Waarom Uber en de gig economie geweldig is voor laaggeschoolden

Uber en de ‘gig economie’ zijn controversieel. Uber chauffeurs moeten in de UK gezien worden als werknemers en er is (slecht) Amerikaans onderzoek dat aantoont dat het vaste banen kost. Afgezien van de vraag of we zouden moeten streven naar ‘vaste banen’ en of dat mensen wel gelukkig maakt, is er ook veel te zeggen over de kansen die deze manier van werken biedt. Met name voor de laaggeschoolden.

Laat ik beginnen met een disclaimer. Ik zeg niet dat het allemaal hosanna is en er niet ook veel misstanden zijn.  Misstanden die we moeten aanpakken, net als de misstanden bij slechte werkgevers aangepakt zouden moeten worden. Ik wil in dit artikel de nadruk leggen op de mogelijke positieve effecten, met name op een zeer specifieke groep: de heel laag geschoolden.

Entree niveau

Binnenkort geef ik een lezing voor een school op entree niveau. Het oude MBO-1 niveau. De laagst geschoolden in de Nederlandse samenleving zogezegd. Dit zijn mensen waarvan elke keer als ik er over hoor, lees en ze spreek ik zie dat ze nog geen 10% van hun talent gebruiken. Hier liggen heel veel redenen aan ten grondslag, maar in essentie komt het bijna altijd neer op 1 ding.

Een gebrek aan steun, support en verwachtingen heeft hen gebracht waar ze nu zijn.

Deze groep heeft bijna altijd te horen gekregen vanuit het ouderlijk huis dat ze toch niets zouden bereiken. Deze groep heeft vanaf de basisschool vaak een lager verwachtingspatroon gehad door de docenten en daar vervolgens aan voldaan.

De gig economy

Het grote voordeel van de gig economy is instant feedback. Alles wordt meteen gerate en gerankt en dat is goed. Dat is heel positief. Want je krijgt als je je werk gewoon goed doet positieve feedback. Dat is vooral voor deze groep heel uniek. Je kan dit wel. Je kan het echt. Ga zo door. Dat horen ze niet zo vaak.

Ook kan je je specialiseren in iets waar je dus goed in bent, soms zonder het te weten. Dit kan tot effect hebben dat deze groep juist weer iets van zelfvertrouwen krijgt om dingen verder op te pakken. Meer te doen. Op zoek te gaan naar waar ze echt goed in zijn.

Een paar voorbeelden.

Uber chauffeurs krijgen instant feedback op hun ritten. Je weet meteen of de persoon die je vervoert hebt het goed vond. Of die je aan zou bevelen.

Task Rabbit is nog n niet in Nederland actief, maar wel een voorbeeld van de gig economie waar ook hele positieve feedback te krijgen is. De best betaalde man op Task Rabbit zet Ikea kastjes in elkaar in San Francisco. Die is snel, efficiënt en krijgt zoveel goede feedback dat hij bakken met geld (denk 100.000 dollar per jaar) verdient enkel met het besparen van tijd voor de yuppen die hem daar graag voor betalen.

Een bedrijf dat wel in Nederland actief is, is Roamler. Ik ben zelf ook gebruiker en ook vooral vanwege de feedback. Met Roamler kan je mystery shoppen. Zojuist heb ik een controle gedaan bij de Albert Heijn of de Bonduelle verpakkingen wel rechtop stonden in het schap. Daar krijg je 2 euro voor. Wauw denk je misschien, maar het gaat ook om de feedback. Met name in tijden dat het rustig is (als freelancer heb je in de zomer vaak weinig om handen) is het heerlijk om een berichtje te krijgen: je opdracht is goedgekeurd. Dat is gewoon een klein ‘yes’ momentje. Het gaat om op een goede manier een foto maken en tot 10 kunnen tellen zo ongeveer, maar de positieve feedback is waar ik het voor doe. Dat kan juist heel goed werken bij deze beschadigde doelgroep. Kleine, simpele taken waarop je feedback krijgt: het was goed. 

Een vergelijkbaar platform, maar dan voor veel meer taken, vooral in het Engels, is Amazon’s Mechanical Turk. Daar kan je een hele reeks aan digitale acties doen tegen een paar cent per actie. Bijvoorbeeld plaatjes beoordelen (zit er porno is of niet? Zijn dit katten of niet?) of meedoen aan een onderzoek (hoe reageer je in situatie x of y). Ook hier geldt weer: het geld is heel beperkt, de mogelijkheden om iets te doen, daarvoor betaald te krijgen, maar vooral positieve feedback te krijgen biedt kansen voor mensen die die kansen normaal niet zouden krijgen.

Conclusie

Er zitten veel negatieve kanten aan de gig economy. Je kan niet leven van Roamler en ook met Mechanical Turk zal het nooit een vetpot worden. Je kan er wel iets mee verdienen en vooral dat iets maakt voor veel mensen misschien wel het verschil. Niet vanwege het geld, maar vanwege het feit dat iemand iets dat je doet de moeite waard vindt om je er voor te betalen. Die positieve feedback, het feit dat je iets waard bent, het feit dat je je werk goed genoeg hebt gedaan om ervoor betaald te krijgen, dat kan emotioneel heel waardevol zijn voor een kwetsbare doelgroep. Daarna moeten ze natuurlijk verder, want je kan er niet van leven. De mogelijkheid om met deze platformen een eerste stap te zetten moeten we echter niet onderschatten, we moeten die omarmen.