Socialistisch voorman vreest terugloopt aantal zelfstandigen en groei gedwongen werknemers.

De zelfstandige ondernemers gaan terug in getal, en ‘het reuzeleger der bezitloze, afhankelijke, ondergeschikte werkers neemt toe. En de opruiming die zij – grote ondernemers –  houdt onder de werkelijk onafhankelijke ondernemers is nog veel grondiger dan uit deze cijfers te zien valt.

De cijfers die wij zullen geven hebben alle betrekking op het teruggaan der zelfstandigen en het toenemen van de ondergeschikten.  Alleen in de rubriek Industrie zijn al ruim 84000 ondernemers verdwenen. Er zijn veel ondergeschikten bijgekomen.

De verdwenen zelfstandig ondernemers zullen wel hoofdzakelijk tot de kleinere soort behoren.  Wij weten echter dat alleen de grote en zeer grote patroons vermeerderen.  De van hen afhankelijke personen zijn met ongeveer één miljoen gestegen.

Hoe lang de 78% niet-zelfstandigen zullen blijven gehoorzamen aan en zich laten uitbuiten. Maar iedereen zal kunnen begrijpen dat eenmaal deze vraag aan de orde komt. En spoediger, naarmate de 78 talrijker en de 22 minder talrijk worden.

Een paar fragmenten uit een artikel van Frank van der Goes, een van de oprichters van de SDAP (de voorganger van de PvdA), in Het Volk op 8 april 1909. Van der Goes heeft het hier over data van de Duitse arbeidsmarkt rond de vorige eeuwwisseling. Hij vergelijkt cijfers van 1895 met die van 1907. Hij ziet de forse teruggang van het aantal zelfstandigen met lede ogen aan, omdat ze hun zelfstandigheid gedwongen moeten inruilen voor werknemerschap.