Wet DBA en arbeidsmarkthervorming

Zorgt de Wet DBA voor arbeidsmarkthervorming? Naar mijn mening heeft deze wet niets te maken met arbeidsmarkthervorming. Wiebes pretendeert dat ook helemaal niet. De implementatie van de Wet DBA maakt duidelijk dat de sociale wetgeving achterloopt bij de praktijk op de arbeidsmarkt. Met de Wet DBA geeft Wiebes uitvoering aan een kamerbreed geuite wens om schijnzelfstandigheid te bestrijden.

De Wet DBA verandert niets aan de wetgeving maar beoogt de al heel lang bestaande wetgeving beter handhaafbaar te maken door de VAR af te schaffen. Wiebes geeft gewoonweg precies en accuraat invulling aan een wens van bijna het hele parlement. Het inhoudelijk commentaar van het parlement kan daarom niet veel anders zijn dan verkiezingsretoriek omdat een eventuele arbeidsmarkthervorming helemaal niet met Wiebes maar met de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid moet worden besproken. De Wet DBA brengt door het wegvallen van de VAR hooguit de noodzaak beter aan het licht en is daarmee een noodzakelijke stap om verdere modernisering vorm te gaan geven. De huidige regering gaat dat nu natuurlijk niet meer doen en dus zal het na de verkiezingen opnieuw worden opgepakt.

Door een Belastingbril…

De wijze waarop de Belastingdienst soms omgaat met het implementatieproces van de Wet DBA geeft echter wel te denken en illustreert in feite waarom Wiebes heeft aangegeven dat de interne cultuur bij deze uitvoeringsorganisatie aangepakt dient te worden. Fiscalisten in het algemeen en mensen van de Belastingdienst in het bijzonder hebben dezelfde afwijking die veel vakidioten hebben. Ze denken dat de hele wereld te verklaren is vanuit het gezichtspunt van het vakgebied.

De mensen van de Belastingdienst kijken door een belastingbril en hebben moeite om dezelfde situatie vanuit een andere (soms relevantere) invalshoek te bekijken. In de rangorde van wetgeving prevaleert het arbeidsrecht immers boven fiscaal recht. Gelukkig dat de leiding van de Belastingdienst daarop toeziet en vanuit een bredere context dan alleen de fiscale naar de verschillende situaties kijkt want aan vergaande beroepsdeformatie en nog erger, aan beroepsarrogantie heeft de arbeidsmarkt geen behoefte.

Commissie Boot

Het is daarom goed dat de commissie Boot werd gevraagd om het werk van de Belastingdienst nog eens arbeidsrechtelijk te toetsen. Wel vreemd overigens dat er dan weer twee mensen van de Belastingdienst in die commissie zitten. Laten we hopen dat het leerzaam voor ze is want de Belastingdienst heeft er nog geen blijk van gegeven dat ze iets begrijpen van, of iets te maken willen hebben met de Arbeidswet.

Het is de Arbeidswet die in eerste instantie bepalend is voor wat en hoe de Belastingdienst haar heffingswerk gaat doen en niet de Wet op de Loonbelasting. Een fiscaal of fictief dienstverband is helemaal geen dienstverband. Het geeft alleen aan de Belastingdienst het recht om de betreffende persoon voor de belastingen als werknemer te behandelen. Diezelfde persoon heeft niet noodzakelijkerwijs een werkgever die aan alle verplichtingen van het werkgeverschap voldoet. Diezelfde persoon is niet noodzakelijkerwijs sociaal verzekerd in het Sociaal Stelsel en diezelfde persoon kan een opdrachtgever niet vrijwaren van de gevolgen van de schijnzelfstandigheid.

Iemand die vanuit een burgerrechtelijk dienstverband werkt (BW7:610 of BW7:690) en dus een werkgever heeft die aan alle werkgeversverplichtingen voldoet, heeft recht op het Sociaal Stelsel en diens opdrachtgever kan nooit als werkgever worden aangemerkt. De eerste werkgever is de enige werkgever en zo is de Wet. Anders zouden uitzendings-, detacherings- en payroll-constructies ook een probleem hebben.

Waarom zou eigenlijk de Belastingdienst de werksituaties moeten inspecteren als ze te weinig kaas hebben gegeten van de sociale wetgeving. Zou het eigenlijk de sociale inspectie niet moeten zijn die de feitelijke werksituatie toetst op persoonlijke arbeid, loon en gezag?

Al met al lijkt het me dat de Belastingdienst die door Wiebes gevraagde dienstverlenende houding nog niet helemaal heeft aangenomen en dat de cultuuromslag nog moet plaatsvinden.