46 duizend zzp’ers raakten in 2016 opdrachten kwijt door Wet DBA

46.000 zelfstandigen zeggen in 2106 een opdracht te hebben misgelopen vanwege de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties bedraagt ongeveer 46.000. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de  Intelligence Group. specialist in arbeidsmarktdata,  en ZZP-expert Pierre Spaninks.

Dit is de tweede meeting die de Intelligence Group en Spaninks uitvoerde naar de effecten van de Wet DBA. In een meting over het vierde kwartaal van 2016 geeft 12% de naar schatting 400.000 zzp’ers die actief zijn in de zakelijk markt, aan dat een of meer opdrachtgevers hen vanwege de nieuwe regels niet als zelfstandige hebben willen inhuren. Dat komt overeen met 46.000 individuen. Bijna de helft van de getroffen zzp’ers (49%, 22.000) kon alsnog aan de slag op niet-zelfstandige basis, dus in een arbeidsovereenkomst, een uitzendovereenkomst of via payrolling. Iets meer dan de helft (51%, 24.000) bleef echter met lege handen achter.

Onrust rond de wet DBA

Begin december leek er op basis van twee derde van de gegevens nog sprake te zijn van aanzienlijke toename van het aantal getroffen zzp’ers. In het gecompleteerde databestand over het volledige kwartaal is die stijging echter niet meer aan te tonen. De onderzoekers kunnen niet met zekerheid aangeven wat de oorzaak is van het verschil tussen de voorlopige resultaten over het vierde kwartaal en de definitieve.

Pierre Spaninks vermoedt dat er door de onrust rond de wet DBA in oktober en november meer zelfstandige opdrachten op het spel hebben gestaan dan in de maanden daarvoor. “Mogelijk zijn die opdrachten alsnog verleend toen onder druk van belangenorganisaties en de Tweede Kamer de handhaving van de wet werd opgeschort.”

Mogelijk groter effect in 2017

Het is volgens Spaninks echter nog te vroeg zijn om nu al te concluderen dat de nadelige gevolgen van de wet DBA beperkt blijven tot de 46.000 zzp’ers die tot en met 31 december opdrachten zijn kwijtgeraakt. Op 1 januari zijn veel zzp-contracten afgelopen, en deskundigen hebben ervoor gewaarschuwd dat een groot deel daarvan niet verlengd zou worden in 2017.

“Als die verwachting is uitgekomen, dan zie je het effect daarvan nog niet terug in onze meting over het vierde kwartaal,” zegt Geert-Jan Waasdorp van Intelligence Group. “Daarom blijven wij in elk geval ook over de eerste drie maanden van dit jaar nog meten hoe de inhuur van zzp’ers zich ontwikkelt.” Volgens ZZP-expert Pierre Spaninks zal de meting over het eerste kwartaal van 2017 belangrijke informatie opleveren voor het nieuwe kabinet, dat in het voorjaar moet beslissen over het lot van de wet DBA.

Het Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek

Intelligence Group voert sinds 2003 op continue basis het grootste en breedste arbeidsmarktonderzoek van Nederland uit: het Arbeidsmarkt GedragsOnderzoek (AGO). Met behulp van het AGO wordt een beeld gegeven van beroepsbelevingswerelden, arbeidsmotieven en het zoekgedrag van alle Nederlandse arbeidsmarktdoelgroepen.

De data worden verkregen via een online vragenlijst onder de Nederlandse beroepsbevolking (15-67 jaar). In de steekproef wordt gestratificeerd naar geslacht, leeftijd, opleidingsniveau en arbeidsmarktsituatie (werkzaam in loondienst, zzp, student en niet-werkzaam/werkloos) om zo een compleet beeld van de Nederlandse beroepsbevolking te kunnen geven. Vervolgens vindt, op de hiervoor genoemde kenmerken, een weging plaats naar de populatie-aantallen van het CBS, om zo te corrigeren voor een eventuele onder- of oververtegenwoordiging van bepaalde groepen en op die manier een representatief beeld te kunnen geven.

In samenwerking met ZZP-expert Pierre Spaninks heeft Intelligence Group een aantal vragen specifiek voor zzp’ers aan het AGO toegevoegd. Onder de 3.644 respondenten op de meting over het vierde kwartaal waren 321 zzp’ers, procentueel iets meer dan hun aandeel in de beroepsbevolking (11% tegenover 9%).

Bron: Intelligence Group