HR, Tech en Flex (deel 1): Engagement is hot

“White hot”, noemt Josh Bersin de opkomst van ‘tools for engagement, pulse surveys, feedback management and culture assessment’. Engagement, betrokkenheid van en luisteren naar medewerkers, staat al drie jaar muurvast in de top-3 van HR-topics. In de geschiedenis is het een bekend fenomeen: zodra de techniek de overhand lijkt te krijgen boven het menselijk ambacht, slaat het ambacht terug. Zoals de opkomst van de fotografie leidde tot de schilderstroming Realisme, hebben de procesautomatisering en kille analytics in HR nu (tegen)bewegingen als HR2020 en WorkHuman tot gevolg. ADP – van oudsher gespecialiseerd in on-menselijke HR-technologie zoals payroll – heeft als nieuwe slogan ‘A more human resource’.

Drie jaar is blijkbaar ook de tijd die de gemiddelde softwareontwikkelaar nodig heeft om een systeem te ontwerpen en in elkaar te zetten, want bij DisruptHR – onderdeel van HRTechWorld op 25 en 26 oktober in Parijs – had ongeveer de helft van de ontregelaars zich op dit onderwerp gestort (meer daarover in deel 2, dat morgen verschijnt).

‘De organisatie is kut’

Ik ben er van overtuigd dat technologie leuk, nuttig, zinvol en inmiddels onvermijdelijk is. Maar betrokkenheid, luisteren en (samenwerken) zijn per definitie dingen die mensen doen en hun vermogen om betekenis te geven aan hun werk en het met overgave te doen heeft vaak weinig met technologie te maken. Het kan zelfs volkomen losstaan van hun mening over de organisatie als geheel. Een aantal jaren geleden werkte ik voor een kleine organisatie in Leiden, die mij enigszins besmuikt de resultaten van het medewerkerstevredenheidsonderzoek liet zien. Inderdaad, de organisatie scoorde op praktisch alle punten onder de benchmark van de branchevereniging. Maar toen ik met medewerkers zelf sprak, zeiden ze bijna allemaal hetzelfde: misschien is de de organisatie kut, maar ik heb een geweldige baan. En zo werkt het vaak. Wat niet wegneemt dat het interessant is om te bekijken wat technologie aan betrokkenheid en samenwerking bij kan dragen.

Onverstaanbare Fransen

Daarom schoof ik aan bij een aantal sessies die als onderwerp ‘engagement’ hadden. Bijvoorbeeld bij ‘Le French Touch’, een panelgesprek tussen vertegenwoordigers van Veolia, L’Oréal en Société Générale over digitale samenwerking, innovatie, verbeterde productiviteit en werkgeluk. Vier Fransen die Engels spreken – dat bleek niet eenvoudig te volgen (Monsieur Lambert van Veolia sprak trouwens Vuurlands – denk ik), maar ik kreeg er genoeg van mee. “We hebben het altijd over technologie”, zei Clara Gaymard, afkomstig van General Electric en nu met haar bedrijf Raise gericht op het creëren van positieve groeiomgevingen, “maar voor innovatie is het nodig om eerst gedrag en cultuur te veranderen”. Niemand luistert naar je omdat je de baas bent. Mensen laten zich niet meer controleren, het gaat om vertrouwen.

Human way of working

Aan deze trend heeft Caroline Flandrin haar baan als ‘SVP People Innovation’ bij L’Oréal te danken. Om innovatie te laten slagen in de wereld van beauty, is een ‘human way of working’ nodig: “We have a lot of care for our people”. Er ligt veel nadruk op individueel talent en vrijheid, L’Oréal streeft naar een sociale omgeving en manieren om op nieuwe manieren met vrijheid om te gaan. Dat begint met luisteren, van boven naar beneden en andersom. En met de inzet van technologie. Er is een speciale commissie voor het invoeren van digitalisering bij samenwerking. Eén van hun projecten ging over crowd sourcing en dit wordt nu uitgerold naar de rest van het bedrijf.

Ook Société Générale zet de kaarten op een combinatie van digitale en fysieke tools om een omgeving te creëren waarin mensen plezier hebben in wat ze doen. Daarbij hebben ze er in het geheel geen problemen mee om een copycat te zijn van high tech companies zoals Google en Facebook. “You can feel at home at our offices”, zei Aymeril Hoang, Group Head of Innovation. Veel werken in groepen die ‘ownership’ laten zien en verder is het devies aan de medewerkers: ‘go for it’.

A fool with a tool is still a fool

Heb je daar technologie voor nodig? “Digital is key”, zei Clara van Raise. Het verandert hoe bedrijven werken. Bij nieuwe en kleine organisaties is digitaal van meet af aan ingeburgerd, bestaande of grote bedrijven klungelen er soms nog erg mee om. Maar welke tools je ook inzet, volgens haar moet je altijd je waarden in je achterhoofd houden. Zij zijn de drivers van de cultuur die innovatie, werkplezier en betrokkenheid mogelijk maakt. ERE.net spreek zelfs over ‘a pivotal moment for HR to integrate technology and humanity in creating a better workplace.

Dat vindt ook Dominic Price, ‘Work Futurist’ bij Atlassian, die na het Franse panel op het toneel verscheen. Atlassian heeft elke dag wereldwijd 400 projectteams aan het werk.Dat kun je niet allemaal controleren, dus in plaats van overal managers tussen te zetten, onderscheiden ze rollen, in productteams, leiderschapsteams en serviceteams. Iedereen kan in meerdere teams zitten en meerdere rollen hebben. Digitale tools kunnen de rollen en processen ondersteunen, zolang het op de goede manier gebeurt. “A fool with a tool is still a fool”, zei Dominic. Als de tool zegt: samenwerken en het bijbehorende gedrag wordt afgestraft, dan krijg je ‘een confusing company’. Dus niet of-of, maar en-en. Geen digitaal zonder persoonlijk contact. Zoals Clara zei: “If you put technology in front, you make a mistake”.

Engagement en technologie kunnen prima samengaan en elkaar zelfs versterken, maar niet als je daarbij de mensen uit het oog verliest. Maar als je ermee aan de slag wilt, is het aantal aanbieders op dit terrein een waar ‘mer à boire’. Meer over de ‘fools & tools’ in deel 2, dat morgen verschijnt. Plus een behulpzame navigatiehulp.

Dit artikel is er een uit de serie over de HR Tech World Conference in Parijs van 25 en 26 oktober. De volgende HR Tech World Conference is in het voorjaar in Londen.