveel stokken worden toegepast en te weinig wortels. Dat laatste zou door deze uitspraak wel eens meer kunnen gaan gebeuren, en dat is een positief effect.