Crisis maakt top-zelfstandige een betere ondernemer

Er is ‘gedoe’ rondom zzp’ers. De wet DBA, al dan niet inmenging van de overheid voor het verplicht verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid of het regelen van een pensioenvoorziening. De vraag die niet of nauwelijks aan de orde komt: hoe is het gesteld met het ondernemerschap van de zzp’er? In dit geval: de hoger opgeleide zzp’ers.

Zij beschikken weliswaar over voldoende vakmanschap om van meerwaarde te zijn voor opdrachtgevers, met hun ondernemerschapskwaliteiten was het 4 jaar geleden minder goed gesteld. Nu, in 2016, lijkt een inhaalslag te hebben plaatsgevonden. De top-zzp’er is ten opzichte van 4 jaar geleden een betere ondernemer geworden.

Aanleiding onderzoek

Reden voor het onderzoek in 2012 was de veronderstelling dat meer dan voorheen een beroep werd gedaan op het ondernemerschap van hoogopgeleide zelfstandigen. De groei van het aantal zelfstandige professionals (meer concurrentie), de conjunctuur destijds (minder opdrachten) en het gebruik van social media waren enkele ontwikkelingen waarmee zelfstandigen te maken kregen. Hoe onderscheid je je? Hoe vermarkt je jezelf? Hoe zorg je voor werkzekerheid? Stuk voor stuk aspecten waarbij ondernemerschap om de hoek komt kijken.

De afgelopen 4 jaar kenmerkten zich op zijn minst als turbulent. Onder meer als gevolg van ontwikkelingen in de economie, de politiek, de arbeidsmarkt en technologie/IT. Heeft dit effect gehad op het ondernemerschap van hoogopgeleide zelfstandigen? Zijn er veranderingen zichtbaar ten opzichte van 2012? Reden voor ons om het onderzoek uit 2012 te herhalen in 2016.

Crisis maakt de top-zzp’er een betere ondernemer

Dit blijkt uit recent onderzoek (Interim Index 2016, thema ondernemerschap). Bij de meting is een model gebruikt dat in 2012 samen met TNO en Nyenrode is ontwikkeld. Twee elementen worden onderscheiden: pionieren en competenties. Beide zijn bepalend voor het ondernemerschap. Pionieren houdt verband met iemands grondhouding, zijn of haar verwachtingen en mate van actiegerichtheid. Bij competenties gaat het onder meer om vakmanschap en zelfbeeld. Het onderzoek laat zien dat met name de score op pionieren is toegenomen ten opzichte van 4 jaar geleden. De score op competenties is ook positiever dan in 2012, hoewel iets minder dan die van pionieren.

Na verloop van tijd -en al helemaal tijdens een crisisperiode- word je een betere ondernemer, zo blijkt. Zeker voor startende zzp’ers kan dit een steun in de rug zijn. Toch blijft een gedegen en goede voorbereiding essentieel. Gevaar is wel dat juist in een aantrekkende markt zoals we die nu zien, er minder aandacht is voor het ondernemerschap.

De zzp’er met focus overheid maakt grootste stap

De onderzoeksresultaten zijn ook geanalyseerd naar sector. De overheid valt op. Vier jaar geleden scoorden zij het laagst ten opzichte van de andere sectoren. Nu is de overheid koploper. Interim managers (zzp’ers) die binnen de overheid actief zijn, hebben duidelijk een slag gemaakt. Het is niet eenvoudig om binnen de overheid een interim-opdracht te verkrijgen. De concurrentie is groot, aantal opdrachten gering en de eisen zijn heel specifiek. Als er ergens ondernemerschapskwaliteiten nodig zijn, is het daar. Het is goed te zien dat zelfstandigen daarin zijn gegroeid.

Geen behoefte aan vangnet overheid

Deze groep zelfstandigen kan zijn eigen zaakjes goed regelen. “Bemoeienis vanuit de overheid, bijvoorbeeld door verplicht aanbieden van pensioenvoorziening, dan wel arbeidsongeschiktheidsdekking, is voor deze specifieke groep geen thema. Zij hebben bewust voor het ondernemerschap gekozen met alle risico’s die eraan verbonden zijn”, aldus de onderzoekers.

Piet Hein de Sonnaville en Marleijn de Groot zijn verbonden aan Schaekel & Partners en verantwoordelijk voor de Interim Index onderzoeken, zie ook Interim Index 2016, thema ondernemerschap