Hugo-Jan Ruts 1 december 2016 21 reacties Print Hoorzitting in Tweede Kamer over Wet DBA: Veel inzichten, weinig oplossingen.Drie uur lang een hoorzitting in de Tweede Kamer met 12 experts en belangenbehartigers in gesprek met Kamerleden. Het leverde een bont palet aan visies en meningen over. Vooral over hoe het fundamenteel anders moet. Minder over de problemen rond de Wet DBA nu opgelost moeten worden. De vaste Kamercommissie van Financiën organiseerde gisteren een hoorzitting over de Wet DBA. Aanleiding is het aankomend kamerdebat in de tweede week van december met Staatssecretaris Wiebes. Zijn voortgangsrapportage komt dan ter sprake. De Kamerleden broeden momenteel op een aantal zaken. Is de toezegging dat er niet gehandhaafd wordt nu voldoende om de markt weer aan de gang te krijgen? Is er een snelle tijdelijke interventie nodig? Moet nu het arbeidsrecht aangepast gaan worden of juist een apart stelsel voor zelfstandigen. In drie rondes kwamen in totaal 12 experts en belangenbehartigers kort aan het woord en werden bevraagd door de Kamerleden. Standpunten, stokpaardjes en vergezichten vliegen dan al snel door de zaal. Een poging om dat samen te vatten zal ik u besparen. Onder dit artikel in het kort een overzicht van alle standpunten. Voor de diehards: alle position papers waarin die standpunten verder staan uitgelegd zijn hier te vinden, zo ook die van mij. Wat zo’n middag ook duidelijk maakt zijn de verschillen in de polder. Niet alleen tussen bijvoorbeeld werkgevers en de vakbond, maar juist ook tussen de traditionele polder partijen en anderen. Sommigen stellen zich op als echte belangenbehartigers met vooral oog voor eigen, soms bijna fundamentalistisch standpunt. Zo zijn het VNO en FNV/CNV het volstrekt met elkaar eens. Het nu bespreken van oplossingen in zo’n hoorzitting niet aan de orde. Immers, dan zijn ze straks bij de onderhandelingstafel in de polder hun troefkaarten kwijt. Ze hebben ook duidelijk geen behoefte aan dat er allerlei kleinere belangenorganisaties zich gaan bemoeien met hun ‘grote’ polderspel. Andere zoeken naar wat meer (tijdelijke) pragmatische oplossingen voor de korte termijn. Daarbij werd een tarief grens en/of duur van de opdracht regelmatig als richting geopperd, ook door Prof Boot die met zijn commissie de Wet DBA analyseerde en daar flink kritisch in was. Vriend en vijand zijn het er over eens dat een fundamentele discussie over de plek van de zelfstandigen in het arbeids-, sociaal en fiscaal bestel, hard nodig is. Daar ging het in de hoorzitting gisteren dan ook vaak over. Te vaak , naar mijn smaak. Ik kreeg het idee dat de hoorzitting eerder over het IBO zzp rapport ging dan over de Wet DBA. Dat IBO-zzp rapport, een ambtelijk rapport waarin alle zzp-dossiers aan bod komen, en dat het Kabinet nooit heeft willen bespreken met de Kamer, zou de aanleiding moeten zijn voor een brede discussie over de positie van de zzp’ers. Nogmaals, hard nodig en die discussie had ook plaats moeten vinden voor de Wet DBA. Zo zitten we in een wat wonderlijke volgorde . Eerste een Wet aannemen, dan een commissie met wijze mannen instellen (Boot) die moet oordelen of dat een slim idee was (niet echt) en dan een discussie voeren of het fundament. Ondertussen zitten er, ook volgens de Staatssecretaris, te veel zelfstandigen in de problemen, ook en juist zelfstandigen waarvan het nooit de bedoeling is geweest dat ze door de Wet DBA in de problemen zouden komen. Kortom: Wordt vervolgd. Op naar het debat op (waarschijnlijk) 8 december waarin zowel de Staatssecretaris als de politieke partijen kleur moeten bekennen. Inbreng Kern standpunt Oplossingsrichting ABU (uitzendbranche) Nog steeds onrust in de markt. M.n. grote opdrachtgevers hebben meer zekerheid nodig Geef zelfstandigen eigen plek in sociaal stelsel Niet sleutelen aan arbeidsrecht Voor nu: heldere def. ondernemerschap + max 2 jaar bij een opdrachtgever Prof Boot (bron FD) Wet DBA is prima op korte termijn te repareren. Terug naar VAR geen optie Stel snel heldere criteria wat mogelijk schijnzelfstandigheid is: Tarief + uren + aard werkzaamheden (niet kernactiviteit van opdrachtgever) Geen aanpassing arbeidsrecht nodig. Bouwend NL Na goede start overleg, is voortgang in sector gestokt. Dus onduidelijkheid. Lijst met wat wel kan Aanpassen arbeidsrecht Bovib Doel Wet DBA (tegengaan misbruik en uitbuiting) uit het oog verloren Contract met wilsverklaring + KvK Tariefgrens (boven = vrij) CNV Betreurt onrust, maar duidelijk dat Wet DBA vinger op zere plek schijnzelfstandigheid legt. Geen stop op handhaving Criteria als lange opdracht + werkzaamheden gelijk core business helder uitsluiten voor zzp. Arbeidsrecht is niet oud (moderne jurisprudentie) = niet aanpassen. FNV Wet DBA is en blijft goede zaak. Problemen oplossen, maar wel druk houden op onderkant arbeidsmarkt. Verbod payroll Niet sleutelen aan arbeidsrecht ONL De DBA is mislukt. Het systeem met modelcontracten moet echt van tafel. Drastische hervorming arbeidsrecht en het belastingstelsel Zzp’ers hebben een eigen grondslag in het belastingstelsel Prof Stevens Wet DBA is verkeerde oplossing voor kernprobleem: Ongelijk speelveld tussen vast en zzp. Verklein fiscale verschillen tussen werknemer en zzp (hervorming zelfstandigenaftrek) VNO-NCW, MKB-Nederland en PZO-ZZP Wetgeving mag nooit de bepalende factor zijn voor ondernemers om iemand wel of niet in dienst te nemen of iemand wel of niet via een opdracht in te schakelen. Handhaving in de ijskast Terug naar maar algemene modelovereenkomsten Aanpassen arbeidsrecht Geen tijdelijke interventies Zelfstandigen Bouw Zelfstandigen willen eigen keuze maken. Mensen niet in baan dwingen als ze dat niet willen Wet DBA stoppen Wettelijke erkenning eigen positie zelfstandigen ZiPconomy Ontbreken heldere definitie en doelstellingen geeft te veel ruimte voor interpretaties en dus ruis en onzekerheid. Wet DBA te weinig gericht op probleem. Geen handhaving is voor veel organisatie geen oplossing (compliancy) Per direct interim-kaders voor wat wel mag: Alle korte opdrachten (minder 500 uur) Boven tariefgrens (40 euro, mist korter dan twee jaar) Werken aan heldere set criteria die zekerheid vooraf geven (=geen aanpassing arbeidsrecht) ZZP Nederland Geen aanpassing arbeidsrecht Eigen positie zelfstandigen Wet deregulering beoordeling arbeidsrelatie Print Over de auteur Over Hugo-Jan Ruts Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts
Fijn dat we allemaal dezelfde kant op willen, maar niet heus ;( Ik moet helaas ook constateren dat ik het ook niet eens ben met de inbreng van ZiPconomy helaas. Wij als ZZP-ers hebben een een eigen status nodig, en kan/mag niet afhangen van tarief en contractduur. Ik heb al eens het voorbeeld genoemd van een huis bouwen…ik mag wel een huis aannemen, maar niet 10 huizen of 1 vila???? En payrollen voor een zelfstandigen, dat de FNV daar nou mee moet komen?? Zo te lezen gaat het allemaal langer duren dan het, voorlopige, uitstel van handhaving wet DBA! Even info, van mijn laatste persoonlijke beleving: Ik schreef deze week in op een vacature bij de overheid…die wilden alleen met “zelfstandigen” in zee gaan als deze een tijdelijke overeenkomst met de intermediair afsloot…waar begrijp ik het niet??
@Willem, het voorstel zoals ik heb ingebracht is vooral ook bedoeld als interim oplossing omdat grote organiaties (als overheden) niets hebben aan de toezegging dat er niet gehandhaafd wordt. Ze hebben zekerheid vooraf nodig dat iets mag. Er valt een boel te zeggen voor een aparte status voor zp’ers. De kans dat die er gaat komen in een volgend kabinet acht ik aanzienlijk. Maar dat regel je niet nu eventje. Dus om de markt nu weer lucht te geven is er iets simpelers nodig. Waarbij nog opgemerkt dat bij de tariefsgrens niet betekent dat je onder die grens geen opdracht kan/mag doen, maar dat daar wel extra toezicht is via de modelovereenkomst.
@Hugo, Ik ben het met je eens dat dat niet eventjes te regelen zal zijn, dus terug naar te tekentafel, lijkt mij! VAR weer activeren, en opnieuw beginnen, elk lapmiddel rond de wet DBA blijft een lapmiddel en geeft nog steeds geen zekerheid op de markt!
Willem, nu geef je 1 voorbeeld van een vacature (het woord alleen al), maar er zijn toch nog veel meer opdrachten denk ik… En wat nu als het voor jou veel makkelijker wordt om werk te vinden als je toch tijdelijk in dienst gaat bij die intermediair? Waarom doe je dat dan niet? Menig werkloze zou dat geen enkel probleem vinden denk ik, maar zzpers blijven vasthouden aan hun oude patroon. Je kan wel zeggen “ik wil dat niet, ik wil zzper zijn, daar heeft iedereen recht op”, maar dan moet je op dit moment ook de gevolgen accepteren, want er is in principe wel een alternatief. Desnoods is het tijdelijk, totdat de WDBA definitief is.
Inderdaad Gerrit, hoeveel voorbeelden wil je. Maar met jou en mij als voorbeeld, wij zijn een een heel ander type zzp-er. Wat mijn stelling alleen maar bevestigd. de ene zzp-er is de andere niet. En wat het woord “vacature” betreft, ik bezig ook liever een ander woord, maar ik schrijf deze “Opportunities” niet uit!
Je gaf nog geen antwoord op mijn vraag over toch in dienst gaan, om zodoende je inkomen voorlopig veilig te stellen. Hoeft ook niet, als dat niet wilt zeggen hoor. Misschien moet je het gewoon proberen en zitten er ook wel positieve kanten aan… En ben je achteraf blij dat je het gedaan hebt. Sowieso het gesprek in gaan met die klant, dan zie je op het einde wel wat je doet, wellicht wordt de soep niet zo heet gegeten…
Gerrit, het gaat om het principe, daarbij sluit je geen overeenkomst met de eindklant maar met de intermediair. Je hbt dus, gedurende de opdracht, een projectovereenkomst met hen, en niet met de eindklant. Verder moet de pijp wel roken, maar is het nu dus geen vrije keuze meer, wil je daarvoor kunnen zorgen!
@klwinkel, ik heb het wel eens uitgerekend. Even kijkend naar netto inkomen (na aftrek van verzekeringen, pensioeninleg enz). Als ik 8 maanden vanuit m’n eenmanszaak werk, verdien ik evenveel als een heel jaar in loondienst… Dus als ik zonder werk kom te zitten, vind ik het minder erg om 4 maanden thuis te zitten, dan dat ik in loondienst moet gaan. De waarheid is simpel hè?
Ik weet het Corné. Maar als die 4 maanden een jaar worden dan? En jou rekensom geeft aan dat je dus eigenlijk 25% minder belasting betaald dan iemand in loondienst. Dat is misschien wel waar de bd zich aan stoort.
@Willem Dat is helaas steeds meer de praktijk: er zijn vele Rijksdiensten (en ook gemeenten overigens) die deze opstelling inmiddels tot (informeel) beleid hebben gemaakt: geen ZZP-ers tenzij ze bij een intermediair een tijdelijk dienstverband aangaan. Het argument: wet DBA is nog altijd geldig en alleen handhaving is uitgesteld. De geruststellende woorden van Wiebes vertrouwt men dus niet en de beleidsmakers in het Haagse al helemaal niet.
De Wet DBA is idd niet van tafel, dat lost overigens niet zo veel op. Feitelijk betekent die wel ook niets meer (of minder) dan afschaffing VAR en nieuwe manier om enige zekerheid vooraf te krijgen via modelovereenkomst. Geen Wet DBA betekent dat er terug naar de fase van voor de VAR waar het nog minder houvast was wat nu wel of niet een arbeidsrelatie was. Ik schat in dat in Den Haag wel duidelijk is geworden dat er meer nodig is dat een uitspraak van Wiebes. Hij heeft het in zijn brief ook over een ‘beleidsbesluit’ die hij nog moet presenteren.
Ik heb al veel gelezen en gehoord over de WDBA. Wat mij toch volledig onduidelijk blijft is waarom toch het arbeidsrecht (lijkt mij de wet voor werknemers) aangepast moet worden om een ondernemer te kunnen laten werken? ZP-ers moeten alle moeite doen om vooral maar aan te tonen dat ze géén werknemers zijn, en toch wordt alles binnen het arbeidsrecht vastgelegd…. Daar gaat het toch al helemaal fout? Als het goed is hoort een ondernemer juist NIET in het arbeidsrecht te passen. Lijkt me hoog tijd voor een aparte status voor zp-ers. Overigens heb ik nog een vraag; Bij de aanbestedingswet moet iedereen gelijke kansen hebben om mee te dingen in een opdracht. Door een maximale duur te verbinden aan werken met een zp-er zijn die kansen niet meer gelijk. Langdurige opdrachten kunnen dus niet door een ZP-er worden opgepakt . Dat is dan toch rechtsongelijkheid? Op deze manier zijn langdurige opdrachten alleen toegankelijk voor bedrijven met personeel, en dus niet meer voor bedrijven zonder personeel. Hoe zit dit? iemand die het weet?
Waarschijnlijk zul je bij langdurige opdrachten moeten zorgen dat je verloond wordt. Dus je moet in dat geval een payroll-bedrijf zoeken die dat voor je doet. Of dat eerlijker of oneerlijker is, is de vraag vanuit welke hoek je het bekijkt…
@Bjorn. Omtrent het arbeidsrecht. Een van de lastige punten nu is, is dat ook al spreek je expliciet met twee partijen af (opdrachtgever-opdrachtnemer) dat er geen arbeidsrelatie is (wilsverklaring) dan nog kan de rechter, belastingdienst (of andere belanghebbenden, via de rechter) stellen dat er wel een arbeidsrelatie is. Bijv omdat er gezag wordt uitgeoefend. Om zekerheid vooraf te hebben (was m.n. opdrachtgevers willen) is er dus een aanpassing nodig.
