Niet de banen, maar de robots komen terug uit China

Het NRC komt dit weekend met een mooi artikel met de kop: de politicus die banen wil terugbrengen, krijgt robots. Eindelijk is er nu ook ‘wetenschappelijk bewijs’ dat de globalisering op zijn retour is en we dus niet de wereldhandel of de vrijhandel de schuld moeten geven van het banenverlies in Europa.

de Groningse hoogleraar Marcel Timmer heeft een hele reeks gegevens over de wereldhandel naast elkaar gelegd en komt tot de conclusie dat de wereldhandel op zijn retour is en de banen die we steeds naar lage lonen landen hebben verplaatst niet terug gaan komen, omdat ze deels ook daar al weer vervangen zijn door robots.

De data

Er liggen aan dit oordeel een paar data bronnen ten grondslag. De eerste is de wereldhandel, hoewel hij niet heel diep in gaat op het aantal verscheepte goederen, stelt hij dat deze afneemt. Het aantal producten dat via grote schepen verplaatst wordt, is steeds minder. Er wordt meer en meer weer lokaal geproduceerd.

De tweede is het aantal geïmporteerde goederen die nodig zijn om iets te maken.

Vlak voor de crisis importeerde China per 1 dollar aan productiewaarde 30 cent aan buitenlandse onderdelen. Nu is dat 20 cent.”

Er is geen bewijs voor een groeiend protectionisme. De import tarieven zijn niet toegenomen volgens de hoogleraar. Dus is het gewoon zo dat er meer lokaal wordt gemaakt en afgenomen, zowel hier als in China.

Het begin

De afname van de wereldhandel is in mijn optiek pas het begin van deze ontwikkeling. De nieuwe technieken die er al zijn, maar nog lang niet verfijnd genoeg, gaan deze ontwikkeling nog veel groter maken. 3D printers en alles dat daarmee samen hangt zullen productie nog veel meer terug brengen naar de plaats van de consumptie. Robotisering staat ook nog relatief in de kinderschoenen en kan productie hier nog veel goedkoper maken.

Er komen echter dus geen laaggeschoolde banen terug, maar robots die het werk hier doen. Dat levert wel iets aan nieuw werk op, onderhoud, controle, etc. Maar niet in de mate waarin het er in de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw uit is gegaan.

Kansen

Wel ontstaan er door deze ontwikkeling nieuwe kansen. Denk aan de grondstoffen. Ik schreef in mijn boek ‘10 banen die verdwijnen & 10 banen die verschijnen‘ al dat de ‘metallurg’ een functie van de toekomst was. De persoon die nieuwe materialen bedenkt en ontwikkeld. Immers kunnen de huidige materialen met nieuwe (3D print) technieken niet aan al onze wensen voldoen. Alles van bouwmaterialen tot bijvoorbeeld materiaal om schoenen 3D te printen zal in de nabije toekomst uit andere ‘harsen’ of ‘kunststoffen’ gemaakt worden dan we nu kennen.

Ook de city miner, de persoon die mineralen uit oude gebruikte elektronica haalt, is een beroep van de toekomst. Een beroep waar in mijn optiek om onbegrijpelijke redenen de Nederlandse overheden nog heel weinig aandacht voor hebben. Veel producten en materialen hebben namelijk grondstoffen nodig die we nu ook al gebruiken, maar niet recyclen. Daar ligt een grote kans, welke alleen maar groter zal worden met de terugkeer van productie naar Nederland.

Er komen dus wel banen bij door de ontwikkeling om weer meer lokaal te produceren, al is het met robots, maar niet het soort banen dat ooit is verdwenen.